“In een duikpak door een museum lopen is niet iets wat mensen verwachten”

Je grenzen verleggen tijdens het maken van een film. De Stadse filmregisseur Roman Hageman, die al verschillende films op zijn naam heeft staan, gooide het afgelopen week, tijdens het 48 Hour Filmproject Groningen, over een andere boeg.

Hoi Roman! Het 48 Hour Filmproject. Wat is dat?
“Eigenlijk komt het er op neer dat je in 48 uur een film maakt. En dat is heel weinig tijd, dus je wordt gedwongen om snel keuzes te maken. Het project begint op vrijdagavond met het bekendmaken van de genres, het karakter dat in je film te zien moet zijn, een bepaalde zin die te horen moet zijn, en een voorwerp dat te zien moet zijn. De film moet minimaal vier minuten, en maximaal zeven minuten duren. Dat zijn de handvaten waar je 48 uur mee aan de slag gaat. En het is ontzettend leuk om te doen.”

Je hebt in het verleden vaker aan 48 Hours meegedaan. Wat was de aanleiding om hier weer aan mee te doen?
“Ik ben nu al een aantal jaren bezig met het maken van films. Door de jaren heen heeft er zich een heel mooi en leuk team gevormd waarmee we de producties maken. Het zijn allemaal leuke en enthousiaste mensen. Ondanks dat we allemaal druk zijn, ontstond er in de aanloop naar deze wedstrijd het collectieve idee om weer eens mee te doen. Extra leuk is dat het een Groningse wedstrijd is. En ik kan toch wel zeggen dat we er erg van heb genoten.”

Je bent 48 uur aan het rennen, aan het improviseren, aan het stressen en je hebt heel weinig slaap. Wat is daar nu precies leuk aan?
“Als je een film maakt, dan kost dat normaliter veel tijd. Het begint met een scenario. Je neemt veel tijd om karakters goed neer te zetten, om het verhaal goed in elkaar te steken. Maar bij 48 Hour kan dat niet. Het is een afgebakend geheel van twee dagen, waarbij je op je intuïtie moet vertrouwen, want veel tijd om na te denken heb je als regisseur niet. De snelheid zit er in”

Tekst gaat verder onder de foto:

De film bestaat uit weirde scenes. Foto: ingezonden

Bij het maken van een film komt heel veel kijken. Het zijn allemaal kleine processen die samen het resultaat bepalen. Hoe is dat voor een regisseur die toch overal bovenop wil zitten?
“Dit is wel een beetje de kern die je nu aan stipt. Bij dit project is het de kunst om snel keuzes te maken, maar je moet ook kunnen vertrouwen op je team. Ja, ik wil overal bij zijn. Maar daardoor ga je uiteindelijk ook dingen missen. Je bent 48 uur in touw, waardoor je op het laatst dingen niet meer goed kunt doorzien. Uiteindelijk ben je als regisseur degene die het globaal aanstuurt. Waarbij je moet kunnen rekenen op je team, dat ze het uitvoeren, en je omverblazen. Dat is uiteindelijk ook waarom je het team kiest. Eigenlijk vind ik de term regisseur ook minder goed passen. In Engeland noemen ze het director. Dat vind ik misschien wel mooier. Je geeft de richting aan.”

Misschien is het leuk om wat sfeer te beschrijven. Want dan is het vrijdagavond. De opdracht wordt uitgedeeld. Hoe gaat het dan?
“Van tevoren mochten we een aantal dingen regelen. Zoals de opnamelocatie. Wij mochten gedurende het weekend filmen in het Berlagehuis in Usquert. En in de aanloop naar het weekend denk je al een beetje na over wat je wilt. Dus je regelt ook wat voorwerpen die je wilt gebruiken, ondanks dat je nog niet weet wat de precieze opdracht zal zijn. En dan is het vrijdagavond, dan wordt alles onthuld, en dan ga je een scenario schrijven. Een cameraman en acteurs zijn dan nog niet aanwezig. Bij het schrijven van het scenario heb ik samengewerkt met de ervaren scenarist Jan Veldman. We zijn beide prettig gestoord, zoals ik het noem, en dat leverde vrij snel een mooi resultaat op waar we ons in konden vinden.”

Dit artikel begon met de zin ‘grenzen verleggen’. Want dat is wat je gedaan hebt hè?
“Als je iets heel moois wilt maken. Of iets heel goeds. Dan is dat een mooi doel, waarbij er wel allemaal veiligheidsmechaniekjes actief kunnen worden. Je blijft snel binnen gebaande paden. Je kiest voor de veilige weg. En begrijp me goed, dat is niet verkeerd. Maar soms is het goed om in je leven paden te gaan bewandelen waar je nog niet eerder bent geweest. En dat hebben we gedaan.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Een hoofdrol is er voor een man die in een duikpak door zijn huis loopt. Foto: ingezonden

Kun je een tipje van de sluier opleggen?
“We hebben een hele weirde film gemaakt. Ken je de regisseur Alex van Warmerdam? Ik ben liefhebber van zijn stijl. In zijn films gebeurt er van alles, waarbij je als kijker veel zelf maar uit moet zoeken. Je krijgt geen context. Dat hebben wij in onze film ook gedaan, waarbij we ook bepaalde filmregels aan de laars hebben gelapt. Er is bijvoorbeeld bijna geen dialoog te horen, alleen wat vreemde, onduidelijke, bizarre geluiden waar geen touw aan vast is te knopen. Ik wilde op zoek gaan naar de grenzen, en we hebben die grenzen duidelijk opgezocht.”

