De gemeenteraad heeft woensdagavond ingestemd met de begroting voor 2024. Tot het allerlaatste moment werd er door verschillende partijen geprobeerd om wijzigingen door te voeren. In sommige gevallen had men succes.
De gemeentebegroting is een ingewikkeld onderdeel. Waar geef je als gemeente geld aan uit? Mirjam Wijnja (GroenLinks) is de wethouder die de schatkist van de gemeente bewaakt: “Er zijn vandaag verschillende moties en amendementen ingediend. Gaan we ergens geld aan uitgeven, dan moet het geld ergens anders vandaan komen. En het is logisch dat er naar mij gekeken wordt, want financiën zijn het middel om een doel te halen. Voor komend jaar werken we met een sluitende begroting. Dat geldt ook voor 2025. Maar als we kijken naar de meerjarenbegroting, dan laten we daarna een tekort zien.”
Wethouder Mirjam Wijnja: “We gaan niet op onze handen zitten”
Niet alleen de gemeente Groningen kiest hier voor: erg veel gemeenten volgen het advies van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, omdat ze te weinig geld krijgen vanuit Den Haag om hun taken uit te kunnen voeren. Wijnja: “U als raad kunt zeggen, dat vinden we onverantwoord. We willen het sluitend maken. Maar dat zal betekenen dat we 22 miljoen euro uit de begroting moeten halen. Voor de helderheid: dit is niet een door ons gecreëerd probleem. En we gaan ook niet op onze handen zitten. We zetten vol in op de lobby. Daarbij houden we ook rekening met verschillende scenario’s. Krijgen we al het geld? Krijgen we een deel? En wat als er niks komt? Die analyse maken we.”
“Er is beweging in Den Haag”
Dat kan op een vraag rekenen van Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen: “Het is heel goed dat de lobby is ingezet. Is er ook al beweging?” Wijnja: “Ja, we zien wat beweging. Een belangrijk element is dat alle gemeenten hier gezamenlijk in optrekken. We zien dat er in de verschillende verkiezingsprogramma’s ook aandacht is voor dit probleem. Dus we kunnen stellen dat de lijntjes, waar we op inzetten, effect hebben.”
“We gaan de OZB niet verhogen”
Wijnja vertelt verder: “Ik ben heel trots op de begroting die voor ons ligt. Ondanks een moeilijke tijd laten we zien dat er fors geïnvesteerd wordt. En dat is niet makkelijk. Welke verdeling maak je? Hoe leg je de puzzel? Als wethouder kan ik aan verschillende knoppen draaien. Bijvoorbeeld aan de inkomstenkant. De meeste inkomsten krijgen we van het Rijk. Maar we krijgen ook inkomsten uit de lokale lasten. We kiezen er voor om de OZB te indexeren. We hadden ook kunnen kiezen voor een verhoging, maar dat doen we niet.”
De begroting wordt uiteindelijk met een ruime meerderheid aangenomen. Van de raadsleden stemmen 38 in met de begroting, 6 stemmen tegen.
Stagiaires krijgen stagevergoeding
Door middel van moties en amendementen proberen partijen de begroting te veranderen. Zo wil Student & Stad dat stagiaires een stagevergoeding gaan krijgen. Karoline de Groot: “Uit onderzoek van ResearchNed blijkt dat 44 procent van de hbo- en wo-studenten geen stagevergoeding krijgt, terwijl ze wel veel verantwoordelijkheden krijgen. Wij vinden dat alle studenten, ook de studenten op het mbo, een passende vergoeding verdienen.” Wijnja: “Ik vind dit een heel goed voorstel. In de gemeente betalen wij de stagiaires. Wij gaan dit meenemen.” De motie wordt uiteindelijk unaniem aangenomen: 44 raadsleden stemmen voor, 0 tegen.
Martinitoren blijft in het donker
Stadspartij 100% voor Groningen wil dat de Martinitoren en de Der Aa-kerk weer in het licht worden gezet. Yaneth Menger: “Deze twee iconische gebouwen zijn nu ’s avonds niet zichtbaar, en dat vinden we jammer.” Wijnja: “Vorig jaar is er een motie ingediend om goed voorbereid de winter in te gaan. Daar hoorde een pakket energiebesparende maatregelen bij. Dat pakket gaat van makkelijk naar moeilijk. De Martinitoren was een zogeheten quick win. Op dit moment wordt een evaluatie voorbereid, waar we nu precies staan. Deze wordt begin volgend jaar naar de raad gestuurd. Centraal zal staan wat we verder moeten gaan doen, waarbij een onderdeel ook lichtvervuiling en energie zal zijn. Daarnaast is het goed om te zeggen dat als we nu de lampen ontsteken, nog maar één lamp het doet. Dit zijn ook geen energiezuinige lampen. Dus we begrijpen het voorstel, maar dit is niet de route.” Uiteindelijk stemmen 13 raadsleden voor en 31 tegen. Daarmee blijft de Martinitoren voorlopig in het donker gehuld.
Burgerzakenlocaties in Hoogkerk en Ten Boer blijven tot 2027 open
In de gemeente kun je op verschillende plaatsen terecht om bijvoorbeeld je rijbewijs te verlengen. Jalt de Haan van het CDA: “Wij vinden dat de gemeentelijke dienstverlening zoveel mogelijk benaderbaar en dichtbij moet zijn. Daarom vinden wij dat de burgerzakenlocaties in Hoogkerk, Lewenborg, Haren en Ten Boer behouden moet blijven.” Wethouder Philip Broeksma van GroenLinks: “Deze locaties blijven sowieso tot 2027 open. Maar om nu te zeggen dat deze locaties voor de eeuwigheid open blijven, dat is nu niet het goede moment daarvoor. Er zal een goede analyse nodig zijn, over het aantal bezoekers, maar ook over de relatie met WIJ en de bibliotheken.” Met die uitleg kunnen veel partijen leven: 6 raadsleden stemmen voor, 38 tegen. Daarmee wordt het voorstel verworpen.
