Het aangekondigde einde van de politieke carrière van Mark Rutte is voor Koen Schuiling (VVD) niet alleen het vertrek van Nederlands langst zittende premier. De burgemeester ziet zijn vertrek als een uitgelezen kans voor het bredere ‘Den Haag’ om een blik in de spiegel te werpen en om schot te krijgen in belangrijke, maar moeilijke dossiers.
“Ik denk dat het heel verstandig is dat hij plaats maakt”, aldus Schuiling. “Ook hoop ik dat het voor veel mensen aanleiding is om eens na te denken in Den Haag over een aantal heel belangrijke onderwerpen die zo ongelofelijk langzaam tot stand komen en verder worden gebracht. Sinds de parlementaire enquête over de toeslagen hebben we al gehoord hoe de besluitvorming in Den Haag plaatsvindt. Al die opmerkingen werden bij de enquête naar de gaswinning bevestigd. Ieder heeft daar zijn aandeel in. Het is logisch dat er veel aandacht naar de minister-president gaat. Maar er zijn meer ministers en Kamerleden waarvan ik hoop dat dit een aanleiding is om eens goed in de spiegel te kijken.”
De val van het kabinet Rutte-IV lijkt voor Schuiling niet uit de lucht te komen vallen en is volgens de burgemeester geen slechte zaak: “De aanleiding van de val van het kabinet van vrijdag was een optelsom van de afgelopen weken. De uitkomst van de parlementaire enquête met forse kritiek op het kabinet en op de Kamer. Vervolgens een landbouwakkoord wat niet tot stand komt. Een verkiezingsuitslag waardoor de zaak in de Eerste Kamer heel moeizaam wordt. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, in combinatie met de geschiedenis die we al met ons meedroegen (denk aan de toeslagenaffaire), dan zijn er veel redenen om te zeggen: het is goed dat de kiezer nu eens aan het woord is en in het najaar een standpunt kan formuleren.”
Waardering, maar kritiek blijft
Schuiling spreekt enerzijds waardering uit voor de aftredende premier, die volgens de burgemeester ‘het belang van Nederland altijd heel erg voorop heeft gesteld: “Dat heeft hij onder heel wisselende omstandigheden moeten doen, waarin ieder zijn aandeel heeft. Dan is het logisch dat iedereen kijkt naar de minister-president.”
Maar Schuilings’ kritiek van de afgelopen jaren op de politiek van de demissionair premier blijft, ook nu Rutte vertrekt. De burgemeester onderstreept daarbij wel dat die niet alleen geldt voor Rutte, maar voor meer ministers en Kamerleden: “Eigenlijk moeten we met elkaar constateren dat we elkaar soms behoorlijk in een houdgreep houden. Kijk naar de stikstofcrisis, de toekomst die onze landbouw nodig heeft. En het komt maar niet verder. Bij asiel wat dat hetzelfde verhaal. Ik denk dat we met elkaar moeten beseffen dat we werken vanuit een bepaalde traditie: een liberale traditie, een joods-christelijke traditie, een humanistische traditie. Dat heeft ons land altijd verder gebracht en dat moet nu ook weer echt voorop gaan staan, denk ik.”
‘Stilstand voor Groningen kunnen we inwoners niet aandoen’
Hoewel Rutte en staatssecretaris Vijlbrief vrijdag al lieten weten dat de gemaakte plannen voor Groningen invulling blijven krijgen, lijkt Schuiling de houding ‘eerst zien, dan geloven’ volledig toegedaan: “In Groningen zijn we niet rijk bediend. We hebben eerder afspraken gemaakt met het Rijk en toen viel het kabinet, werd het demissionair en het eerste wat we te horen kregen was: ‘Ja, we zijn nou demissionair, dus we kunnen nu niet zoveel doen.”
“Terwijl er nu ook, in de opvolging van de parlementaire enquête, een paar heel concrete stappen moeten worden geformuleerd. Mark Rutte heeft gezegd: daar gaan we mee door. Vijlbrief komt hier woensdag en dan zullen we dit echt met elkaar moeten bespreken. Anders gaan we weer een situatie in waar een heleboel tot stilstand komt en dat kunnen we de inwoners en de toekomstige generatie niet aandoen. (..) Ik baseer me op de uitspraken die zijn gedaan en ik hoop dat dit het moment is van de ommekeer.”
Burgemeester waagt zich niet aan vraag over opvolger
Schuiling is, naast burgemeester, natuurlijk ook lid van de VVD. Toch waagt hij zich niet aan een vraag over een opvolger: “Een uitspraak doen over een opvolger voor Rutte is niet mijn positie. Ik ben burgemeester van Groningen en ik geloof niet dat ik in dat spelletje mee moet gaan. Wij moeten ons concentreren op wat belangrijk is voor Groningen. Dat is mijn agendapunt en niet al het andere.”
