Bewoners en gemeente mijlenver van elkaar verwijderd bij plan Harense zandwegen: “Dit is een flinke chaos”

Raadsleden van de politieke fracties bleven woensdagavond in vertwijfeling achter na een vergadering over het onderhoud van zandwegen in de oude gemeente Haren. De geluiden die betrokkenen en omwonenden lieten horen staan vrijwel haaks op het geluid van het gemeentebestuur.

Het is aan het einde van de vergadering als verschillende politici voorstellen om een nieuwe datum te prikken zodat er verder over het onderwerp kan worden gesproken. Kelly Blauw van de PVV: “Er zit zoveel discrepantie tussen wat de wethouders zeggen en wat we van de bewoners horen. Het lijkt mij een goed idee dat we een nieuwe datum prikken en een ander debat gaan voeren, want dit is op deze manier een flinke chaos.”

Zandwegen
Waar gaat het over? In de oude gemeente Haren liggen diverse cultuurhistorische zandwegen. De gemeente Groningen heeft een nota opgesteld waarin uitgangspunten en maatregelen staan hoe je deze zandwegen het beste kunt beschermen, maar ook wat er nodig is om ze te beheren. En wat doe je met de gebruikers van deze wegen? Wil je dat iedereen er gebruik van kan maken? Dit plan is opgesteld en het is de bedoeling dat de gemeenteraad hier een besluit over gaat nemen.

Harold Leffers: “Ik word op één lijn gesteld met mensen die aan het wildcrossen zijn”
Voor de vergadering hadden zich diverse insprekers gemeld. Eén van hen is Harold Leffers. die een motor bezit. Dit voertuig voldoet aan alle wettelijke regels om op (zand)wegen te mogen rijden: “In de nota wordt ingezoomd op de overlast van crossmotoren in dit gebied. We hebben het dan over mensen die bewust de wet overtreden. Wat mij vreselijk stoort is dat ik op één lijn word gezet met mensen die aan het wildcrossen zijn. De gemeente wil, als maatregelen niet helpen, de wegen expliciet afsluiten voor motoren. Dat is hetzelfde dat als de Koninklijke Nederlandse Automobielclub aansprakelijk wordt gesteld voor iemand die ergens in den lande aan het bumperkleven is.”

Vera de Bruijn: “Je kunt C12-borden plaatsen, maar een wildcrosser zal zich daar niks van aantrekken”
Vera de Bruijn van de motorrijdersactiegroep is het daar mee eens: “Crossmotoren zijn een andere categorie. In deze nota worden twee categorieën op één hoop gegooid. Deze gemeente overweegt om C12-borden te plaatsen, waarmee de wegen gesloten worden voor alle motorvoertuigen. Een crosser, die sowieso de wet al overtreedt, zal zich niks van dat bord aantrekken.” Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren) antwoordt dat de gemeente reeds in gesprek is geweest met de organisaties. Nee, zeggen de organisaties. De Wrede: “Dan gaan we daar nog een datum voor plannen.”

Jan Schuurmans: “Door de herindeling is alle kennis en kunde verdampt”
Maar er zijn ook grote zorgen over het onderhoud van de wegen. Jan Schuurmans woont al veertig jaar aan de Hoge Hereweg, één van de zandwegen. “Voor de gemeentelijke herindeling was gemeentewerken Haren verantwoordelijk voor het onderhoud. Daar was kennis en kunde. Dat lijkt na de fusie allemaal verdampt, verdund en verdwenen. In Haren was het ook wel eens een zooitje, maar op de juiste momenten werden daar wel de goede dingen gedaan. Het ontbreekt nu aan timing en techniek. Als we verder gaan zoals het in de afgelopen vijf jaar ging, dan gaat het niet goed.”

