Afgelopen maandag was het zover: na lange onderhandelingen zouden de Europese milieuministers voor de laatste keer instemmen met een natuurherstelwet. Normaalgesproken een formaliteit, maar de stemming is uitgesteld omdat te weinig EU-landen de wet steunen. Boswachter Bart Zwiers, werkzaam in natuurgebied De Onlanden, maakt zich zorgen, maar hij geeft de hoop niet op.
Met de natuurherstelwet wil de Europese Unie maatregelen doorvoeren om natuurgebieden in Europa te herstellen en beschermen. Een wet die Nederland hard nodig heeft, aldus Natuurmonumenten. “Nergens in Europa gaat het zo slecht met de biodiversiteit als hier, waar 90% van de natuurlijke leefgebieden en 75% van de soorten in slechte staat verkeert of niet is beschermd.”
Groningen is daarop geen uitzondering. “Onze natuurgebieden hebben allemaal te maken met verdroging en vies oppervlaktewater. En we maken ons ontzettend veel zorgen om de halvering van het aantal vlinders.”
Waterkwaliteit
In de natuurherstelwet staan ook maatregelen voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Dat is iets waar ook onze gemeente veel baat bij kan hebben. “Ook in de Onlanden zien we dat het water van matige kwaliteit is”, licht boswachter Zwiers toe. “Uit metingen blijkt dat 80% van het oppervlaktewater vervuild is. En dat komt voornamelijk door stikstof en pesticiden.”
‘Langetermijnvisie ontbreekt’
Nederland is één van de landen die op, verzoek van de Tweede Kamer, van plan was om tegen de wet te stemmen. “Echt een teleurstelling”, aldus boswachter Zwiers. “Als regering moet je plannen maken voor 30 of 40 jaar vooruit, maar die langetermijnvisie ontbreekt. We hebben bestuurders nodig die sterk beleid willen voeren voor de toekomstige generatie.”
Volgens Zwiers wordt de waarde van de wet onderschat. “Het gaat niet alleen om natuurherstel, maar het beschermen van het totaal pakket van een leefbaar landschap: schoon drinkwater, schone lucht en een duurzame toekomst van de landbouw.”
Duurzame landbouw
In de wet staan ook maatregelen om de landbouw te verduurzamen, maar daar zijn veel boeren niet blij mee. Ze gingen meerdere malen de straat op om te protesteren tegen de natuurherstelwet. “Maar het één sluit het ander niet uit”, vertelt de boswachter. “De landbouw schreeuwt dat het anders moet. Die schreeuw is terecht, we zitten op een doodlopende weg. Maar de natuur is geen gevaar: het is juist een oplossing voor de landbouw.”
Zwiers: “We weten stiekem allemaal dat het anders moet en dit is de enige kans om over te stappen naar duurzame landbouw.” Hij verwijst naar het belang van insecten door het bestuiven van voedsel, vooral in de fruitteelt en de tuinbouw. “Door natuurlijke bestuiving heb je ook minder pesticiden nodig.”
Succesverhaal: De Onlanden
“De Onlanden is een succesverhaal wat dat betreft”, vertelt Zwiers. “Hier zit één van de grootste biologische boeren van Noord-Nederland. Het is een voorbeeld van een plek waar natuur en landbouw hand in hand gaan. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten.”
De boswachter wijst ook naar de baten die wij als mensen hebben bij het beschermen van de natuur. “De Onlanden is belangrijk voor wateropvang, zeker in periodes van veel neerslag. Als de Onlanden er niet waren geweest, was de stad al twee keer overstroomt.”
Het gebied voorkomt niet alleen natte voeten op de Vismarkt, het is ook een plek waar Stadjers en omwonenden kunnen genieten van schone lucht en waar ontzettend veel dieren en vogels gevestigd zijn. “Zo zie je dat natuur niet alleen om biodiversiteit gaat.”
Protest
Voor de boswachter uit Groningen is het duidelijk: de natuurherstelwet moet er zo snel mogelijk komen. Maar de stemming is uitgesteld en het is niet duidelijk wanneer er wél gestemd gaat worden. Toch geeft Zwiers niet op: “Alle instanties en wetenschap zeggen dat het anders moet. We hebben geen andere keuze. Wij strijden door.” Uitstel is geen afstel, zoals Natuurmonumenten op haar website schrijft.
