Debat reclamebelasting leidt tot heet avondje in gemeenteraad waarbij vergadering is stilgelegd

Een debat over de invoering van reclamebelasting in de gemeente is woensdagavond stilgelegd. Gedurende de avond liepen de gemoederen hoog op, waarbij omwille van de tijd, besloten is om op een later moment verder te debatteren.

Het is rond de klok van 23.00 uur als fractievoorzitter Ietje Jacobs-Setz van de VVD een punt van orde maakt. De vergadering is op dat moment al twee uur bezig, en nog zeker vijf fracties moeten hun woordvoering doen. Ook de wethouder moet dan nog aan het woord komen. De voorzitter heeft dan al aangegeven dat ze fracties wil beperken in hun spreektijd. Jacobs-Setz: “Hoe lang zijn we van plan om nog door te gaan? Met vijf fracties en een wethouder zitten we hier zeker nog tot middernacht. Wat we nu gaan doen, met het inperken van de spreektijd, dat is geen goed idee. Een fatsoenlijk debat is van belang, en dat wordt ons nu ontnomen. Ik stel voor om een nieuwe datum te prikken.”

Dennis Ram (PVV): “Voor vanavond zijn insprekers geweigerd, dat mag niet”
De avond kan samengevat worden als een heksenketel. Oppositiepartijen geven aan dat ze hun huiswerk niet goed hebben kunnen doen, omdat informatie pas recent beschikbaar is gesteld. Jalt de Haan van het CDA: “De afgelopen dagen is duidelijk geworden dat dit voorstel ook sportverenigingen, cultuurorganisaties, scholen, kerken en huisartsen raakt. Zij hebben niet de mogelijkheid gekregen om in te spreken.” Dennis Ram van de PVV: “Wij hebben begrepen dat er ook insprekers geweigerd zijn. Dat mag niet. We moeten als raad de mogelijkheid hebben om het debat goed te kunnen voeren.” De voorzitter reageert dat één inspreker zich te laat heeft aangemeld.

Guus Vries (Bedrijvenvereniging Noordoost): “Onze angst wordt bewaarheid”
Dat het een heet avondje zou worden stond al op voorhand vast. De gemeente wil een reclamebelasting invoeren. Heb je reclame aan, op, voor of in je pand, dan ga je daar een bijdrage voor betalen. Hoe meer reclame, hoe hoger het bedrag. Is er heel weinig reclame, dan is er een vrijstelling. Het idee is dat daarmee de verrommeling in de gemeente tegen wordt gegaan. Guus Vries van bedrijvenvereniging Noordoost is één van de insprekers: “Dit plan zorgt voor veel gemor binnen onze achterban. Toen vorig jaar het coalitieakkoord in deze gemeente werd gesloten, toen misten wij in dit akkoord de rol van de ondernemer. En die angst wordt nu bewaarheid. Onze gemeente gaat een hele andere koers varen. Waarbij ook geconstateerd moet worden dat het beoogde doel nooit bereikt gaat worden. Die geel-rode-keten, die onder andere hamburgers verkoopt, die hebben een hoge reclamemast staan. Die mast staat er over twintig jaar nog, want grote bedrijven tref je niet met zulke belastingen. Je raakt de kleine ondernemers.”

“De liefde moet van twee kanten komen”
Vries: “Dit is ondernemertje pesten. Je bereikt dat Groningen impopulair wordt voor nieuwe ondernemers. De laatste tien jaar hebben we prettig samengewerkt met de gemeente. Maar met dit soort dingen creëer je afstand. Terwijl de gemeente ondertussen ook andere dingen wil: men wil de ondermijning aanpakken. Daar willen we graag aan meewerken, maar de liefde moet wel van beide kanten komen. Anders werkt het niet.”

Harry Bouma (Bedrijvenvereniging Zuidoost): “Toon je lef en pas je het aan, of ben je halsstarrig?”
Harry Bouma van de bedrijvenvereniging Zuidoost probeert het in een breder perspectief te plaatsen: “Het coalitieakkoord van deze gemeente is tot stand gekomen in een onzekere tijd. Na het sluiten van het akkoord is de wereld nog meer in een stroomversnelling gekomen. De energiekosten zijn gestegen, de loonkosten, de coronasteun die terugbetaald moet worden. Wat ga je daar mee doen? Is een akkoord in beton gegoten? Of toon je lef en pas je het aan, aan maatschappelijke ontwikkelingen? Laten we alsjeblieft niet aan dit gedrocht, dat reclamebelasting heet, beginnen.”