“Stadsbeheer, what’s in a name, doet maar wat”
Schuurmans geeft een voorbeeld: “Vanochtend werd er ineens een groot geel bord geplaatst. Op 21 februari is de zandweg afgesloten. Er worden werkzaamheden uitgevoerd. Dat is mooi. De gemeente weet dus dat het over twee weken mooi weer is. En over vier weken is het nog steeds mooi weer. Wat ik wil zeggen is dat je het ploegen, schaven en bol leggen van een zandweg niet in februari doet. Dit is niet het moment, omdat de weersomstandigheden er niet naar zijn. Gemeentewerken Haren wist dat. Stadsbeheer, what’s in a name, doet maar wat.”

Ingrid Schenk: “De gemeente is gericht op eenzijdige berichtgeving: zenden, zenden en zenden”
Wat opvalt bij de insprekers is dat er een grote betrokkenheid is. Mensen die ook niet te beroerd zijn om mee te helpen bij het onderhoud en beheer van de wegen en bermen. Ingrid Schenk, die al 33 jaar aan de Duinweg woont, vertelt dat Stadsbeheer, na de herindeling, niet op die inspraak en hulp zit te wachten. “Stadsbeheer doet maar wat. Wij morren, maar aan de hand van onze klachten gooit men er zand over. Je hebt het over een kwetsbaar landschap waar door Stadsbeheer zware machines worden ingezet die het gras, de fietspaden en zandwegen juist beschadigen. Als we klachten hebben moeten we ons wenden tot een digitaal meldpunt. Er is geen regisseur die we aan kunnen spreken. Sowieso is de hele gemeente Groningen gericht op eenzijdige berichtgeving: het is zenden, zenden en zenden. Op geregistreerde momenten mogen wij wat zeggen. En nu ligt er een nota, waar wij geen enkele inbreng in hebben gehad.”

Jan Wittenberg: “De hardnekkigheid van de gemeente heb ik nog nooit eerder gezien”
Jan Wittenberg, die vrijwilliger is van het Land van Ons, op de Onneresch, schetst een ontluisterend beeld. “We hebben het over zandwegen die al duizend jaar de toegangswegen zijn over de Hondsrug. Waar vrijwilligers een bijdrage leveren aan het beheer van bermen en wegen. Door Stadsbeheer is er een pak stuifzand van dertig tot veertig centimeter aangebracht. En toen begon het gedonder. De wegen zijn sindsdien zeer slecht begaanbaar. Fietsers komen er niet doorheen, auto’s komen vast te zitten en de landschappelijke kwaliteiten zijn achteruit gegaan. Ik ben 76 jaar oud en ik heb in mijn werkzame leven veertig jaar overheden geadviseerd. De hardnekkigheid die de gemeente Groningen ten tonele spreidt heb ik nog nooit eerder gezien.”

“Stadsbeheer is niet de juiste organisatie voor het beheer van deze wegen”
Wittenberg: “Signalen dat stuifzand niet de goede zandsoort is worden niet opgepakt. Het komt niet binnen. Sterker nog: men houdt vol dat stuifzand de juiste maatregel is. Stadsbeheer is niet de juiste organisatie voor het beheer van deze historische wegen. Als je kijkt naar de nota dan zijn we het met deel één eens: we moeten de zandwegen behouden, koesteren en onderhouden. Maar deel twee, waarbij het gaat over het hoe, waarom en wanneer, moeten we parkeren. Dat moet de ijskast in.” Wittenberg geeft aan dat er beter gebruik kan worden gemaakt van keizand. Deze zandsoort is zeldzamer, maar bevat meer leem, en is daardoor veel geschikter voor het gebruik op zandwegen.

