Tijdens een openbare bijeenkomst zijn politici, betrokkenen en geïnteresseerden dinsdag bijgepraat over de realisatie van een slavernijmonument. De emoties op de publieke tribune liepen daarbij hoog op. Het advies is namelijk om één monument voor het Groningse slavernij en koloniaal verleden te realiseren, terwijl men vanuit de samenleving strijdt voor twee aparte monumenten.
“We zijn wat aan het zoeken”, laat wethouder Manouska Molema (GroenLinks) aan de toehoorders weten. “Hoe kunnen we dit het beste doen? Wanneer we een monument plaatsen, willen we dat ook in één keer goed doen. We doen dit ook bewust openbaar om op die manier zoveel mogelijk mensen bij het proces te betrekken, en dit op een transparante manier plaats te laten vinden. Als gemeentebestuur hebben we nog geen besluit genomen, maar we hebben wel als doel gesteld om met elkaar een inclusieve stad te worden.” Molema nam een advies in ontvangst uit handen van Peggy Wijntuin die de afgelopen periode onderzoek heeft gedaan en gesprekken heeft gevoerd met diverse betrokkenen bij het onderwerp.
Eén monument
Uit dat onderzoek van Wijntuin blijkt dat het belangrijk is dat het monument verschillende functies moet krijgen. Behalve erkenning van de gebeurtenissen uit het verleden, moet er een ook educatieve functie aan vast komen te hangen, moet het verbinding brengen en zorgen voor bewustwording. Ruim tachtig procent van de geïnterviewden heeft aangegeven voor één monument te willen gaan dat de geschiedenis van Groningen verbeeldt, waarbij de focus wordt gelegd op het zwarte verhaal.
Jaar 2024 moet los worden gelaten
Uit de adviezen blijkt verder dat men opteert voor het instellen van een adviescommissie dat zich niet gaat bemoeien met het vormgeven van het monument, dat is aan de kunstenaar. Deze adviescommissie moet breed te werk gaan waarbij ook het oor te luister wordt gelegd bij geïnteresseerde Groningers omdat het monument de dialoog in de samenleving op gang moet helpen. Voor de oprichting van het monument moet het jaar 2024 los worden gelaten, omdat een zorgvuldig proces belangrijker is. Daarnaast moet er gewerkt worden aan de aanpak van segregatie, omdat Groningen toch wel ervaren wordt als een witte stad.
Jim Lo-A-Njoe (D66): “Veel belangstelling”
De realisatie van een slavernijmonument is sinds 2019 onderwerp van gesprek toen de fractie van D66 hier vragen over stelde. “Het was een enorm goed bezochte openbare bijeenkomst”, blikt fractievoorzitter Jim Lo-A-Njoe terug. “Het was heel mooi om te zien dat er zo veel belangstelling en oprechte betrokkenheid bij het onderwerp was. De publieke tribune zat helemaal vol. Ik denk dat er wel vijftig mensen aanwezig waren, waarmee de zaal helemaal vol was. Peggy Wijntuin heeft de afgelopen periode met heel veel mensen gesproken, en ik denk dat zij vanuit alle groepen veel respect geniet. Volgens mij ook van hen die het niet eens waren met haar conclusies. Waarmee ik niet wil zeggen dat iedereen het met haar eens was.”
“Gemoederen liepen hoog op”
Lo-A-Njoe: “Er is inderdaad geadviseerd om één monument op te richten. En toen liepen de gemoederen in de zaal toch wel behoorlijk hoog op. Veel aanwezigen hebben een ander standpunt. En ik snap dat wel. De verschillen in het slavernijverleden zijn groot. Slavernij door Nederland vond in de koloniale periode plaats in geografisch nogal verschillende gebieden waar uiteenlopende bevolkingsgroepen vervolgens het slachtoffer van werden. Dat de gemoederen in de zaal hoog opliepen, was denk ik goed om te horen, waarbij dit ook door het gemeentebestuur meegenomen kan worden.”
“Zorgvuldig proces is belangrijker”
De bal ligt nu bij het gemeentebestuur. “Waarschijnlijk in september wordt alles opgeteld en valt er een besluit. En of het één of twee monumenten moeten worden. Wijntuin vertelde dat het één monument moet worden, waar meerdere groepen zich in moeten kunnen herkennen. Maar dat is ingewikkeld.” Opvallend is ook dat het jaar 2024 wordt losgelaten. “We hadden graag gezien dat er dit jaar al een monument was geweest. Maar we hebben nu zoiets, dat we beter voor een zorgvuldig proces kunnen gaan. Wij delen ook het standpunt van het gemeentebestuur dat zorgvuldigheid boven snelheid gaat. En het kost ook tijd. Als je nu de opdracht aan een kunstenaar geeft, dan kost dat proces zo een jaar. Dus laten we dit goed doen. Dat is belangrijk. De wethouder verwoordde het ook goed: we kunnen dit maar één keer doen.”