Meer huizen bouwen in dorpen
Een motie van de VVD om meer eenpersoonswoningen te bouwen haalde het niet. Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “We hebben de afgelopen jaren al veel woningen met een oppervlakte van 50 vierkante meter gerealiseerd. En dan gaat het niet alleen om studenteneenheden. Komende tijd komen er nog eens zes- tot achthonderd woningen bij. We zien dat de markt zijn werk doet, en dat is ook belangrijk.” Voor de VVD is dat aanleiding om de motie aan te houden. Een voorstel om meer te bouwen in de dorpen haalde het wel. Van Niejenhuis: “Het lijkt ons goed om woningen in een rustig tempo toe te voegen in de dorpen, zodat mensen daar kunnen blijven wonen.” De motie wordt unaniem aangehouden: 44 raadsleden stemmen voor, 0 tegen.
Safe Space tijdens evenementen
In de gemeente gaat ook werk gemaakt worden van een Safe Space tijdens evenementen. Mirte Goodijk van Student & Stad: “Er zijn veel ontwikkelingen in het uitgaansleven die bijdragen aan een gevoel van onveiligheid, waaronder een toename van geweldsdelicten, wapenbezit en situaties van bijvoorbeeld grensoverschrijdend gedrag. Tijdens de KEI-week heeft een proef plaatsgevonden met een Safe Space, waar lovende reacties op kwamen. Kunnen we dit structureel maken?” Wethouder Manouska Molema (GroenLinks): “Er is nog geen financiering voor. We zullen de kosten in kaart moeten brengen, maar er ligt niet zomaar ergens wat geld.” Toch zal de wethouder aan de slag moeten: 40 raadsleden stemmen voor, 4 tegen.
Breed debat over nieuw muziekcentrum
Ook komt er geld voor het herdenken van het slavernijverleden en de Keti Koti-viering. Joren van Veen van de PvdA: “Het is heel belangrijk om hier bij stil te staan. Dat we het gaan financieren uit de algemene reserves, dat zegt genoeg.” Ook is er steun voor een breed debat over het nog te realiseren muziekcentrum. De PvdA wil een breed gesprek, waarbij wensen uit de regio worden gehoord. Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren): “Een participatietraject is al ingezet. Maar dit voorstel motiveert om nog verder en breder te gaan kijken. Want de PvdA heeft gelijk: het nieuwe centrum bedient niet alleen de stad, maar de hele regio.” Kritiek is er echter wel. Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen: “Dit is het paard achter de wagen spannen. Iets is besloten, en daarna gaan we in gesprek.” Toch zal er wel een breed debat gaan komen.
Daan Brandenbarg (SP): “Met de samenwerking zit het wel goed”
Het bespreken van de begroting gebeurde op een moment waarbij de rook van het debat rond de reclamebelasting nog niet was opgetrokken. Dat was regelmatig te merken. Zo verweet de VVD het gemeentebestuur dat het vooral instemde met voorstellen van de coalitiepartijen, en dat men geen gehoor gaf aan de voorstellen van de oppositie. Daan Brandenbarg van de SP wilde daar op reflecteren: “Duidelijk is dat de oppositie het ons niet moeilijk heeft gemaakt. Ik heb wat gehoord over samenwerking in de raad, of het dualisme nog leeft, en of de coalitie zichzelf nog in toom heeft. Ik heb partijen gehoord die andere keuzes willen maken, maar vervolgens zeggen dat het gemeentebestuur het maar uit moet vogelen, hoe dat gefinancierd kan worden. Daar hebben mensen in deze stad helemaal niks aan. We hebben vandaag verschillende constructieve voorstellen gesteund, ook van oppositiepartijen. En dan moet ik toch kwijt dat het met die samenwerking in de raad wel goed zit. Waarbij men het eerder op de dag nog nodig vond om een motie van afkeuring in te dienen.”
Jeffry van Hoorn (GroenLinks): “Coalitie zet zich niet af tegen oppositie”
Jim Lo-A-Njoe van D66: “Ik ga niet reageren op dit toneelstukje van de SP. Meningsverschillen, hoe groot ze soms ook lijken, zijn soms ook overbrugbaar. Ik denk dat het goed is om ons te realiseren dat de relatieve welvaart waarin we leven een zegen is. Wie over de grens kijkt, ziet dat dit niet altijd vanzelfsprekend is.” Jeffry van Hoorn van GroenLinks: “Als raad hebben we de taak om het gemeentebestuur te controleren in wat ze doen, en of er op een goede wijze gewerkt wordt. Daar aan ten grondslag ligt een coalitieakkoord. Een akkoord dat door een gezamenlijke meerderheid is opgesteld. De coalitie zet zich niet af tegen de oppositie. Maar het gemeentebestuur voert ons onderhandelingsresultaat uit. De houding van de oppositie vind ik niet terecht. Veel moties zijn ook door ons gesteund. Samenwerking komt altijd van twee kanten.”
Hoe groot de schade in de porseleinkast precies is, moet nog blijken. Waarschijnlijk zal het nog een tijdje gaan duren voor de rook is opgetrokken, en duidelijk wordt hoe het slagveld er precies bij ligt.
