Bang voor wespen? “Nergens voor nodig, een wesp heeft niet de intentie om jou te steken”

De afgelopen weken ging het in de nieuwsberichten regelmatig over wespen. De oorzaak is de Nationale Wespentelling. Sjoert Fleurke van de Wespenstichting is blij met alle aandacht, maar zegt tegelijkertijd ook dat er werk aan de winkel is.

Hoi Sjoert! We hebben jou de afgelopen dagen regelmatig voorbij zien komen in verschillende media …
“Vorig jaar vond de wespentelling voor het eerst plaats, en toen werd het niet echt opgepakt door de media. We hadden toen ongeveer 160 mensen die deelnamen aan de telling. Dit jaar wordt het juist wel heel goed opgepakt door de media. En de afgelopen dagen heb ik inderdaad heel wat journalisten te woord gestaan: van dagblad, tot radio en televisie. Dat is natuurlijk super leuk, want het is belangrijk om over wespen te vertellen. Aan de telling dit jaar hebben uiteindelijk ruim 200 mensen deelgenomen. We hadden misschien op wat meer gerekend, maar aan de andere kant zijn we er ook blij mee.”

Hoe belangrijk is zo’n wespentelling?
“Die is belangrijk. Ook om meerdere redenen. Zo’n telling geeft een inzicht in welke wespen er in Nederland leven en voorkomen. We krijgen dus een beeld, en we kunnen daar conclusies aan verbinden. Maar daarnaast geeft zo’n wespentelling ook de mogelijkheid om de wespen onder de aandacht te brengen. We kunnen er over vertellen. En we kunnen aangeven hoe belangrijk ze zijn. Daarom ben ik ook zo blij met alle aandacht van de media. En juist die aandacht zorgt er ook voor dat mensen ons als stichting leren kennen. We merken bijvoorbeeld een toename in het aantal vragen dat we krijgen. Bijvoorbeeld van mensen die zich afvragen wat ze aan moeten met een wespennest.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Tijdens warme dagen is het slim om een bakje met water in je tuin te zetten voor wespen. Foto: Claudia via Pixabay

De telling die dit jaar gehouden wordt, die was ook best wel bijzonder hè?
“De wespentelling is vergelijkbaar met bijvoorbeeld de vlindertelling. Op zaterdag en zondag vragen we mensen om het aantal wespen te tellen, en om door te geven welke soorten ze zien. Maar in het weekend dat het plaats zou vinden, was het slecht weer. En dan zijn wespen net mensen: als het regent, dan zie je ze niet. Daarom besloten we toen om de telling met een week te verlengen. En ook dat zorgde weer voor flink wat media-aandacht, haha.”

Kun je al iets vertellen over de resultaten?
“Een collega van mij is op dit moment de resultaten aan het uitwerken. Wat wel duidelijk is, is dat er in totaal 1.170 wespen geteld zijn. De limonadewesp is het vaakst gezien. Ook vorig jaar was deze wesp de winnaar. Op zich is dat niet heel verwonderlijk. Het is een wesp die in heel Europa voor komt, die zich makkelijk laat zien, en niet schuw is. Als jij iets zoets aan het eten bent, dan komt deze wesp op visite. Persoonlijk ben ik benieuwd welke andere soorten wespen we in de tellingen tegen gaan komen. Waarschijnlijk gaat het om een toename van de Frans veldwesp. Maar ook de Europese Hoornaar wordt vaker gezien.”

Over die twee laatste soorten gaan we het straks nog even hebben. Eerst het algemene beeld: hoe staat het er voor met de wesp?
“Onze indruk is dat de aantallen stabiel zijn. Die stabilisatie komt voor een deel door bewustwording. Als er voorheen overlast was van wespen, dan werd er direct gif gebruikt. Tegenwoordig wordt er al meer nagedacht: wat is de beste oplossing? En dat is heel positief. Op dit moment loopt er overigens wel een onderzoek naar de hoeveelheid gif in de natuur. Hoe groot is het aandeel permetrine in het water? En dan kun je je misschien afvragen hoe ernstig dat is. Nou, een kleine hoeveelheid permetrine kan al dodelijk zijn voor een wesp. En het laatste wat je wilt is dat de insectenpopulatie achteruit gaat. Wespen zijn namelijk hele nuttige bestuivers. Ze zijn echt heel belangrijk.”

