Gemeente op koers om energieneutraal te worden: “Zorgen over netcongestie en achterblijven particuliere huurders”

De gemeente heeft in 2023 goede stappen gezet om in 2035 energieneutraal te worden. Toch zijn er ook zorgen. Zo blijkt uit de cijfers dat bij het energiebesparen verschillende doelgroepen, waaronder particuliere huurders, achterblijven.

In de gemeenteraad werd woensdag de gemeenterekening besproken. Daarbij wordt teruggeblikt op het afgelopen jaar. Op het gebied van duurzaamheid blijkt dat het energieverbruik in 2022 acht procent is gedaald ten opzichte van 2021. Voor de CO₂ geldt een vergelijkbare afname. Het aandeel hernieuwbare energie is daarentegen met 10,8 procent gestegen.

Joren van Veen (PvdA): “Combinatie van beloning en boetes”
Joren van Veen van de PvdA: “De klimaatverandering is een grote bedreiging. Wat je wilt is dat de collectieve uitstoot verder beperkt wordt en dat er meer energie opgeslagen gaat worden. Dat gebeurt nog onvoldoende. Bijvoorbeeld omdat men het niet wil omdat de terugverdientijd niet aantrekkelijk is. Of men het niet kan omdat men geen financiële middelen heeft om deze investeringen te kunnen doen. Wij denken dat hier een taak ligt voor de gemeente om door middel van beloning en boetes verduurzaming te stimuleren. Een mooi voorbeeld zijn kantoren. Daarvan hebben we een aantal jaren geleden gezegd dat we deze op minimaal label C willen hebben. Inmiddels voldoet negentig procent van de kantoorruimtes hier aan.”

Laurent Dwarshuis (ChristenUnie): “Subsidies meer onder de aandacht brengen”
De ChristenUnie kijkt vooral naar particuliere huurders die in de verduurzaming achter blijven. Laurent Dwarshuis: “Alle energie die je bespaart hoef je niet op te wekken. De afgelopen jaren lopen bewoners van slecht geïsoleerde woningen aan tegen hoge energierekeningen. De gemeente zet in op energiecoaches en klussers die bewoners helpen bij het installeren van energiebesparende maatregelen. Maar kunnen we subsidies voor deze groep nog meer onder de aandacht brengen?” Wethouder Philip Broeksma (GroenLinks) van Energie: “Het fonds Energietransitie verstrekt inderdaad weinig leningen. Dat komt omdat er veel landelijke regelingen zijn. Wat wij aanbieden is een soort laatste resort. Dat geeft ons mogelijkheden om het geld voor andere energiezaken te gebruiken. Het bewegen van particuliere huurders gaat inderdaad niet makkelijk. Wat wel gaat helpen is dat maatregel 29 uit Nij Begun er aan komtn waarmee er een goede subsidieregeling komt. Dat geldt ook voor mensen die onder een VVE vallen.”

Ceciel Nieuwenhout (GroenLinks): “Energieverbruik daalt waarmee we bouwen aan een duurzame samenleving”
Een grote zorg is de netcongestie. Door in te zetten op bijvoorbeeld zonnepanelen wordt het stroomnet steeds zwaarder belast. Ceciel Nieuwenhout van GroenLinks: “In de afgelopen jaren zijn er grote punten op de horizon gezet die we als gemeente willen bewerkstelligen. WarmteStad bijvoorbeeld en zonneparken. Daar wordt nu door een groot team uitvoering aan gegeven. We zien dat het de goede kant op gaat. Het energieverbruik daalt, waardoor we bouwen een aan duurzame samenleving. Maar we zullen hard moeten blijven werken om de groei door te kunnen zetten. Het plaatsen van zonnepanelen wordt ingewikkelder omdat er onzekerheid is rond de teruglevering- en salderingsregeling. Ondertussen wordt ‘oude energie’ goedkoper. Omdat netcongestie een steeds groter probleem wordt vragen wij of we ook in kunnen zetten op batterijen.”

