Uitdaging voor weerkundigen: “Hoge dauwpunten als vandaag maken we niet zo vaak mee”

In Groningen werden dinsdag tropische temperaturen bereikt. In combinatie met hoge dauwpunten voelde het erg benauwd aan. Volgens OOG-weerman Johan Kamphuis niet een unieke situatie. Wel is het deze dagen door de omstandigheden lastig voorspellen wat we precies kunnen verwachten.

Hoi Johan! Vandaag werden er hoge dauwpunten bereikt. Zo werden er op verschillende plekken in het oosten en noordoosten waarden van 24 of 25 graden bereikt. Temperaturen die je normaal in de tropen tegenkomt. Is het voor onze regio nu ook uniek?
“Nee, niet uniek. Maar het is wel bijzonder. Zulke dagen komen niet bij de vleet voor. Het kan voorkomen wanneer er hele vochtige lucht wordt aangevoerd. Dat zag je vandaag ook: een Franse depressie bewoog richting het noordoosten en trok Duitsland in. Dit zorgde voor het hele vochtige en klamme weer waar we vandaag mee te maken hebben. De omstandigheden maken het echter best wel moeilijk om een goede voorspelling te doen.”

Hoe bedoel je dat?
“Als we naar Nieuw Beerta kijken. Ik was uitgegaan van een temperatuur van 29 tot 31 graden. Maar uiteindelijk viel het daar wat hoger uit met 34,1. En dat heeft alles te maken met de beweging van het lagedrukgebied dat ik benoemde. Als dit gebied bijvoorbeeld 130 kilometer westelijker was getrokken, waar ik van uit was gegaan, dan was bij ons de wind veel eerder naar het noordwesten gedraaid. Nu gebeurde dat later op de dag. Op mijn weerstation in Zuidhorn zag je op dat moment de temperatuur in een uur kelderen van 32 naar 29 graden.”

Wat wordt bedoeld met dauwpunten?
Het dauwpunt is de temperatuur waarbij de lucht verzadigd is met waterdamp. Als de temperatuur daalt tot het dauwpunt, condenseert de waterdamp en ontstaat er dauw, mist of zelfs wolken. Een hoog dauwpunt betekent dat er een grotere kans is op onweersbuien, omdat er veel vocht in de lucht aanwezig is. Maar het zegt ook iets over hoe wij het weer ervaren. Wanneer je je inspant produceer je zweet. Om dit te kunnen verdampen is warmte nodig, dat gegeven wordt door het lichaam, zodat je afkoelt. Bij een dauwpunt hoger dan 15 graden is de luchtvochtigheid echter al zo hoog dat die verdamping niet makkelijk meer gaat. Daardoor is het moeilijker voor mensen om af te koelen.

Dat het moeilijker is om het weer te voorspellen, vind je dat leuk?
“Ik hou wel van een uitdaging, maar ik wil graag mensen ook vertellen wat ze kunnen verwachten. Zeker op dagen als vandaag. We hebben het over tropische dagen met een hoge luchtvochtigheid. Zulke dagen komen in Nederland voor, maar het is geen schering en inslag dat we hier mee te maken hebben. Dat we ons er vandaag ongemakkelijk bij voelen komt omdat we er de afgelopen dagen niet echt aan konden wennen. Dat je het vandaag warm hebt is omdat je lichaam de warmte niet kwijt kan. Door de vochtige lucht verdampt het zweet niet meer.”

Eerder vanavond is er voor Limburg een ‘code oranje’ afgegeven vanwege onweersbuien. Krijgen wij daar ook iets van mee?
“Komende nacht en morgen is er kans op een regen of onweersbui. Een lagedrukgebied komt dichterbij en daardoor neemt de onstabiliteit toe. Maar ook dit onderwerp is interessant. Ik heb zojuist de weermodellen bestudeerd, maar op deze hele korte termijn zijn de weermodellen het er niet over eens waar het lagedrukgebied langs gaat trekken. Is dat belangrijk? Ja. Het is het verschil tussen 0 en 40 millimeter neerslag. De koers van het gebied bepaalt wat we eventueel gaan krijgen.”

De regen betekent sowieso dat we afscheid gaan nemen van de tropische temperaturen?
“Dat is misschien wel leuk om te vertellen. In Nederland bestaat het begrip ’tropennacht’. Om hier van te spreken mag het tussen 20.00 uur en 08.00 uur de volgende ochtend niet onder de 20 graden komen. Afgelopen nacht lukte dit net niet. Komende nacht zijn er nieuwe kansen. Maar inderdaad: de hitte gaat verdreven worden en gaat plaats maken voor warmte. Dus het blijft qua temperaturen volop zomer.”