Wie deze dagen door een natuurgebied loopt, zou kunnen denken dat het herfst is. Paddenstoelen laten zich namelijk massaal zien. Volgens natuurbeheerder Bert Speelman van Het Groninger Landschap is het massale bijzonder.
Hoi Bert! De vliegenzwam, de aardappelbovist, eekhoorntjesbrood …
“Ik ben al heel wat jaren werkzaam in de natuur. En een paddenstoel in augustus, dat komt wel vaker voor. Maar het massale. Je ziet paddenstoelen momenteel overal. Ook de variatie in soorten is groot. Ik heb het niet precies bijgehouden, en ik kan het niet staven, maar volgens mij heb ik dit in begin augustus niet eerder op deze manier meegemaakt.”
Hoe is het te verklaren?
“De omstandigheden zijn ideaal. Alsof de paddenstoelen een seintje hebben gekregen. We hebben een hele droge periode gehad, en de afgelopen weken heeft het flink geregend. Het is vochtig. Ondertussen blijft ook de temperatuur wat achter. En dat zijn ideale omstandigheden voor vruchtlichamen om zich te laten zien en om sporen af te gaan zetten om zich te vermenigvuldigen.”
Nu laat onze weerman weten dat de temperatuur aan het einde van de week op gaat lopen. Is het dan gelijk klaar met de paddenstoelen?
“Nee, dat hoeft niet. Als het de komende dagen warmer wordt, maar het blijft ook vochtig, dan hoeft het voor de paddenstoelen niks te betekenen. Maar als je nu een lange, droge en warme periode krijgt, dan zul je zien dat de paddenstoelen gaan verwelken. Maar als het een korte, warme periode is … verschillende soorten paddenstoelen kunnen redelijk goed tegen de warmte. Maar het belangrijkste is vocht. Dat is de grootste trigger.”
Tekst gaat verder onder de foto:
Ook bramen laten zich al zien. Foto: 🌼Christel🌼 via Pixabay
Paddenstoelen verwacht je in september en oktober. Dat ze zich nu laten zien, betekent dit dat er straks in de herfst geen paddenstoelen zijn?
“Dat hoeft niet. Als je door een bos loopt, en je ziet een paddenstoel, dan is dat het vruchtlichaam. Maar het grootste deel van de paddenstoel bevindt zich in de grond: de zogeheten schimmeldraden. Als die schimmeldraden komende herfst opnieuw getriggerd worden, dan kunnen er nieuwe paddenstoelen ontstaan. Maar je raadt het al: dat triggeren is afhankelijk van de omstandigheden. De hoeveelheid vocht, de temperatuur. Dat is heel belangrijk, en dan kan er een nieuwe generatie paddenstoelen op gaan staan. Maar ik moet ook zeggen dat ik niet in de toekomst kan kijken, de natuur verrast ons.”
De herfstperiode, en zeker september, kun je ook koppelen aan bramen en bessen. Het maken van jam bijvoorbeeld. Is dat seizoen ook naar voren geschoven?
“Bramen en bessen zijn er ook al volop. Maar die vruchten ontwikkelen zich meer volgens het schema wat je ook zou verwachten. Wat je nu qua bramen tegenkomt is normaal. Ik heb ook begrepen dat deze vruchten nog wel wat zon kunnen gebruiken om af te kunnen rijpen. En of het een gunstig bramen- en bessenjaar wordt … het hangt allemaal af van de komende periode. We hebben nu een natte periode gehad, als de komende periode zon en warmte brengt, dan zou dat zulke vruchten goed doen, maar ze zijn er niet eerder in vergelijking met voorgaande jaren.”
Paddenstoelen, bramen, bessen … het is de ideale tijd om de natuur in te trekken?
“Absoluut. Er is veel te zien. Ergens kun je zeggen dat het al een beetje herfstachtig aan doet. In het gebied waar ik natuurbeheerder ben, de Lettelberterpetten, daar kun je mooie wandelingen maken. Maar dat geldt natuurlijk ook voor andere gebieden die in ons beheer zijn. Dus mensen zijn van harte welkom.”
Paddenstoelen
In Nederland komen volgens mycologen naar schatting vijfduizend verschillende soorten paddenstoelen voor. Een paddenstoel is globaal opgebouwd uit een steel, een hoed en een groot aantal lamellen aan de onderzijde van de hoed. De lamellen produceren microscopische sporen die nodig zijn voor de voortplanting van de schimmel. Sommige paddenstoelen zijn eetbaar, maar er zijn er ook verschillende die giftig zijn. De snelle groeiwijze, de grillige vormen en de kleuren van paddenstoelen werden vanuit het volksgeloof vaak toegeschreven aan tovenarij. Zo kregen paddenstoelen namen als duivelsei, satansboleet en heksenboleet.