Jeffry van Hoorn (GroenLinks): “Alleen reclamebelasting lost het probleem niet op”
Jeffry van Hoorn van GroenLinks, die bij de introductie vertelt dat hij niet de meest populaire politicus van de avond zal zijn, legt uit waarom de belasting toch moet komen: “Mijn partij is voorstander van het herwinnen van de openbare ruimte, en het tegengaan van de verrommeling. We zijn als partij bereid om problemen aan te pakken.” Dat kan op een vraag rekenen van Jalt de Haan van het CDA: “U was ook fan van het uitbreiden van het betaald parkeren. Nu deze belasting. Waarom bent u hier fan van?” Van Hoorn: “Alleen reclamebelasting lost het probleem niet op. Het is een aanvullend middel, als onderdeel van een pakket maatregelen, dat het oplost. Deze belasting helpt om uitingen in het straatbeeld tegen te gaan.”

Tom Rustebiel (D66): “U als GroenLinks zult een topavond hebben”
De Haan: “De tarieven zijn al hoog. Kan GroenLinks mij toezeggen dat de bedragen niet zo hoog worden als in Amsterdam, waar het vijf keer zo hoog is?” Van Hoorn: “Fijn dat het CDA vindt dat de bedragen laag zijn.” De Haan: “Voorzitter, een punt van orde, want dit heb ik niet gezegd.” Nadat de voorzitter de rust terug heeft gebracht. Van Hoorn: “Nee, dat kan ik niet garanderen. Elk jaar stellen we de tarieven opnieuw vast.” Tom Rustebiel van D66: “U zult een topavond hebben. Samen met de Partij voor de Dieren bent u de enige partij die deze belasting in het verkiezingsprogramma had staan. Kunt u ook een voorstel van mij steunen waarin we de kleine ondernemers gaan ontzien?” Van Hoorn: “Nee. Er is al bewogen. Ik heb zelden zo’n redelijke belasting gezien. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. En als ondernemers hun uitingen omlaag brengen, hoeft er helemaal niet betaald te worden.”

Peter Rebergen (ChristenUnie): “Ongeveer 71% van de ondernemers zal niet geraakt worden”
De fractie van D66 is een andere mening toegedaan. Tom Rustebiel: “Eerder ging dit plan niet door vanwege de coronacrisis. Op dit moment stapelen de faillissementen zich op, kijk bijvoorbeeld naar de Zwanestraat. Ook hebben ondernemers te maken met forse personeelstekorten. Een ongunstiger moment om dit in te voeren is er niet. En wat levert dit nu op? Grote, verlichte logo’s in de binnenstad zijn niet mooi, maar ze blijven hangen, omdat die ketens het kunnen betalen.” Peter Rebergen van de ChristenUnie: “Wij hebben navraag gedaan welk deel van de ondernemers niet geraakt wordt, omdat ze onder de vrijstelling of het 0-tarief vallen. Ongeveer 71% zal hier geen last van hebben.” Rustebiel: “Dat is mooi. Maar ik ben pas tevreden als niemand er last van heeft. Daarnaast wil ik aangeven dat het vertrekpunt niet goed is geweest. Het gemeentebestuur wil de verrommeling aanpakken. Deze belasting is daar niet het middel voor.”

Terence van Zoelen (Partij voor de Dieren): “Waarom blijft het CDA het frame maar doorzetten?”
Jalt de Haan van het CDA: “Wij zijn een constructieve oppositiepartij. Wij proberen altijd de gedachtegang van het College te volgen. Soms lukt dat echter niet. Dit keer heeft het gemeentebestuur het voor elkaar gekregen om het voor ons volledig onbegrijpelijk te maken. Grote ondernemers zullen hier geen last van hebben. Maar kleine ondernemers. Zij staan voor grote financiële uitdagingen: gestegen huren, energiekosten. Dit college pretendeert altijd op te komen voor deze ondernemers, maar laat ze nu zitten.” Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren: “U heeft meneer Rebergen zojuist horen zeggen dat 71% hier niet onder valt. Daarnaast kan reclame worden weggehaald om onder de vrijstelling te vallen. Waarom blijft u dit frame maar doorzetten?” De Haan: “We lossen hier niks mee op. Grote uitingen gaan niet weg, waardoor kleine ondernemers nog slechter vindbaar zijn. En niet alleen ondernemers, maar ook sportverenigingen, scholen en kerken moeten gaan betalen. Dit plan is een melkkoe van de gemeente, die er komt vanwege een starre houding. Bezint eer gij begint.”

