Mensen zijn anders gaan denken over wespen: “Het is niet nodig om in paniek te raken”

De derde editie van de wespentelling vindt vanaf dit weekend plaats. Maar hoe belangrijk is zo’n telling nu eigenlijk? En hoe gaat het met de wespen in onze regio? Een gesprek met Nathan Veenstra van de Wespenstichting.

Hoi Nathan! Jullie roepen mensen op om een half uurtje wespen te gaan tellen. Hoe belangrijk is dat?
“Het tellen is heel belangrijk. Aan de hand van deze informatie kunnen we aangeven hoe het er voor staat met de populatie. Daar hebben we namelijk op dit moment helemaal geen zicht op. In 2022 vond de eerste wespentelling plaats. Daarvoor heeft er nooit onderzoek plaatsgevonden. Om tot echte resultaten te komen zullen we de telling meerdere jaren achtereen moeten herhalen. Als je de resultaten van verschillende jaren naast elkaar legt zie je tendensen. Nemen de aantallen toe? Nemen bepaalde soorten af?”

Het lijkt alsof de belangstelling voor de telling dit jaar groter is in vergelijking met de voorgaande twee edities …
“Bij de afgelopen twee edities was de belangstelling vrij matig. Dit jaar hebben we aansluiting gezocht bij de Tuintelling. Daarnaast is er flink wat media aandacht voor deze wespentelling. En daardoor is er wel een balletje gaan rollen. Op onze website zien we deze dagen veel meer bezoekers dan voorheen. Dat is positief. En uiteraard hopen we dat zoveel mogelijk mensen een half uurtje wespen gaan tellen. Dat kan in je eentje, maar het kan ook samen met je kinderen of kleinkinderen. Dat is een hele leuke activiteit om samen te ondernemen. Ook heel leerzaam.”

Als we het over wespen hebben dan schieten flink wat mensen direct in de stress. Op terrassen zie je soms van die wespenvangers. Is dat nu een goed idee?
“De wesp is een ontzettend nuttig insect. Het is bijvoorbeeld een bestuiver. Net zoals de bij dat ook is. Het ophangen van wespenvangers is geen goed idee. Daar zit een zoete vloeistof in waarmee je de wespen aantrekt. In de wespenvanger verdrinken ze uiteindelijk, net zoals ook andere insecten er in komen te overlijden. Dus mensen die zo’n apparaat plaatsen die zouden zich echt twee keer achter de oren moeten krabben. Je kunt wespen beter geven wat ze nodig hebben. Stel dat je limonade drinkt. Laat een druppeltje op een tafel vallen en je zult geen overlast meer hebben.”

Even brainstormen. Zou het ook een idee zijn om in je tuin, op een plek waar je zelf niet zo vaak komt, zoete producten zoals bijvoorbeeld fruit neer te leggen?
“Dat is precies wat wij adviseren. Daarmee bied je een buffet aan. De wespen hebben hun eigen plek waar ze te kust en te keur kunnen. Doordat ze een eigen plek hebben zul jij op je terras er totaal geen last van hebben. Wel is het belangrijk om dit buffet aangevuld te houden. Dat er dus voor de wespen reden is om daar te blijven komen. Dit kun je aanbieden in augustus en een deel van september, want dan zijn wespen het meest actief.”

Als er wel een wesp om je hoofd heen zoemt, dan zie ik mensen soms slaande bewegingen maken. Is dat slim?
“Nee. Door naar de wesp te slaan worden ze onrustig of agressief. Ze voelen zich aangevallen en daardoor gaan ze zich verdedigen. Natuurlijk kan ik mij voorstellen dat het niet prettig is om een wesp om je hoofd heen te hebben zoemen. In zo’n geval kun je rustig wegwuivende bewegingen maken. Dat werkt vaak prima. Maar ga niet slaan. En ook heeft het geen enkele zin om in paniek te raken. Als jij niets doet, doet de wesp ook niets.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Voorbeeld van een locatie waar een graafwesp aan het werk is geweest. Foto: ingezonden

Vanaf dit weekend kan er geteld worden. Wat zijn je tips om zo’n telling aan te pakken?
“Begin met tellen wanneer de zon schijnt. Net als de mens houdt de wesp van lekker, zonnig weer. Kies voor een locatie waar bloemen en planten staan. Wespen zijn altijd op zoek naar nectar. En houdt je ogen goed open. Wij hebben het nu over de sociale wespen, maar je hebt ook de solitaire wespen. Neem bijvoorbeeld de graafwesp. Als je een hoopje zand tussen de tegels in je tuin ziet, dan denk je al snel aan mieren. Maar het zou ook de graafwesp kunnen zijn.”

Nu zijn er vele soorten wespen. Van de limonade wesp tot de Franse veldwesp en van de Duitse wesp tot de metselwesp. Hoe moet je bij de telling deze soorten gaan herkennen?
“We hebben een heel mooi telformulier gemaakt. Daar staan de meest voorkomende groepen wespen op afgebeeld. We hebben ook een beschrijving toegevoegd. Mocht je nu heel erg twijfelen dan kun je altijd met je smartphone een foto maken. Aan de hand van de foto kun je determineren welke soort je gezien hebt.”

De wesp is vaak dat insect die mensen niet graag tegenkomen. Of zou het zo kunnen zijn dat er een verandering gaande is in de maatschappij?
“Dat is lastig om te zeggen omdat wij als stichting natuurlijk toch wel behoorlijk in ons bubbeltje zitten. Sjoert Fleurke is in 2021 deze stichting begonnen. Wij denken dat we sindsdien een hoop verandering teweeg hebben gebracht. Natuurlijk is er een groep mensen die altijd negatief zal blijven en die je ook niet mee zult krijgen. Maar als stichting zijn we ook actief op evenementen waar we met een kraam staan om informatie te kunnen delen. Ik merk dat de belangstelling groeit. Mensen krijgen meer begrip. En dat maakt heel blij.”

De nieuwsgierigheid is aan de winnende hand?
“De perceptie is aan het veranderen. Voor een wesp hoef je niet bang te zijn. Als je de komende dagen gaat tellen dan kun je rustig alles gaan bekijken. De wesp zal keurig langs je heen vliegen. Het insect vindt jou helemaal niet interessant. Ook voor kinderen is het heel leerzaam. Hoe ziet een wesp er nu eigenlijk uit? Hoe leeft zo’n insect? Waar wordt er geleefd? Welke soorten zijn er?”

Bij de tellingen van de afgelopen twee jaar waren de bij en de zweefvlieg het vaakst geteld. Maar dat zijn toch geen wespen?
“Klopt. Maar we doen dit bewust. Op het telformulier kan de bij en de zweefvlieg worden ingevuld. Daarmee willen we mensen leren dat de zweefvlieg geen wesp is. Eigenlijk heb je het dus over een leerzaam aspect dat we hebben ingebouwd.”

De wespentelling duurt tot zondag 25 augustus. Op de website van de Wespenstichting vind je handige informatie om de wespen te herkennen. Een handig telformulier vind je op deze pagina. De resultaten van de telling kun je tenslotte hier invoeren.