Niet langer zwijgen, maar duidelijk maken dat er in ons land niet geleefd kan worden met uitsluiting en geweld. Met die boodschap kwam Commissaris van de Koning René Paas (CDA) zaterdagavond tijdens de Nationale Dodenherdenking.
Op het Martinikerkhof vond de jaarlijkse Nationale Dodenherdenking plaats. “We herdenken vandaag de doden in een verwarrende tijd”, zegt Paas in zijn toespraak. “De wereld staat in brand en onze meningen daarover zijn heftig verdeeld. Ik hoorde onlangs een pleidooi dat we het op 4 mei beter niet meer kunnen hebben over de huidige tijd, omdat onze meningen te verschillend zijn. Maar dat gaat niet. De betekenis van herdenken ligt altijd in het heden.”
“Marc Louis was de enige overlevende”
“Vorig jaar sloot na 150 jaar kantoorboekhandel Jacobs de deuren. Na de Tweede Wereldoorlog werd de boekhandel voortgezet door Marc Louis. Hij was de enige overlevende. De andere familieleden waren vermoord in vernietigingskamp Sobibor. Een Stolperstein aan de Kraneweg herinnert aan hun bestaan. Vandaag gedenken wij hen, net als miljoenen andere slachtoffers van fascisme en antisemitisme. Een paar huizen verderop, aan de Kraneweg 32, herinnert een andere Stolperstein aan Cor Kraal, een jonge gereformeerde kantoorbediende. Samen met vrienden was hij actief in het verzet en maakte onderdeel uit van Groep Frits de Zwerver. Een groep die al voor de oorlog zich het lot aantrok van Joodse vluchtelingen. Tijdens de oorlog werd Kraal opgepakt, gemarteld en doodgeschoten in kamp Vught. Ook hem herdenken we vanavond.”
“Onze vrede duurt al een mensenleven”
“Wij kunnen vanavond herdenken omdat zij zich ingezet hebben voor onze vrijheid. Voor hun moed betaalden ze hun leven. Onze vrede duurt al een mensenleven. Er gaan dagen voorbij waarbij we ons niet realiseren hoe bijzonder het is dat we in vrijheid kunnen leven. Niet ver van hier worden mensen vermoord en gemarteld. Net als wat tijdens de Tweede Wereldoorlog in ons land gebeurde. Het is een verwarrende tijd, waarbij mensen vluchten voor oorlog en geweld. Waarbij in Israël festivalbezoekers afgelopen herfst afgeslacht en vermoord werden. Even verderop eten Palestijnen gras om maar niet van de honger om te komen. Zoveel mensenlevens die vernietigd zijn.”
“Het zou helpen als de meerderheid niet langer zwijgt”
“Het Gaza-conflict zorgt bij ons voor veel emoties. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen de Staat Israël en de Joden. In ons land steekt antisemitisme de kop op. Weer moeten Joden in ons land over hun schouders kijken. Synagogen en Joodse scholen worden besmeurd. Ondertussen is er in ons land een zwijgende meerderheid. En het zou helpen als die meerderheid niet langer zwijgt. Dat deze meerderheid duidelijk maakt dat er niet geleefd kan worden met uitsluiting en geweld. Vrijheid is niet vrijblijvend. Gedenken zet aan tot leren. We moeten het heden onder ogen zien met de geschiedenis in gedachten. Na de Tweede Wereldoorlog was iedereen eensgezind: de Holocaust mag nooit meer gebeuren. Nu is het aan ons.”
