De raad ondersteunt een voorstel van het gemeentebestuur om de komende jaren fors in te zetten op woningbouw in de gemeente. De partijen vinden het belangrijk dat er gekeken wordt naar woningbouw voor senioren, en ook het optoppen van woningen zou mogelijk moeten zijn.
“We komen met een woonoffensief 2.0.”, vertelt wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen. “Ongeveer tien jaar geleden vond er ook een woonoffensief plaats. Toen werd ook gezegd: wat gaat er mis, en wat kunnen we doen om het in goede banen te leiden. En op zich gaat het in Groningen niet slecht. In 2021 hebben we 2.500 woningen gebouwd, in 2022 1.900. Het gaat goed, maar we horen ook de geluiden uit de markt dat er zorgen zijn. Daarom zijn we benieuwd welke maatregelen jullie als raad zouden nemen, waar wij op in kunnen zetten.
Daan Swets (Student & Stad): “Toekomstbestendig bouwen is belangrijk”
Vanuit de raad zijn de reacties duidelijk. Daan Swets van Student & Stad: “In onze gemeente willen we heel veel. We willen een duurzame en groene gemeente zijn. maar niet alles zal kunnen. Daarom is het belangrijk om niet krampachtig vast te houden aan waarden. Must haves zijn belangrijk, maar nice to haves zijn misschien niet altijd noodzakelijk bij elk project. Wel moeten we bij het bouwen oog hebben voor de toekomst: toekomstbestendig bouwen waar mensen comfortabel en klimaatbestendig kunnen leven. Een doelgroep die de hoogste prioriteit moet krijgen zijn de senioren: er is een tekort aan seniorenwoningen. Ook moeten we inzetten op kleiner bouwen. Er zijn veel eengezinswoningen.”
Rico Tjepkema (PvdA): “Hoe zorgen we dat Reitdiep niet een juppenbuurt wordt?”
Het bouwen van seniorenwoningen wordt door meer partijen genoemd. Rico Tjepkema van de PvdA: “De woningnood blijft hoog. We moeten alles op alles zetten om de bouw gaande te houden. Publieke regie is daarbij belangrijk. Bestaanszekerheid, waarbij je kunt wonen in een fatsoenlijke woning, is een grondrecht. Die punten zien we terug in dit bouwoffensief. Het realiseren van betaalbare woningen, daar snakken mensen naar. Bij Meerstad en Suikerzijde hebben we een eigen grondpositie waardoor we kunnen bepalen dat er gebouwd gaat worden. Bij Reitdiep hebben we dat niet, want we zien dat er weinig sociale huur in de planning zit. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit niet een yuppenbuurt gaat worden? Kunnen we onderhandelen met ontwikkelaars, dat zij grond op andere plekken kunnen krijgen, waardoor een woningcorporatie kan gaan bouwen in zo’n gebied? Bij het optoppen van woningen moeten we de teugels laten vieren. Bouwen heeft de prioriteit.”
Rik Heiner (VVD): “Voorrang van statushouders opheffen”
Kritiek op het plan is er ook. Van de VVD bijvoorbeeld. Rik Heiner vindt het plan niet offensief genoeg: “Wij zullen met een eigen tienpuntenplan komen. Daarin zullen gelijke kansen centraal staan. Wij willen het samenwoonverbod opheffen, we willen met buurgemeenten in gesprek of zij de bouw van sociale huurwoningen op kunnen schroeven, zodat mensen daar kunnen wonen, en we willen de voorrang van statushouders opheffen.”
Jim Lo-A-Njoe (D66): “Dit is niet sympathiek”
Die uitspraken leiden tot verschrikte reacties. Elte Hillekens van GroenLinks: “U zegt nu dat mensen die in een sociale huurwoning willen gaan wonen, maar moeten gaan kijken in een andere gemeente?” Heiner: “We moeten keuzes maken. We kunnen niet iedereen hier huisvesten. Als je een keuze moet maken tussen een sociale huurwoning of een middelbare koopwoning, dan kiezen wij voor het laatste.” Jim Lo-A-Njoe van D66: “U zegt: geen ruimte voor asielzoekers. Sociale huurwoning ook maar elders. Dit is niet sympathiek.” Heiner: “Dit verhaal staat in ons verkiezingsprogramma.”
Hans de Waard (SP): “Ik neem enorme afstand van deze woorden”
Hans de Waard van de SP: “Ik luister met verbazing naar het verhaal van de VVD. Iedereen verdient gelijke kansen, waarbij we ons moeten realiseren dat niet iedereen gelijk is. Ik vind het heel erg als er niet voor iedereen ruimte is. Ik wil hier enorm afstand van nemen.” Heiner: “Gelijke kansen is iets anders dan een gelijke uitkomst.” Rico Tjepkema van de PvdA op boze toon: “De VVD heeft de mond vol van gelijke kansen. Maar door het jarenlange VVD-beleid heeft de overheid de kleinst mogelijke rol op de woningmarkt, en we zien wat de gevolgen zijn. Daarom zitten we vanavond hier. Hoe kunt u nu hier zeggen dat u het op gaat lossen?”
