“Dat het kabinet niet valt over Groningen, maar over zoiets, dat is eigenlijk niet te verklaren”

De val van kabinet Rutte IV leidt tot onzekerheid bij de Groninger Bodem Beweging. De organisatie had de val van het kabinet niet voorzien.

“We waren de afgelopen periode flink op stoom”, vertelt Coert Fossen van de Groninger Bodem Beweging. “We hebben zaken weten te bereiken, mede vanwege een staatssecretaris waar we gehoor vonden, en die ontzettend veel werk heeft verzet. En dan komt het nieuws dat het kabinet is gevallen. Ja, dan stellen wij ons direct een scenario voor dat er straks wellicht een nieuw kabinet komt dat qua samenstelling niet op de hand van Groningen is. Daar maken wij ons zorgen over.”

Coert Fossen (Groninger Bodem Beweging): “Op losse schroeven”
De kans is groot dat voor er een nieuw kabinet is, we heel wat maanden verder zijn. “Ook dat is een slecht scenario. Op de korte termijn komt het wel goed. Er zijn afgelopen week nog maatregelen aangekondigd en ook is er een planning vastgesteld. Dat gaat door. Maar er is ook een lange termijn. De Wet Beëindiging Gaswinning 2024 bijvoorbeeld maar ook de wet waarin Groningen dertig jaar steun gaat krijgen. Dat staat nu allemaal op losse schroeven. En wat ik al zei, als we een kabinet met een andere kleur krijgen, dan maakt mij dat wel benauwd.”

“Wij hadden dit niet zien aankomen”
Dat het kabinet is gevallen heeft Fossen ook verrast: “Het kabinet valt nu over een hele andere kwestie dan Groningen. Terwijl wij verwacht hadden dat men zou vallen juist over Groningen. Wij hadden dit niet zien aankomen. We kunnen het ook niet verklaren. Is de val van het kabinet vanuit politiek opportunisme geïnitieerd? Met de gedachte dat een andere coalitie met ander beleid kan komen?”

Sandra Beckerman (SP): “De premier creëert zijn eigen crisis”
Sandra Beckerman is Kamerlid voor de SP: “Gisteravond kwam het nieuws rond 20.00 uur binnen. En gedurende avond werd ik bozer en bozer. Onlangs heb ik bij het Groningendebat Rutte op de man af gevraagd om op te stappen. Hij vertrok ogenschijnlijk geen spier. Hij vond het niet nodig. En dan is het wel heel pijnlijk, al die crisissen die verergeren, die niet opgelost worden, en dan creëert de demissionair premier zijn eigen crisis waarop het kabinet valt. Hoe het hem uit komt, en dat is gewoon heel cynisch. Het is machtsbelust en dat schaadt ook het vertrouwen in de politiek. De premier bedenkt wat voor hem het beste uit komt.”

“Voor de korte termijn maak ik mij geen zorgen”
Beckerman maakt zich minder zorgen dan dat Fossen dat doet. “Het is goed om eerst naar de korte termijn te kijken. Voor de komende periode gaat de val van het kabinet niets betekenen. Ook omdat de Tweede Kamer er zelf over gaat wat wel en wat niet controversieel is. En wat het ook is: door de val zijn Kamerleden niet langer gebonden aan afspraken. Ze kunnen nu stemmen wat ze zelf willen. Dat biedt ruimte. Een vraag die wel op tafel ligt is wat het met de bewindspersonen gaat doen. Gaat meneer Vijlbrief demissionair verder? Daar gaan we maandag meer over horen als er in Den Haag een debat plaats gaat vinden.”

“Groningen moet inzet worden van de verkiezingscampagne”
De politica vertelt verder: “De lange termijn is wat ingewikkelder. Want het gaat dan over uitvoering en planning met betrekking tot Groningen. Ik denk dat de verkiezingen daar een mogelijkheid vormen. Groningen moet wat mij betreft ook inzet worden van de campagne. Maar ik snap de zorgen van een organisatie als het Gasberaad: de kleur van het nieuwe kabinet gaat veel betekenen. Daarom is het heel goed om bij de verkiezingen slim te stemmen.”

Hans Vijlbrief (D66): “Schadeafhandeling en versterking heeft absolute prioriteit”
Demissionair staatsecretaris Hans Vijlbrief (D66) heeft op sociale media laten weten dat de versterkingsoperatie en de schadeafhandeling in het aardbevingsgebied geen vertraging mogen oplopen door de val van het kabinet. “De schadeafhandeling en versterking van onveilige huizen hebben absolute prioriteit”, aldus Vijlbrief.