In het begin van de zomer spraken we ook met je. Aanleiding was toen het koude en natte voorjaar. Is het uiteindelijk een goed wespenjaar geworden?
“Dat is een mooie vraag. We zagen inderdaad een voorjaar waarbij het lang koud was. Wat je dan ziet is dat de wespenkoningin langer in een winterslaap blijft. Of ze ontwaakt wel, maar begint niet met het bouwen van een nest. Wanneer het warmer wordt, dan begint de bouw. Dus het wespenseizoen is een week of drie, vier naar achteren geschoven. Dat biedt voordelen, want als de wespen niet actief zijn, is er ook geen overlast. Uiteindelijk merk ik persoonlijk aan het einde van het seizoen weinig verschil met de situatie vorig jaar. Dus ik denk dat we een goed wespenjaar hebben.”

En dan is het september, en je zit op een terras, en dan komen de wespen voorbij. Met soms alle paniek die daar bij hoort …
“Wat je zegt herken ik. Maar die paniek is nergens voor nodig. Een wesp komt niet langs om jou te steken. Kijk, als je per ongeluk op een wespennest gaat staan, dan heb je de kans dat je wel gestoken wordt, omdat het als een aanval wordt gezien. Maar als jij rustig op een terrasje zit, dan komt zo’n wesp langs om een hapje mee te eten. Dus ga er niet op slaan. Dat brengt risico’s met zich mee. Stel je voor dat een wesp klem komt te zitten tussen je vingers. Of dat je de wesp richting iemand anders slaat. Het beste is om rustig te blijven zitten. En neem voorzorgsmaatregelen. Dek je drinken af met een bierviltje. Ruim gemorst eten of drinken direct op. Houd het schoon. En als er geen eten is. Een wesp heeft niet de hele dag de tijd. Die zal altijd op zoek gaan naar een plek waar dat eten wel is, dus die zal nooit lang blijven hangen op plekken waar geen voedsel is.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Wespen zijn dol op zoetigheid. Foto: Andreas Lischka via Pixabay

En dan kom je op een terras te zitten waar de restaurantbaas van die apparaten heeft opgehangen waar wespen in worden gevangen …
“Ik ken ze. Ik vind het zeer onsmakelijk. Jij zit te eten, terwijl je ziet hoe de insecten gevangen zitten en verdrinken. Het is ook niet de oplossing. In zulke situaties weet je dat er in de buurt een nest of nesten zitten. De hygiëne is op het terras niet op orde, dus er is genoeg eten. Een wesp weet waar hij moet zijn. In zo’n wespenval worden misschien dagelijks honderd wespen gevangen. Terwijl een nest uit gemiddeld 2.000 wespen bestaat. Ondertussen komen er ook weer nieuwe wespen bij. Dus het is niet de oplossing. Omdat de wespen er de volgende dag weer zijn. Eigenlijk creëer je juist overlast.”

Maar het is super vervelend, als jij op dat terras zit, en gestoord wordt tijdens het eten …
“De wespen komen op het terras omdat ze trek in eten hebben. Ze komen dus om precies dezelfde reden dat jij daar zit. Restauranteigenaars zou ik adviseren om vroeg in het seizoen een plek te creëren waar de wespen te kust en te keur kunnen. Als je dat nu nog gaat doen, dan ben je te laat. De wespen weten nu waar ze moeten zijn. Dus richt vroeg in het seizoen een tafel in met zoete producten. Met appels bijvoorbeeld. Dan zal je op het terras geen last hebben van de insecten. En dit kan een restauranteigenaar doen. Maar het werkt bij je thuis ook prima. Zolang het maar zoet is. Wespen zijn niet geïnteresseerd in lightproducten.”

Je noemde ze al: de Franse veldwesp en de Europese hoornaar. Deze wespen worden vaker gezien. Moeten we daar blij mee zijn?
“Van oorsprong komen ze hier niet voor. Deze wespen komen uit de warmere streken in Europa. Dus dan is de vraag interessant of het eenmalig is. Of worden ze volgend jaar opnieuw vaak gezien? Dus eigenlijk kun je zeggen dat de waarneming tot een nare bijsmaak leidt. Het is een gevolg van de klimaatopwarming. En dan kun je zeggen, wat geeft dat nou? Maar hier aan gekoppeld, komen ook andere diersoorten mee. Dus je ziet eigenlijk een hele verhuizing ontstaan. En het is misschien wel goed om daar over na te denken.”

Tot slot. We beleven momenteel warme dagen. Het kan slim zijn om een bakje met water in je tuin te zetten hè?
“Absoluut. Vooral de Franse veldwesp is dol op water. Deze wesp heeft ook de mogelijkheid om op water te landen. Vervolgens wordt er water meegenomen naar een nest. Deze nesten bevinden zich vaak op plekken waar het deze dagen erg warm kan worden. Dus het water is nodig voor de verkoeling. Door een bakje met water in je tuin te zetten help je de wespen enorm.”

Meer informatie over de Wespenstichting vind je op deze website.