Rik Heiner: “Ook richten op kruimels”
Heiner: “Daarnaast lijkt het ons verstandig om behalve op grote projecten ook te richten op kruimels. Bijvoorbeeld de Van Heemskerckstraat. Op die manier kom je aan voldoende volumes.” De wethouder is het daar niet mee eens. Volgens Van Niejenhuis is het beter om je te richten op grote projecten, dat je grote stappen kunt maken. Kleine projecten kosten veel ambtelijke capaciteit. Die capaciteit is er niet.
Elte Hillekens (GroenLinks): “We moeten geen wegwerpwijken bouwen”
Elte Hillekens van GroenLinks laat een andere toon horen: “Wat we moeten doen is geen jaren zeventig woningen bouwen. We moeten woningen bouwen die duurzaam en energiezuinig zijn en genoeg comfort bieden. We moeten niet over vijftig jaar zeggen: wat we toen gedaan hebben was niet goed. Geen wegwerpwijken maar toekomstbestendig en duurzaam bouwen. Bouw gewoon goed.”
Bart Hekkema (Partij voor de Dieren): “Optoppen van woningen kan prima”
Dat klinkt de Partij voor de Dieren als muziek in de oren. Bart Hekkema: “Bouwen voor de toekomst is belangrijk. We proberen twintig jaar falend beleid van de VVD recht te zetten. We moeten natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen. Daar moeten we niet op beknibbelen. Het optoppen van woningen kan prima gedaan worden bij naoorlogse portiekwoningen. En we kunnen kijken naar het parkeerniveau. We zeggen niet dat alle auto’s gelijk de straat uit hoeven, maar zonder parkeervakken herwin je veel ruimte waardoor je, door een andere inrichting, meer groen en meer woningen toe kunt voegen. Parkeren kan dan bijvoorbeeld gedaan worden in parkeerhubs aan de rand van een wijk.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Moet de Schildersbuurt zich zorgen maken?”
Dat kan op een vraag rekenen van Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Dat optoppen, geldt dat alleen voor sociale woningbouw? Moet de Schildersbuurt zich weer zorgen gaan maken?” Hekkema: “Optoppen heeft de afgelopen jaren een negatieve bijklank gekregen. Maar nee, niet in de Schildersbuurt. Maar wel de portieketagewoningen die na de oorlog gebouwd zijn. Optoppen zodat er een extra woning ontstaat.” Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie: “Hoe kijkt de Partij voor de Dieren aan tegen woningbouw in de dorpen?” Hekkema: “Het is én én. Waarbij een zorgvuldige inpassing belangrijk is.”
Laurent Dwarshuis (ChristenUnie): “Lagere parkeernorm levert grond op”
Welke keuzes maak je? Meer groen, meer woningen, minder parkeren? Laurent Dwarshuis: “Ik vind het knap wat we als gemeente gedaan hebben. Ondanks dat we de doelen niet behaald hebben, is wel onder moeilijke marktomstandigheden 90 procent van de doelen gerealiseerd. Voor de komende jaren kan er aan verschillende knoppen gedraaid worden. Wat doe je wel, en wat niet. Bij de Travertijnstraat bijvoorbeeld. De parkeernorm daar hoeft niet overal terug naar nul. Maar een lagere parkeernorm levert grond op, levert waarde op, en zorgt voor meer groen en meer betaalbare huizen.” Tjepkema van de PvdA: “Maar mensen hebben toch een auto nodig om de stad uit te komen?” Dwarshuis: “Die vraag zien we inderdaad. Maar je kunt er wel over nadenken. In nieuwbouwwijken kun je aan deze knop draaien, zodat mensen die daar gaan wonen weten waar ze aan toe zijn.”
Wethouder Rik van Niejenhuis: “We hebben grote plannen”
De wethouder is blij met alle feedback. “Het optoppen dat genoemd wordt, daar kijken we naar. Net zoals het slopen van woningen voor nieuwbouw en dit verhogen. Ook de parkeernorm is een optie. Het tienpuntenplan van de VVD, daar ben ik heel benieuwd naar. Graag kijk ik ook mee om te kijken wat we daar van kunnen realiseren. De komende jaren gaan we op verschillende plekken aan de slag. Stadshavens bijvoorbeeld, maar ook Meerstad en Suiker. Er zijn grote plannen, waarbij we flink wat snelheid kunnen maken. Dat is nodig om de doelstellingen te behalen.”
De wethouder belooft de raad op de hoogte te houden. De PvdA kondigt aan met een motie te zullen komen om sociale woningbouw in het Reitdiepgebied mogelijk te maken.