Burgemeester worstelt met hoofddoekjes bij boa’s: “Afwijken van het uniform heeft risico’s, zet mij niet klem”

Moet een boa wel of geen hoofddoekje of keppeltje kunnen dragen. Een deel van de politieke fracties in de Groningse gemeenteraad wil dit graag mogelijk maken, maar burgemeester Koen Schuiling worstelt. De burgervader vraagt de tijd zijn werk te laten doen en doet de oproep aan de politiek om hem niet klem te zetten.

Voor Schuiling is het waarschijnlijk één van de lastigste discussies die hij in de afgelopen 4,5 jaar als burgemeester van Groningen gevoerd heeft: “Dit onderwerp gaat nogal ergens over. De kern waar we het over hebben is de zorg die bij een aantal politieke partijen leeft dat boa’s zich niet kunnen uiten in de kleding van hun levensovertuiging, waardoor dit belemmerend kan zijn om te solliciteren op een dergelijke functie.”

“Terecht dat we hier bij stil staan”
De vraag is in hoeverre dit speelt. Uit onderzoek in Groningen blijkt dat geen van de boa’s op dit moment behoefte heeft aan het dragen van een hoofddoek of keppeltje. “Maar dat zegt niet alles. Wellicht zijn er mensen die graag boa zouden willen worden maar al vroegtijdig afhaken omdat ze zulk soort uitingen niet mogen dragen. Wij hebben daar geen indicaties voor, maar het is wel terecht om er bij stil te staan.”

“Samenstelling van het politieapparaat is op dit moment geen goede weerspiegeling van de bevolking”
Volgens de burgemeester zijn er redenen te bedenken om hoofddoekjes juist wel toe te staan: “Wat je wilt is dat de samenstelling van de politieorganisatie een goede weerspiegeling is van de bevolking. Voor de korpschef van de politie Noord-Nederland, en ook voor mij, is dat een grote zorg omdat dit op dit moment niet goed op orde is. Het is ontzettend belangrijk dat dit wel gaat gebeuren. Gebeurt dat niet, dan is het gevaarlijk voor de rechtsstaat en de democratie zoals we die hebben.”

“Mensen in de veiligheidssfeer mogen niet de schijn afroepen dat ze bij hun keuzes door levensovertuigingen geleid worden”
Maar zijn hoofddoekjes en keppeltjes de juiste manier om dit recht te trekken? Op dat vlak heeft de burgemeester aarzelingen. “Mensen die rechtstreeks in de veiligheidssfeer werken, dus rechters, agenten, boa’s, militairen, mogen niet de schijn afroepen dat ze in de keuzes van hun werk geleid worden door hun levensovertuiging. Het neutraal zijn is een veiligheidsonderwerp. Als je op kantoor zit, of achter een receptie, dan is dit geen enkele discussie: dan kun je gewoon een keppeltje dragen. Maar dat wordt anders als je een uniform draagt. Partijdigheid moet je voorkomen. Mensen moeten neutraal zijn, anders kan het zijn weerslag hebben op het werk dat men aan het doen is.”

“Een boa met een bepaalde tattoo kan ik niet naar een demonstratie sturen”
De vraag is ook waar je de grens legt. “Waar begint de levensovertuiging en waar eindigt die? Stel dat een boa met een bepaalde tattoo uiting geeft tot een bepaalde voorkeur. Zo iemand kan in conflict raken met iemand die een heel andere overtuiging heeft. Of anders geformuleerd: stel dat er in de stad een demonstratie plaatsvindt. Dan zal ik als werkgever zo’n boa daar niet op af sturen. En dat heeft niet alleen met deze boa te maken, maar ook met de veiligheid van het team waarin hij of zij werkt.”

Jim Lo-A-Njoe (D66): “Kunnen we geen vertrouwen halen uit het Verenigd Koninkrijk?”
Daarnaast vindt de burgemeester dat er een rechte lijn moet worden getrokken tussen politieagenten en boa’s. Het ministerie heeft besloten dat politieagenten geen uiting mogen geven aan hun levensovertuiging. Jim Lo-A-Njoe van D66: “In het Verenigd Koninkrijk is het sinds 2001 mogelijk dat agenten wel uiting geven aan hun religieuze overtuiging. Ze hebben daar 23 jaar ervaring. We zien daar geen situaties waarbij agenten door hun kleding collega’s in gevaar brengen. Maar we zien wel dat door deze maategel de politie er diverser is geworden. Kunnen we daar geen vertrouwen uit halen?”

Burgemeester Koen Schuiling: “Vraagtekens bij hoofddoekjes en keppeltjes”
Schuiling: “Dit is precies waar mijn aarzeling zit. Er is informatie uit die steden beschikbaar. Maar het Verenigd Koninkrijk heeft een heel andere samenstelling waar heel andere vraagstukken leven. Iedereen is het er over eens dat we werk te doen hebben omdat de samenstelling van het politieapparaat op dit moment niet een goede weerspiegeling is van de samenleving. In het verlengde daarvan: hoe kunnen we dat proces helpen om inclusiviteit en diversiteit te bereiken? En ik zet mijn vraagtekens bij hoofddoekjes en keppeltjes, omdat ik risico’s en onzekerheden zie.”

“Een boa met een keppeltje kan ik niet naar een pro-Palestijnse demonstratie sturen”
De burgemeester geeft als voorbeeld de pro-Palestijnse demonstraties van de afgelopen maanden: “Als er boa’s zijn die een keppeltje dragen, dan stuur ik die boa daar niet naar toe. Maar ondertussen zit ik niet ruim in de mensen. Ik kan niet een lading boa’s tevoorschijn toveren. En er speelt nog iets. Stel dat we dit in onze gemeente mogelijk maken. Onze boa’s kunnen regionaal worden ingezet. Stel dat Pekela en Westerwolde religieuze uitingen van boa’s, om welke reden dan ook, niet wenselijk vinden, dan kan ik mensen daar niet meer inzetten.”

“Keppeltje dragen tijdens de eed of belofte”
Schuiling stelt voor om de landelijke ontwikkeling nauwgezet te gaan volgen en om het verder te gaan onderzoeken. En hij doet ook een voorstel: “Bij de Koninklijke Marine kun je tegenwoordig op drie verschillende manieren de eed of belofte afleggen bij de installatie, met onder ander een Islamitische variant. Stel dat we het in Groningen mogelijk maken dat je bij dat moment een hoofddoek of keppeltje mag dragen. Dat lijkt me een mooi begin, een mooi gebaar. Men is dan nog niet op straat aanwezig, maar het is wel tijdens een heel officieel moment. We zitten echt in die overgang, we zijn in ontwikkeling. En het is belangrijk om dit niet te forceren, omdat ik anders polarisatie vrees.”

“Afwijken van het uniform heeft risico’s”
Verschillende partijen zijn echter nog niet overtuigd en willen bij de eerstvolgende raadsvergadering het voorstel om het uniform aan te passen alsnog in stemming brengen. Schuiling zegt tegen deze partijen: “In ons land zijn er verschillende beroepen waarbij een uniform gedragen wordt. Zo’n uniform heeft een betekenis. Daar van afwijken heeft bepaalde risico’s. Geef de ruimte voor deze ontwikkeling waar we het vandaag over hebben, maar zet mij niet klem.”