Heftige verhalen en emoties bij open avond jaar na parlementaire enquête: “Vuist op tafel blijven slaan”

Heftige verhalen en emoties. Zo kan de open avond bij EM2 het beste samengevat worden. Het is precies een jaar geleden dat de parlementaire enquêtecommissie Groningen haar rapport presenteerde. Voor Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP), Chris Garrit en de Groninger Bodem Beweging reden om een open avond te organiseren.

Hoi Sandra! Hoe kijk je terug op de avond?
“Het was een hele heftige avond. Ik denk ook dat veel mensen afgelopen nacht de slaap niet goed hebben kunnen vatten. Het is precies een jaar geleden dat de parlementaire enquêtecommissie Groningen haar rapport presenteerde. Maar wat heeft dit rapport nu precies opgeleverd? We hebben gekozen voor een avond waarbij gedupeerden hun verhaal konden vertellen.”

Waarom hebben jullie voor deze vorm gekozen?
“Je kunt natuurlijk kiezen voor een vorm waarbij je experts aan het woord laat. Professionals die hun zegje doen. Maar wij wilden juist dat bewoners hun verhaal konden delen. We hadden stellingen bedacht, en aan de hand daarvan konden mensen met een rood of groen papiertje aangeven of ze het er mee eens of oneens waren. En daarna kwamen de verhalen. En ja, dat zijn heftige verhalen. Nog steeds.”

Want om die vraag te beantwoorden: wat is er een jaar na het rapport bereikt?
“Veel gedupeerden hebben het gevoel dat ze niks zijn opgeschoten. Dat is de lastige conclusie die we moeten trekken. Ondertussen is het wel zo dat er wel veel dingen in gang zijn gezet. Maar het kost heel veel tijd om moeilijke en complexe zaken op te lossen. Mensen hebben het gevoel dat ze vastlopen. Men wacht op de versterking, maar er gebeurt niets. En dat zorgt in gemeenschappen voor spanningen.”

Tekst gaat verder onder de foto:

In EM2 kregen de aanwezigen stellingen voorgelegd. Foto: Rieks Oijnhausen

Hoe bedoel je dat precies?
“Eén van de stellingen was: ‘mijn gemeenschap is ondanks de aardbevings- en versterkingsproblematiek overeind gebleven’. En dan zie je allemaal rode kaartjes. Er zijn niet alleen scheuren in huizen en boerderijen ontstaan, maar ook in gemeenschappen. In gezinnen zijn er spanningen en scheuren ontstaan: meningsverschillen, conflicten, ruzies. En ook in dorpen. Dat er geen uitzicht is op een oplossing zorgt voor frustraties.”

Is dan het afgelopen jaar nutteloos geweest?
“Nee. Maar de conclusie na twaalf maanden na het rapport is dat het nog altijd teveel gaat over beleidsontwikkeling. Het gaat te weinig over de gedupeerden. Het kabinet heeft als antwoord op het rapport vijftig maatregelen opgesteld. Het doel daarvan is om het schadeherstel makkelijker, milder en menselijker te maken. Maar je hebt altijd situaties dat gedupeerden tussen deze maatregelen vallen. Dat ze tussen wal en schip vallen. Daarom zeg ik: ga van huis naar huis. Werk niet vanuit de bureaucratie, maar werk vanuit een bepaald probleem om dat op te lossen.”

Een mooi voorbeeld werd gegeven door Jan uit Westerwijtwerd hè?
“Hij wist heel goed bloot te leggen waar we het over hebben. In 2019 vond er een zware beving plaats in Westerwijtwerd. Deze zorgde voor veel schade. Vorige maand kwam na lang wachten de Nationaal Coördinator langs. Die beaamde dat er inderdaad veel schade is. Maar de NCG vertelde dat voor elke schade een losse melding gedaan moest worden. De IMG komt ondertussen ook langs, en als Jan alle schade tegelijkertijd wil laten herstellen dan komt er een derde persoon langs. Jan trekt het gewoon niet meer. En dat tast ook de verhoudingen met zijn vrouw aan, waarbij er regelmatig gebekvecht wordt.”

Hoe moet het nu verder?
“De laatste stelling die we presenteerden was: ‘actievoeren heeft zin’. En toen gingen alle groene kaartjes omhoog. Dat vond ik heel mooi. En daar ligt ook een opdracht voor mij. Als volksvertegenwoordiger moet ik met mijn vuist op tafel blijven slaan. Ik moet hier aandacht voor blijven vragen. Volgende maand wordt er in Den Haag gesproken over de sluiting van het gasveld. Ik ben bang dat dit gepresenteerd wordt als een feest. Natuurlijk is het mooi dat de kraan dicht gaat, maar dit had al heel lang geleden geregeld moeten worden. Maar ondertussen zijn er nog heel veel mensen die in onveilige woningen leven. Er is pas feest als alles goed geregeld is. Daarom gaan wij ook nadenken over vervolgacties.”