Amrut Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): “Heb je een bordje aan de deur, dan volgt belastinggezeur”
Ook Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen is helder in zijn woordvoering: “De tijd die ik heb is te kort om op alle punten in te gaan. Dit plan is bespottelijk, is ondoordacht. Een pesttaks, een treitertaks. De ruggengraat van de economie ga je extra belasten, waarbij ondertussen de lokale lasten nog steeds verder stijgen. En dit voorstel gaat, zoals meneer De Haan al aangeeft, verder. Culturele instellingen, ziekenhuizen, dorpsaccomodaties. Heb je een bordje op de deur, dan volgt belastinggezeur. Ondernemers hebben een vergaande handreiking gedaan door een plan in te dienen om de verrommeling aan te pakken. Maar als antwoord kregen ze een opgeheven linkervuist van het gemeentebestuur. Dit College laat zich niet zien als samenwerkingspartner. Wij roepen het gemeentebestuur op om dit onzalige plan in te trekken, en om eerst fatsoenlijk het gesprek te voeren.”

Joren van Veen (PvdA): “Het betalen van 12 euro reclamebelasting is niet leuk”
De PvdA is één van de coalitiepartijen. Joren van Veen laat daarom een ander geluid horen: “Lichtvervuiling bij Garmerwolde en Westpoort, vergeelde reclameborden in de binnenstad. Als partij hebben we getekend voor het coalitieakkoord waarin deze reclamebelasting is opgenomen. En daar stemmen we nog steeds mee in.” Dat kan op een vraag rekenen van Sijbolts: “De PvdA vindt het bedrijfsleven een belangrijke ader. Wat is er gebeurt met uw ambitie?” Van Veen: “Wij staan achter de doelstellingen. Het betalen van 12 euro reclamebelasting is niet leuk. Maar de huren die met 400 euro zijn verhoogd, zijn dat ook niet. Daarbij is het voorstel ook flink verbeterd.”

Ietje Jacobs-Setz (VVD): “Ik word hier moe van. Welke andere informatie heeft u bekeken die wij niet mochten bekijken?”
De Haan: “Het voorstel is flink verbeterd? Heb ik een voorstel gemist?” Van Veen: “Ik heb de 0-meting gezien, waar een tabel aan is toegevoegd welke bedragen gevraagd gaan worden. Die bedragen zijn enorm aangepast, waarbij de tarieven naar beneden zijn gebracht.” Ietje Jacobs-Setz van de VVD: “Ik word hier moe van. Wij beoordelen het voorstel dat hier nu ligt. Wij hebben geen andere voorstellen gekregen. Ons verzoek om inzage te krijgen in andere documenten en rapporten wordt ons geweigerd. Waarom mocht u dat wel? Welke versies heeft u gezien?” Van Veen: “Ik heb dezelfde versie als u. Maar als u goed leest, dan wordt aangegeven dat er aanpassingen zijn gedaan. Dat is voldoende voor mij. Het invoeren van reclamebelasting is in veel gemeenten al gebeurd. En het lijkt me goed dat we dit in 2025 gaan evalueren.”

Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks): “We gaan dit gefaseerd invoeren”
Daarnaast vragen verschillende partijen zich af waarom er niet gesproken is met bijvoorbeeld sportverenigingen en speeltuincentra. Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) van Financiën: “Uit ons onderzoek blijkt dat deze maatregel met name ondernemers gaat treffen. Daarom zijn we met deze groep in gesprek. Wat we willen is dat we de openbare ruime herwinnen. De verrommeling tegen gaan. De belasting draagt hier aan bij. We gaan dit ook gefaseerd invoeren. We nemen hier twee jaar de tijd voor. Het zijn intensieve processen, die voor de gemeente een enorme uitdaging zijn. Door fasering creëren we ruimte, ook om het gesprek aan te gaan.” De wethouder geeft aan dat de maatregel niet wordt ingevoerd om de gemeentekas te spekken.

Vervolg?
Vijf fracties kregen woensdagavond niet de mogelijkheid om hun woordvoering te doen. Ook de wethouder heeft haar tweede termijn nog tegoed. Wanneer de vergadering wordt voortgezet is onbekend. Eric Bos van de Groningen City Club: “Krijgen wij daar dan ook bericht van? Is er dan inspraak mogelijk?” De voorzitter geeft aan dat de ondernemers op de hoogte worden gehouden via de griffie.