Twee zeearenden geboren in De Onlanden: “Dit is heel erg bijzonder”

In natuurgebied De Onlanden zijn de afgelopen dagen twee zeearenden geboren. Boswachter Bart Zwiers van Natuurmonumenten noemt het een hele bijzondere gebeurtenis omdat het om een jong paartje zeearenden gaat waarbij dit hun allereerste legsel is.

Hoi Bart! Hoe bijzonder is dit nieuws?
“Voor zover wij weten is het de eerste keer dat er zeearenden geboren worden in De Onlanden. Gegevens hierover houden we al een hele tijd bij en daarin is nooit eerder vermeld dat er in dit gebied een zeearend is geboren. Dat zegt overigens niets. Want wellicht is het heel lang geleden, ver voordat wij bestonden, al eens voorgekomen. Maar dat dit nu gebeurt is natuurlijk te gek.”

Wanneer kreeg je in de gaten dat er iets aan de hand was?
“Dat was afgelopen winter. Terwijl het koud was zag ik twee zeearenden baltsgedrag vertonen. Toen dacht ik, dit moet ik in de gaten houden. Daarna zijn de twee arenden begonnen met het bouwen van een nest. Toen dat nest een doorsnee kreeg van twee meter dacht ik, hier gaat echt wat gebeuren. En het is best wel bijzonder. Het vrouwtje is namelijk vier jaar oud, wat heel jong is. Dat haar eerste broedsel dan direct leidt tot succes, met twee kuikens, dat is heel bijzonder.”

Afgelopen week zag je één kuiken gezien. Maar het blijken er twee te zijn hè?
“In het nest bevinden zich inderdaad twee jonge zeearenden. Afgelopen week werd het eerste kuiken gezien en zondagochtend zagen we dat er ook een tweede jong is. Een geoefend zeearendenpaar legt twee tot drie eieren. Doorgaans komen er twee eieren uit en lukt het ook om twee arenden uit te laten vliegen. Maar bij deze zeearenden is het hun eerste legsel. Dat er überhaupt al één ei uitkomt is bijzonder. Laat staan dat er nu twee jongen zijn. We weten niet wat er nog meer is. We gaan ook niet kijken omdat we het proces niet willen verstoren.”

Dat de zeearend nu voor De Onlanden kiest. Hoe kan dat?
“Het heeft met rust en ruimte te maken. We kiezen er voor om de exacte locatie van de broedende zeearenden niet te delen. Wat ik wel kan zeggen is dat op deze plek tot een aantal jaren geleden bedrijvigheid was. Dat is verdwenen. En dat heeft er aan bijgedragen dat de dieren nu voor deze plek hebben gekozen. Als mens ga je ook niet langs een drukke snelweg wonen. De zeearend doet dat ook niet. Er is gekozen voor een rustige plek met in de omgeving genoeg foerageermogelijkheden.”

De Onlanden is een relatief jong natuurgebied. Dat dit nu gebeurt. Wat zegt jullie dat?
“Dit is het bewijs dat robuust grote gebieden leidt tot de komst van deze dieren. Ik durf ook te zeggen dat als De Onlanden niet was aangelegd, we deze dieren nu niet hadden kunnen verwelkomen. In het gebied leven nu de bever, otter, boommarter en de zeearend. En dat is onvoorstelbaar, want het is eigenlijk maar een heel klein gebied. Maar het geeft aan dat met de juiste ingrediënten de natuur een kans heeft.”

Is het nu compleet? Kun je nu met de geboorte van de zeearend zeggen dat het gebied volwassen is en er goed voor staat?
“Ik denk dat we op de goede weg zijn. Maar we zijn er nog niet. De komst van de visarend zou het compleet maken. Maar er zijn nog meer missende linken. Wat je eigenlijk wilt is dat De Onlanden een compleet en volledig ecosysteem wordt. De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt en zijn er stappen gezet. Wat je nu ziet is dat de eerste dieren de stap nemen. Laten we hen de opportunisten noemen. De zeearend is een echte opportunist. En het bevalt goed want er vindt geslachtsgemeenschap plaats. Maar veel kleine dieren, zoals de ringslang, ontbreken nog.”

Hoe kun je dat een stimulans geven?
“De natuurgebieden zijn nu nog te versnipperd. Wat je wilt dat is dat die gebieden aan elkaar verbonden gaan worden. En daar hebben we hulp bij nodig. Van de politiek en ook van de burgers. En dat kan door interesse te hebben, door er voor open te staan en door ons te steunen.”

Het zijn niet de eerste zeearenden in Groningen. In het Hunzedal zit een paartje en ook in Friesland zijn zeearenden aanwezig …
“Klopt. En dat is mooi, maar we moeten ons niet voor de gek laten houden. Er zijn op dit moment ongeveer 43 broedparen actief in ons land. De aantallen nemen toe, maar het is nog altijd heel weinig. Het is geen stabiele populatie en daarmee heel kwetsbaar waar ook veel slachtoffers onder vallen. We moeten voor dit beest zorgen. Dat kan door rust en ruimte te creëren, maar ook door foerageergebieden in te richten. Het is een samenspel van water, veiligheid en natuur. Je moet een thuis creëren. En we zijn goed op weg, maar er moet ook nog heel veel gebeuren.”