Overheidsinstanties wijzen vooral naar elkaar bij de aanpak van giftige bestrijdingsmiddelen in drinkwater- en natuurgebieden. Milieuorganisatie Natuur & Milieu maakt zich zorgen omdat uit onderzoek blijkt dat een derde van de drinkwatergebieden meer bestrijdingsmiddelen bevat dan wat is toegestaan.
Voor het onderzoek heeft Natuur & Milieu 42 provinciale natuurbeheerplannen van natuurgebieden bekeken waarin zich landbouw bevindt. Slechts zes daarvan bevatten serieuze beperkingen voor het gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen. In Groningen, Drenthe en Friesland zijn er verschillende waterwingebieden waar officieel deze bestrijdingsmiddelen verboden zijn. Toch blijkt uit de Basisregistratie Gewaspercelen van twee jaar geleden dat agrariërs in deze gebieden wel degelijk gewassen verbouwen waar deze bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.
“Drinkwater- en natuurgebieden verdienen de hoogste bescherming”
“Chemische bestrijdingsmiddelen horen niet thuis in drinkwater- en natuurgebieden”, vertelt Rob van Tilburg van Natuur & Milieu. “Het is onacceptabel dat een basisbehoefte als drinkwater duurder kan worden omdat de overheid verzaakt. Drinkwater- en natuurgebieden verdienen de hoogste bescherming. Met de natuur gaat het ook niet goed: insecten sterven en bestrijdingsmiddelen worden aangewezen als een belangrijke oorzaak.”
Giftige bestrijdingsmiddelen
Vanuit Europa wordt erop aangedrongen om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden en in Natura 2000-gebieden te stoppen of te minimaliseren. Provincies zijn hoofdverantwoordelijk voor de bescherming van deze gebieden. In de grondwaterbeschermingsgebieden worden echter aardappels, bloembollen en peren geteeld waar giftige bestrijdingsmiddelen voor gebruikt worden. Het gevolg is dat deze middelen in de kwetsbare gebieden komen, het zuiveren van het drinkwater hoge kosten met zich mee brengt en schade aan de natuur ontstaat.
“Niemand vindt zichzelf verantwoordelijk”
De overheidsinstanties wijzen bij dit probleem vooral naar elkaar. Het Rijk meent dat provincies maatregelen kunnen treffen en provincies wijzen vaak juist weer naar het Rijk. Van Tilburg: “Niemand vindt zichzelf verantwoordelijk voor dit probleem. Onze natuur- en drinkwatergebieden zijn daarvan de dupe. Daarom roepen wij de Rijksoverheid op om scherpe, duidelijke normen te stellen en de verantwoordelijkheid hiervoor op zich te nemen. Deze taak moet weg bij de provincies, maar centraal worden aangestuurd door de Rijksoverheid.’
“Meest vervuilde wateren van Europa”
Het is niet het enige dat mis gaat. Er moet ook gebruik worden gemaakt van bufferzones die er voor moeten zorgen dat bestrijdingsmiddelen niet in een nabijgelegen sloot waaien of spoelen. “Nederland heeft meestal bufferstroken van slechts vijftig centimeter, maar om zeventig tot tachtig procent afspoeling naar water te verminderen moeten deze vijftien tot twintig meter breed zijn. In maar liefst 53% van de gevallen bevat het Nederlandse oppervlaktewater te veel bestrijdingsmiddelen. Daarmee behoren de Nederlandse oppervlaktewateren tot de meest vervuilde wateren van Europa.”
Naast de regierol voor de Rijksoverheid pleit Natuur & Milieu ervoor dat er alleen nog maar biologisch geboerd mag gaan worden in kwetsbare gebieden.