Het blijft misschien nog wat vaag. Kun je beschrijven wat we in de film zien?
“Het eerste shot is gemaakt in wat wij noemen het regionaal vreemdheidsinstituut, waarbij je een persoon met een ventilator op schoot ziet zitten. Het is heel bizar. Ik vertelde al over het Berlagehuis. Een prachtige locatie. Een mooi museum. Maar gedurende de film zie je de hele tijd iemand in een duikpak door zijn huis lopen, waarbij dit gefilmd is in het museum. Ik denk dat deze beschrijving wel een beetje het absurde beschrijft.”

Een duikpak?
“Ja. Dat is een mooi verhaal. Ik heb onlangs mijn duikbrevet gehaald. Dat betekent veel oefenen, veel trainen en uiteindelijk een examen doen. Toen ik daar mee bezig was, bedacht ik mij dat ik zoiets misschien ook in een film kon gaan gebruiken. En dat hebben we dus voor deze 48 Hour gedaan. Ik heb mijn instructeur gecontact, en hij is zaterdag de hele dag op de set geweest.”

Je mag er niet teveel over vertellen, omdat volgende week de presentaties plaatsvinden, en tot die tijd mogen er nog geen beelden uitgezonden worden. Maar als je naar het eindresultaat kijkt. Is het dan gelukt wat je wilde?
“Het begint allemaal dat je als regisseur ergens in gelooft. En het is fantastisch om te zien dat je je team daarin mee kunt krijgen. En dat je hen ook zo ver krijgt om zoiets bizars neer te zetten. In onze film is geluid overigens heel belangrijk. Geluid is dat sowieso al, maar nu was dat extra belangrijk, omdat er in onze film zo weinig dialogen zitten. Zo vroeg ik aan onze geluidsman, Bram van Kaauwen, of we ook microfoontjes op rare plekken konden plaatsen. Daardoor krijg je een hele andere beleving, als je iemand in een duikpak ziet lopen, en die geluiden hoort.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Geluid is in de film belangrijk. In een geluidsstudio wordt op de laatste dag alles perfect gemaakt. Foto: ingezonden

Denk je dat je iets unieks hebt gemaakt?
“Dat hoop ik wel. Als team hebben we een mooi en leuk weekend gehad, waarbij we regelmatig zelf in een deuk lagen. Wel denk ik dat het jammer is dat de film maximaal zeven minuten mag duren. Tien minuten had ons beter gepast. Maar weet je, dat zijn de gekke regels die bij een 48 Hour horen. Ik bedoel, op vrijdagavond krijg je te horen dat het verplichte voorwerp een ventilator moet zijn. Bedenk dan maar even wat je daar mee kunt. Al met al is dit project een hele leerzame ervaring geworden. Hoe ver kun je gaan? Hoe leuk kun je het maken? Wat werkt?”

Volgende week vindt de vertoning en de prijsuitreiking plaats. Waar hoop je tijdens de vertoning op?
“Ik kijk erg naar de presentatie uit. Hoe reageren de mensen in de zaal? En eigenlijk hoop ik niet op een bepaald soort reactie. De film die wij hebben gemaakt: de ene helft houdt daar van. De andere helft niet. Waar ik op ga letten is of het in de zaal iets opwekt, of het iets activeert. Het is een film geworden waarin vreemde dingen gebeuren. Dingen die je niet verwacht. En ja, het gaat spannend worden of dat iets teweeg brengt.”

Je grenzen verleggen. Dat komt in de buurt van uniek willen zijn. Een unieke filmregisseur willen zijn. Is dat dichterbij gekomen?
“Als we deze wedstrijd waren ingegaan met de ambitie om de beste te worden, dan hadden we dit niet gemaakt. Sterker nog. Als je dat idee hebt, dan ga je, denk ik, sowieso de mist in. Want wat is het allerbeste zijn? Dat is enorm subjectief. Het betekent dat je iets moois maakt binnen veilige kaders. Maar is dat het beste? We hebben deze 48 Hour gebruikt als een speelplaats. Noem het Willy Wonka in de chocoladefabriek. En het was fijn, het was mooi. Ik heb veel geleerd, en ik ben trots op het hele team.”

Wie aan films denkt, die denkt niet direct aan Groningen. Hoe belangrijk is dit voor Groningen?
“Groningen is een broedplaats met enorm veel talent. En het 48 Hour Filmproject is een wedstrijd voor iedereen. Er doen mensen aan mee die ontzettend veel ervaring hebben. Maar er doen ook beginnende makers aan mee. Het is een prachtige kruisbestuiving. Iedereen werkt vrijwillig mee. De budgetten die er zijn, die zijn opgehaald met crowdfunding, en worden gebruikt voor catering en gear. Ik denk dat deze wedstrijd dit heel goed is voor Groningen. En het is ook belangrijk voor de sector. Het was ook zeker niet de laatste keer dat ik hier aan deelgenomen heb.”

Ondanks dat het wel vermoeiend is?
“Haha. Dat weet je van tevoren. En dat is het allemaal waard. Echt.”

Volgende week worden in Forum Groningen de films van alle teams getoond. Dan vindt ook de prijsuitreiking plaats.

De opnames vonden plaats in het Berlagehuis in Usquert. Foto: ingezonden