Een feestelijk moment was het maandag in Middelstum waar het convenant Agroprogramma werd ondertekend. Het budget van dit programma gaat omhoog van 19 miljoen naar 240 miljoen euro om problemen van boeren in het aardbevingsgebied op te lossen. Maar hoe blij zijn de boeren hier mee?
“Als je het hebt over een bedrag van 240 miljoen euro dat beschikbaar komt, dan is dat geen kattenpis”, vertelt Erwin Bijman. Bijman runt in Ten Boer een melkveebedrijf. “Dus ik ben voorzichtig positief. Want de vraag die gelijk op tafel komt is wat dit ons nu precies gaat opleveren. En wanneer? Gaat er tussen nu en twee jaar geld op tafel komen om onze problemen op te lossen? Of moet ik eerder denken aan vijf of tien jaar? Ik denk dat het heel belangrijk is om nu rond de tafel te gaan zitten, te kijken wat er nodig is, en om spijkers met koppen te slaan.”
Mestkelder
Ten Boer ligt in het bevingsgebied. Bijman liet vorige maand aan OOG Tv weten dat de problemen op zijn bedrijf groot zijn. Tien jaar geleden, na de beving bij Huizinge, is het gezin een donkere tunnel in gereden. De woning waarin de familie woonde bleek ernstig beschadigd te zijn, waardoor men nu tijdelijk in een woonunit woont. In de tussentijd wordt de woning gerepareerd en aardbevingsbestendig gemaakt. In diezelfde periode werd een nieuwe loopstal gebouwd, waarbij de mest wordt afgevoerd naar een mestkelder. Het vermoeden bestaat dat deze mestkelder door de aardbevingen is gescheurd.
“Is er aandacht voor nevenschade?”
“Welke stap gaan we nu de komende jaren zetten? Is dat de stap van een kleine jongen, of gaat het een grote mensenstap worden? Hoeveel boeren in het gebied hebben schade? Gaan deze allemaal geholpen worden? En is er ook aandacht voor de nevenschade? Stel dat ik op mijn bedrijf besluit om de vloer in de stal te repareren, dan heeft dat consequenties. Er moet een noodstal komen waar de koeien tijdelijk in kunnen. Maar bij de koeien zorgt deze situatie voor stress, waardoor ze minder melk geven. Zit al die schade verborgen in de compensatie?”
Hoop houden
Wat Bijman betreft hoeft de mestkelder niet gerepareerd te worden. “Maak het makkelijk dat ik een nieuwe mestsilo kan bouwen. Zonder administratieve rompslomp. Wat mij betreft kunnen we heel snel overgaan tot actie. Het wordt tijd dat we spijkers met koppen gaan slaan. Duidelijke afspraken zodat we deze zomer nog aan de slag kunnen. En wellicht kun je ook twee vliegen in één klap slaan. Wellicht kun je met gesprekken ook innovaties in gang zetten op het gebied van stikstof en ammoniak. En die 240 miljoen euro. Als dat niet genoeg is, dan kan dat omhoog worden gebracht. Er wordt gesproken over een ereschuld. De overheid en de oliebedrijven hebben voor miljarden uit de Groningse bodem gehaald. Een ereschuld kent wat mij betreft geen grens.” Hoop houden. Dat klinkt duidelijk in de woorden van Bijman door. “Vorige maand is minister Piet Adema van Landbouw hier geweest. Een prima kerel, die de afgelopen periode veel werk heeft verzet. Dit is een mooi resultaat, maar we moeten het nu concreet maken. Het is een stap in de goede richting, waarbij we het gaspedaal ingetrapt moeten houden. We zijn er nog lang niet.”
Agroprogramma
Het Agroprogramma werd twee jaar geleden opgericht. Het is een initiatief van de aardbevingsgemeenten, de provincie en de Rijksoverheid om financiële hulp te bieden bij investeringsvraagstukken. Met het programma kan ook advies worden ingewonnen over bijvoorbeeld asbest, stikstof en psychische problemen. Afgelopen week maakte het Rijk bekend, na het rapport van de parlementaire enquêtecommissie, het budget voor het programma te verhogen van 19 naar 240 miljoen euro.
