Pruimenjam, kruisbessenjam, vijgenjam en blauwe bessenjam. Het is de tijd van het jaar om zelf jam te maken, of om zelfgemaakte jam te kopen. Bij kwekerij Lambes aan de Groningerweg, tussen Hoogkerk en Peize, is het deze periode flink druk.
“Het is werk waar veel gevoel bij komt kijken”, vertelt Lambert Eding. Samen met zijn vriendin Annemarie Kwakkel runnen ze de kwekerij. Eding richt zich voornamelijk op het terrein, Kwakkel is druk bezig om bijvoorbeeld zelfgemaakte jam te maken. “Wanneer kun je een blauwe bes het beste plukken? Je zou denken als deze donkerblauw is. Maar als je de bes te vroeg plukt, dan levert het niet die zoete smaak op die je eigenlijk wel wilt hebben. Als je bij het plukken weerstand voelt, dan is de bes nog niet helemaal rijp. Maar als je er bij wijze aan schudt, en ze vallen, dan is het helemaal prima.”
“Mensen kunnen zelf bessen plukken”
Eding en Kwakkel hebben nu voor het vierde seizoen de kwekerij bij Peizermade, aan de rand van natuurgebied De Onlanden. “Eigenlijk gaat het ontzettend goed. De bekendheid groeit, en steeds vaker komen mensen langs. We hebben hier namelijk een pluktuin. Mensen kunnen zelf met een doosje langs komen om hun bessen te plukken. Dat is een hele leuke activiteit. Ook voor kinderen, omdat ze daarmee zien en leren hoe een bes zich ontwikkeld. Het is heel educatief.”
“Verloren seizoen”
Toch is het niet het beste seizoen. “Normaal zijn we elke zaterdag open. Maar de opbrengst is dit jaar gewoon slecht. In juli trok er een zware storm over. De vroege rassen waren toen bijna rijp, maar de storm zorgde ervoor dat alle bessen er af gingen. Toen het midden ras klaar was, toen kwamen de spreeuwen langs, waardoor ook die oogst in het water viel. En nu zijn we toe aan de late rassen. We hebben netten opgehangen om daarmee de spreeuwen weg te houden. Vorige week zijn we open geweest voor de bezoekers, gisteren ook, en wellicht lukt het komende zaterdag nog een keertje. Maar eigenlijk kun je wel spreken van een verloren seizoen.”
Tekst gaat verder onder de foto:
Het plukken van bessen. Foto: Joshua Woroniecki via Pixabay
“Je wilt mensen plezier bieden”
Op de vraag hoe zorgelijk dat is reageert Eding geruststellend: “Wat we hier doen is puur hobby. We doen dit omdat we het leuk vinden. Naast de kwekerij heb ik ook nog een baan waar ik mijn geld mee verdien. Dus financieel hoeven we ons geen zorgen te maken. Maar emotioneel: het is natuurlijk jammer als een oogst mislukt. Wat ik al zei, we merken dat onze naamsbekendheid groeit, dat mensen het leuk vinden om hier bessen te komen plukken. Ze maken een rondje op de fiets, en plukken hier een bakje met blauwe bessen. Je wilt de mensen graag dat plezier bieden. En dat is dit jaar moeilijk.”
“Verkoopautomaat plaatsen”
De verkoop van jam zit ondertussen wel flink in de lift. “We verkopen verschillende soorten eigengemaakte jam en honing. Dat is ontzettend leuk om te doen. We zijn van plan om binnenkort een verkoopautomaat te plaatsen waarmee mensen te kust en te keur ambachtelijke producten kunnen kopen. En we willen waarschijnlijk komende winter gebruiken om hier een winkeltje te realiseren.”
“Maken van jam is een flinke klus”
Het maken van jam wordt nu nog volledig door Kwakkel gedaan. Op de vraag of het niet leuk zou zijn dat mensen dit misschien zelf ook kunnen doen zegt Lambert: “We staan voor alle initiatieven open. Maar het maken van jam is wel een behoorlijke klus. Er komt veel bij kijken. Waarbij je ook de ruimte moet hebben. Wat je bij het maken van jam doet is dat je het fruit ontdoet van pitjes en steeltjes. Ook het pureren en snijden zou prima kunnen. Maar na het toevoegen van geleisuiker en citroensap moet het aan de kook worden gebracht. Dat proces, waarbij je het hebt over een temperatuur van net boven de 100 graden, duurt lang, vraagt nauwkeurigheid, en je hebt er vooral ruimte voor nodig. En dat is lastig, maar het idee is wel heel leuk.”
Lokale producten
Op de vraag of men verrast is door de belangstelling: “Wij hebben het idee dat de belangstelling voor lokale producten toeneemt. En zeker als mensen zelf iets kunnen doen, bijvoorbeeld het plukken van bessen in onze pluktuin, dat dit erg aanslaat. En dat is heel mooi. Daar zijn we blij mee. En dat de jam goed verkoopt … had ik al gezegd dat de jam erg lekker is? Haha.”
