‘Groningse’ Van Gogh drieënhalf jaar na diefstal terug: ‘Last van de schouders’ (update)

Het schilderij Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar van Vincent van Gogh, wat drieënhalf jaar geleden werd gestolen uit het uit Museum Singer Laren, is weer terug bij het Groninger Museum.

Het werd op 30 maart 2020 gestolen uit Museum Singer Laren, waar het op dat moment in bruikleen was voor een tentoonstelling. In 2021 werd door de politie al een verdachte aangehouden en veroordeeld. Nu is het werk terug bij het museum. Hoe het werk terug is gekomen doet het museum (nog) geen uitspraken.

“Het Groninger Museum is uitermate blij en opgelucht dat het werk weer terug is”, aldus Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum. “Het bevindt zich op dit moment in goed gezelschap in het Van Gogh Museum. We zijn de collega’s in Amsterdam voor de gastvrijheid zeer erkentelijk. Namens de medewerkers, alle Groningers en de bezoekers zijn we iedereen die aan deze goede uitkomst heeft bijgedragen zeer dankbaar.”

Museumdirecteur Bluhm: ‘Er valt een last van je af’

“Dit voelt echt fantastisch. Niet alleen voor mezelf, maar ook voor de collega’s van het Singer Museum. En ook voor alle Groningers, die het werk nu binnenkort weer te zien krijgen. Ik ben er, na de diefstal, altijd van overtuigd geweest dat het een keer terug zou komen. Maar drieënhalf jaar is wel echt lang genoeg, dus er valt nu echt wel een last van je af.”

“Het ging al een keer mis”, vertelde Bluhm dinsdagmiddag tijdens een ingelaste persconferentie. “Dus toen ik vorige week een telefoontje kreeg was ik extra sceptisch dat het deze keer wel zou lukken. Dus het was echt duimen. Ik mocht niks vertellen, zelfs niet aan mijn eigen collega’s. Ik werd gevraagd op een bepaald moment in Amsterdam te zijn om het werk officieel te identificeren. Ik dacht: ik geloof niks totdat ik het echt zie. En dat bleek het geval, het was hem echt! ”

‘Gejuich in Laren’

Singer-directeur Evert van Os kreeg dinsdagochtend een telefoontje van Bluhm dat het werk terug was. “Dit leidde in ons museum tot een groot gejuich. Vervolgens ben ik als de wiedeweerga naar Groningen gereden om persoonlijk mijn felicitaties over te brengen. Dit is ook voor ons een grote opluchting.”

De innige samenwerking tussen het Singer in Laren en het Groninger Museum staat, ondanks de roof, nog steeds als een huis. Van Os: “Het werk wordt nu weer onderdeel van de collectie Nederland. Maar we hebben natuurlijk wel een paar lessen geleerd over hoe we met bruikleen moeten omgaan door deze diefstal.”

Grote rol bij terugvondst voor ‘kunstdetective’ Arthur Brand

‘Kunstdetective’ Arthur Brand speelde een grote rol bij de terugkeer van het schilderij, zo stelt een dankbaar Groninger Museum. Op X (voorheen Twitter) is een foto te zien waarop Brand met het schilderij: “Vincent van Gogh is terug! In nauwe samenwerking met de politie heb ik Van Goghs ‘Lentetuin’ (1884) kunnen terugvinden. Het schilderij werd 3 jaar geleden op Van Goghs verjaardag gestolen uit het Singer Museum in Laren, Nederland. Een geweldige dag voor alle Van Gogh-liefhebbers wereldwijd.”

Aan verschillende media laat Brand weten dat het doek maandagmiddag aan hem werd bezorgd, verpakt in een tas van IKEA. Brand onderhandelde zelf met de dief en helers van het werk over de teruggave van de Van Gogh.

Herstel nodig, museum koopt werk terug van verzekeraar

De verzekering heeft het bedrag van de waarde uitgekeerd en is daarmee formeel eigenaar van het schilderij. Het Groninger Museum heeft wel het recht op de eerste aankoop. Daar gaat het Groninger Museum, naar eigen zeggen, gebruik van maken. Het werk wordt de komende tijd grondig onderzocht. Volgens het Groninger museum heeft het schilderij ‘geleden’, maar lijkt het in goede staat.

“Het is natuurlijk drieënhalf jaar niet in optimale condities bewaard”, vertelt Bluhm. “Dus daar maakten we ons wel zorgen over. We wisten al dat de lijst kapot was en dat er echt krassen op zaten. Die zijn ook echt zichtbaar. Maar als je dat goed behandelt en bewerkt, komt dat wel weer in orde.”

Wanneer de Lentetuin weer in Groningen te zien zal zijn, kan het museum op dit moment nog niet inschatten. Het schilderij is nu nog in het Van Goghmuseum, waar experts en wetenschappers zich over het werk buigen. Dat kan weken, zo niet maanden duren. “Want zij wisten natuurlijk ook niet dat ze dit werk erbij zouden krijgen”, besluit Bluhm.

Geschiedenis

Het schilderij van Vincent van Gogh is uit 1884, geschilderd in olieverf op papier op paneel. Het is het enige schilderij van Vincent van Gogh in de collectie van het Groninger Museum en behoort tot de absolute highlights van de collectie. Het bevond zich sinds het begin van de 20ste eeuw in een privécollectie in Groningen en werd in 1962 aan de Gemeente Groningen geschonken.