Wethouder Philip Broeksma: “We hebben niet alles in eigen hand”
GroenLinks maakt zich daarnaast zorgen over de mobiliteitssector. Uit de cijfers blijkt dat er afgelopen jaar op dit vlak weinig CO₂-reductie is behaald. Broeksma erkent dit: “We hebben niet alles in eigen hand. Onlangs zijn er 148 elektrische bussen aangeschaft. Daarmee wordt een hele mooie stap gezet om sneller bij onze doelen te komen. Maar het zijn niet alleen bussen. Voor een elektrische auto kun je nu nog een subsidie ontvangen. Dat verdwijnt. Daar kunnen we hier iets van vinden maar dat zijn wel onderwerpen die landelijk worden besloten.” Over de accu laat de wethouder weten dat deze er gaat komen. “Deze wordt wel wat minder groot dan we dachten. Het idee is om een werkende showcase op te zetten. We gaan u hier binnenkort verder over informeren.” Broeksma erkent dat de netcongestie een taai probleem is. Met verschillende partijen wordt gewerkt aan het plan ‘Groningen Stroomt Door’. Na de zomer wordt hier meer informatie over verwacht.

Andrea Poelstra (D66): “Plannen voor WarmteStad zijn onduidelijk”
Een belangrijk onderwerp binnen de duurzaamheidsagenda is WarmteStad. De afgelopen jaren is er fors geïnvesteerd en ook de komende jaren gaat deze ontwikkeling verder. Andrea Poelstra van D66: “De plannen zijn voor ons onduidelijk. WarmteStad maakt nog altijd veel gebruik van gas. Inwoners die nu voor de keuze staan vragen zich af of ze een warmtepomp moeten aanschaffen of dat ze voor WarmteStad moeten gaan.” Rik Heiner van de VVD: “Bij WarmteStad heb je geen keuze uit andere partijen. Uiteindelijk ben je bij deze optie meer geld kwijt dan wanneer je een gewone aardgas-aansluiting had gehouden.” Broeksma bestrijdt dit: “WarmteStad is van ons maar het wordt niet door ons gesubsidieerd. Het heeft een positieve businesscase. In Amsterdam en Utrecht wordt gewerkt met commerciële partijen. Daar is gedoe mee. Twee weken geleden zijn deze gemeenten hier komen kijken hoe wij het doen.”

Hans de Waard (SP): “Netcongestie is niet een straf van God”
Voor Hans de Waard van de SP is dat aanleiding om aan te geven dat het belangrijk is om een gemeentelijk energiebedrijf te hebben. “De netcongestie is een groot struikelblok. Het is niet een straf van God, maar een gevolg van de liberalisering van de energiemarkt in 2006. Daar plukken we nu de zure vruchten van. Door die liberalisering gaan bedrijven er met de winst vandoor, waardoor dit niet geïnvesteerd kan worden in nieuwe toepassingen.” Heiner: “Het is onzin dat de SP de schuld aan de markt geeft. Door de oorlog in Oekraïne zijn de prijzen gestegen. Als we als gemeente energie hadden opgewerkt waren de prijzen door de oorlog ook omhoog gegaan.” De Waard: “Hoeveel energiebedrijven zijn er omgevallen door de oorlog? En hoeveel aandeelhouders hebben hun huizen niet kunnen verwarmen? Geen enkele toch?” Heiner: “Het energiebedrijf dat we hebben doet nog niet zoveel en wat ons betreft blijft dit zo.”

Rik Heiner (VVD): “Waarom is er in Meerstad-Noord niet een bedrijvenpark aangelegd met zonnepanelen op de daken?”
Heiner maakt daarnaast duidelijk dat zijn partij geen voorstander is van grasvelden met zonnepanelen er op: “Wij hadden in Meerstad-Noord liever een bedrijvenpark gezien met op de daken van deze bedrijven zonnepanelen. Zon hoort op daken, niet op het land.” Broeksma geeft aan dat deze optie niet overlegd is. Wel maakt de wethouder duidelijk dat deze optie minder oplevert omdat daken door andere installaties niet volledig benut kunnen worden, waar dit op een weiland wel kan.”

Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Wat is de stand van zaken rond de windturbines bij Roodehaan?”
De vergadering is voor de Partij van het Noorden aanleiding om te vragen hoe het staat met de ontwikkeling van windturbines bij Roodehaan. Leendert van der Laan: “Drie jaar geleden is hier een besluit over genomen, maar dit ligt al enige tijd stil. Wat is de laatste stand van zaken?” Broeksma: “Op dit thema worden constructieve gesprekken gevoerd met de verschillende partijen. De afstandsnormen voor de windturbines zitten niet in de weg. Op dit moment wordt er gewerkt aan de milieueffectrapportage en gaan we stap voor stap verder.”

Het onderwerp wordt binnenkort verder behandeld in de raadsvergadering. Geen van de partijen kondigt op dit moment moties aan op dit onderwerp.