Zo’n 1.200 kilo zwerfafval uit Stad (ongeveer honderdduizend stukken) belandt jaarlijks in het water, wat richting de Waddenzee stroomt. Dat blijkt uit het eindrapport van het project ‘Stop plastic van Stad naar Wad’. Daarom moeten er, onder meer bij de Borgbrug, afvangsystemen komen. Ook voor het afval rond de woonboten in het centrum van de stad moet een oplossing worden gezocht.
Het onderzoek werd de afgelopen drie jaar uitgevoerd door Noria, een bedrijf wat oplossingen ontwikkelt voor het probleem van plastic afval in het water. Tijdens het project zijn onder andere camera’s met AI-detectie, GPSsensoren en afvangsystemen ingezet. Zo konden de onderzoekers te weten komen hoe het zwerfafval zich gedraagt in het water en via welke weg het naar de Waddenzee stroomt.
Volgens de onderzoekers bereikt het gros van het zwerfafval het zeewater vanuit de dichtbevolkte stadskern van Groningen en het industriële havengebied in Delfzijl. Het zwerfafval verplaatst zich met name vanuit de stad via het Eemskanaal richting de Waddenzee. De stad, het begin van het Eemskanaal en het havengebied van Delfzijl zijn daarbij de ‘hotspots’. Sigarettenfilters, plastic folies en verpakkingen van snoep, snacks en chips zijn volgens de onderzoekers de grootste boosdoeners.
De onderzoekers stellen dat het meeste zwerfafval ergens tussen Stad en Wad lijkt te blijven hangen, al denken ze wel dat het achtergebleven afval mogelijk ‘degradeert’, waardoor het als onzichtbaar plastic alsnog de Waddenzee in kan stromen. De hoogste concentraties microplastics zijn gevonden bij de waterzuivering in Garmerwolde en in het Eemskanaal.
Afvangen en preventie
In Groningen zijn de woonboten in het centrum en de stenen en planten rond de Borgbrug in het Eemskanaal de plekken waar het zwerfvuil vastloopt. Daardoor zijn dit ook de plekken waar het gros van het afval makkelijk afgevangen zou kunnen worden. “Vangsystemen bij de Borgbrug in het Eemskanaal kunnen 88 procent van het daar aanwezige drijvende zwerfvuil afvangen”, schrijven de onderzoekers van Noria. Als er in Delfzijl bij de Oude Zeesluis ook een afvangsysteem kan komen, zou alle zwerfafval misschien kunnen worden afgevangen.
De onderzoekers denken dat preventieve maatregelen, gericht op het voorkomen dat sigarettenfilters en consumenten- en verpakkingsmaterialen op straat en in het water belanden, het meeste bijdragen in het verminderen van afval dat richting de Waddenzee stroomt.