Wethouder Kirsten de Wrede: “We hebben gesproken met bewoners, ik ben tevreden over het proces”
Het gemeentebestuur is woensdagavond met twee wethouders aanwezig: Mirjam Wijnja (GroenLinks) en Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren). Laatstgenoemde schetst een ander beeld: “Als we naar de insprekers luisteren dan ontstaat er een beeld van twee kemphanen, van katten en muizen. Daar neem ik afstand van. Ik ben ontzettend blij met alle liefde en energie die bewoners in dit gebied steken. Dat moeten we koesteren.” De Wrede vertelt dat er uitgebreid gesproken is met inwoners: “Bij het opstellen van deze nota hebben we gebruik gemaakt van een eerdere nota. Maar we hebben ook gesproken met inwoners. Na die eerste ronde konden er zienswijzen worden ingediend. Dus als mensen hier zeggen: dit is een foute start, dan is dat niet waar. Dit document is heel zorgvuldig opgesteld. Ik ben tevreden over het proces.”

“Wat hier meespeelt is de herindeling”
Rik Heiner van de VVD vraagt of de wethouder kan reflecteren op het participatieproces. De Wrede: “Wat hier denk ik een beetje meespeelt is de herindeling. Dat hangt hier boven. Processen in een grote gemeente gaan anders dan in een kleine gemeente. In een kleine gemeente zijn de lijntjes korter, los je dingen makkelijk en snel onderling op. Maar in een grote gemeente is dat veel lastiger.”

Wethouder Mirjam Wijnja: “Onderhoudswerkzaamheden worden deels nog uitgevoerd door mensen uit de oude gemeente Haren”
Wethouder Wijnja: “We horen hele reële zorgen, waarbij er soms lineair een verband wordt gelegd tussen de herindeling en het onderhoud van de wegen. Voor het onderhoud van bermen en sloten zetten wij aannemers in. De zandwegen doen wij zelf. Voor een deel gebeurt dat nog met mensen die indertijd in de gemeente Haren aan de slag waren. Maar het is inderdaad zo dat gedurende de tijd mensen verdwijnen omdat ze bijvoorbeeld ergens anders aan het werk geraken. Daarom is het belangrijk dat we blijven investeren in die kennis.”

Mariska Sloot (Stadspartij 100% voor Groningen): “Dus al die mensen hebben vanavond hier maar een verhaaltje verzonnen?”
Mariska Sloot van Stadspartij 100% voor Groningen: “Dus ik hoor het gemeentebestuur hier zeggen dat er sinds de herindeling niets veranderd is aan de zandwegen. Het is niet slechter geworden. Dus al die mensen die hier vanavond hebben ingesproken, hebben een verhaaltje verzonnen?” De Wrede: “De zandwegen liggen er op dit moment niet mooi bij. Maar dat komt ook omdat de klimaatverandering heel snel gaat. Het regent nu drie keer zoveel als een aantal jaren geleden. Zulke situaties hebben gevolgen voor de zandwegen. Daar moeten we op acteren, en daarom ligt dit plan er ook.”

Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Ik hoor twee werelden. Er is een grote hiaat”
Voor de raadsleden is het lastig om de vinger op het verhaal te leggen. Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Ik hoor twee werelden. Er is een grote hiaat tussen wat de insprekers zeggen en wat de wethouders vertellen. Ik moet dit gaan onderzoeken.” Sloot is het daar mee eens: “We kunnen dit onderwerp, als ik kijk naar de klok, niet afraffelen. Daarvoor is het te belangrijk. Ik stel voor om desnoods maar een beeldvormende sessie te organiseren.” Mirjam Gietema van D66: “Ik vind het heel lastig om de verhalen die ik vanavond hoor te matchen.” Rita Pestman van de PvdA: “Dit debat moeten we uitstellen. Er is geen andere optie. Ik vind dit heel slecht gepland, en ik vind hier ook wat van.”

De agendacommissie gaat een nieuwe datum plannen voor het onderwerp. Daarbij zal ook onderzocht worden wat de beste vorm is. Waarbij Luuk Hoenderken van de dorpsvereniging Noordlaren nog een suggestie doet: “Jullie moeten in het gebied zijn. Niet hier. Met deze nota kunnen jullie niks.”