Gaat een nachtvisie de Groningse nacht toekomst geven? Wethouder zegt van niet, raad zegt van wel

Is een nachtvisie het middel om de problemen in de nacht op te lossen? Het College denkt van niet, een meerderheid van de gemeenteraad denkt van wel.

“Ik ben echt flabbergasted”, zegt raadslid Niels Hilboesen van Stadspartij 100% voor Groningen. “We hebben eerder vanavond insprekers gehoord die een heel duidelijk probleem neergezet hebben met alle frustraties die daarbij horen. Ik luister naar uw antwoord … boeit dit onderwerp u eigenlijk wel?” Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren) van Cultuur: “Het boeit mij zeer. Maar ik geef toe, ik ben geïrriteerd door de manier hoe er vanavond richting een nachtvisie wordt gesproken. Als je op internet gaat zoeken, dan kom je de meest fantastische visies tegen met daarin prachtige teksten. Maar vaak zijn het visies zonder opvolging. Zonder concrete acties is een visie niets waard.”

Waarom werd er in de gemeenteraad over de nacht gesproken?
De aanvaring tussen het raadslid en de wethouder vond aan het eind van de avond plaats. Op dat moment was er al anderhalf uur gesproken over de nacht. Aanleiding voor de vergadering zijn verschillende pogingen die sinds 2021 zijn genomen om een visie op te stellen voor het nachtleven waarmee de Groningse nacht toekomst moet worden gegeven. Vorig jaar zijn er drie moties ingediend die volgens Student & Stad, SP, PvdA en D66 niet voldoende zijn uitgevoerd. De partijen wilden weten hoe andere fracties hier tegen aan kijken en of een nachtvisie een oplossing kan zijn.

Rozemarijn Gierkink (PvdA): “Uitgaan in Groningen wordt steeds eenzijdiger”
“Veertig jaar geleden gebeurde er iets bijzonders”, vertelt Rozemarijn Gierkink van de PvdA. “Er werd een aanzet gedaan om de sluitingstijden los te laten. Op één voorwaarde. In de bewuste kroegen moest livemuziek worden aangeboden. Het besluit gaf een enorme boost aan het uitgaan, maar ook aan de opkomst van live-acts en live-bands. Het meest toonaangevende festival, Eurosonic Noorderslag, is er door ontstaan. Nu is het tijd om daar mee door te gaan. Het uitgaan in Groningen wordt steeds eenzijdiger. De panden waar horecaondernemers in zitten zijn in handen van een klein groepje eigenaren. Door de hoge huurprijzen worden er commerciële keuzes gemaakt en blijven creatieve en unieke ideeën achter.”

“Goed dat we de nacht gaan beschouwen als cultuur”
Volgens Gierkink is er voor subculturen en subgenres weinig tot geen aanbod. “De eenheidsworst die we nu zien is daarom heel erg zonde. Bij meer diversiteit zullen subculturen ontstaan. Er is ruimte voor talentontwikkeling, voor creativiteit. Daarom is het goed om de nacht te gaan beschouwen als cultuur, met aandacht voor artiesten, personeel, bezoekers en technici.”

Janette Bosma (Partij voor de Dieren): “We hebben het nooit over de mooie kanten van de nacht”
In de nacht spelen meer problemen. Het overmatig middelengebruik bijvoorbeeld en de handel daarin. Maar ook aanranding en mishandeling. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren: “Vorige week zijn er drie personen mishandeld die een queerfeest in de binnenstad bezochten. Een gebeurtenis die niet op zichzelf staat. Er is toenemende agressie. Steeds meer vrouwen krijgen te maken met grensoverschrijdend gedrag. Toch denken wij dat een nachtvisie niet een doel moet zijn maar een middel. Veel van de dingen die beschreven zijn doen we al, maar zijn ondergebracht op andere plekken. Aan de andere kant zijn er redenen om het juist wel te doen. Voor het imago of vanuit veiligheidsoverwegingen. Maar de nacht staat ook synoniem voor ontmoetingen met onbekende mensen en openhartige gesprekken. Daar zou meer aandacht voor moeten komen. We hebben het regelmatig over de nacht, maar we hebben het nooit over de mooie kanten.”

Daan Swets (Student & Stad): “Er is in de afgelopen drie jaar niks van de grond gekomen”
Daan Swets van Student & Stad houdt de aanwezigen tijdens de vergadering een spiegel voor: “In 2021 hebben we het College verzocht om aan de slag te gaan met de nachtvisie. Er is gevraagd om in gesprek te gaan met de gemeentelijke organisatie om er uit te komen. Drie jaar later moeten we constateren dat er niks van de grond is gekomen. Het Nachtstadhuis, dat een veilige plek zou moeten worden tijdens het uitgaan, waar iedereen met problemen terecht kan, is afgeschoten. Op het gebied van een visie ontwikkelen is ook weinig gebeurd, behalve het uitzetten van een enquête.”

“Er is een paraplu nodig”
Swets: “Wat er in een nachtvisie zou moeten staan is hoe er diversiteit in het aanbod van horecazaken bewerkstelligd kan worden. En daarmee automatisch ook diversiteit in het uitgaanspubliek.” De politicus benoemt echter ook de overige problemen die er spelen op het gebied van veiligheid en zorg: “Omdat het verschillende thema’s raakt is een paraplu nodig. Het werken met losse beleidsstukken werkt niet. Afdelingen binnen de gemeente weten van elkaar niet waar ze mee bezig zijn. We hebben een document nodig dat een stip is op de horizon. Die stip ontbreekt nu.”

Niels Hilboesen (Stadspartij 100% voor Groningen): “College, pak de regie, koop panden op”
Niels Hilboesen probeert het in een perspectief te plaatsen: “Groningen was altijd de stad die nooit sliep. Waar iedereen welkom was. Waar mensen in een vredige en veilige omgeving konden stappen. Dat visitekaartje wordt minder en minder. Die nacht mogen we niet verliezen. Wat we nodig hebben is sturing. Afgelopen zomer heb ik met ondernemers gesproken. Er is heel veel goodwill om zaken aan te pakken. Maar soms heb je net dat ene duwtje nodig dat bijvoorbeeld de gemeente kan geven. Tegen het College zou ik willen zeggen: pak de regie, koop panden op en maak het geschikt voor dat aanbod dat nu onder druk staat.” Ietje Jacobs-Setz van de VVD: “Ik val bijna van mijn stoel. Uw partij was altijd tegenstander om panden uit de markt te halen. Wordt de gemeente nu huisjesmelker.” Hilboesen: “Ik denk er wat anders over dan mijn partij. Dit is mijn visie. Kijk naar Vapiano. Dat is een mooi voorbeeld hoe het zou kunnen.”

Peter Rebergen (ChristenUnie): “Wij worstelen met de timing van deze vergadering”
Toch klinkt er in de raadszaal ook een ander geluid. De ChristenUnie vindt de hele vergadering voorbarig. Peter Rebergen: “Wij worstelen met de timing van dit voorstel. Op dit moment wordt een enquête uitgevoerd, zijn er gesprekken en loopt er nog een pilot met safe spaces. Wij wachten liever de onderzoeken af.” Swets: “Ik begrijp de ChristenUnie, maar we wachten al drie jaar op concreet beleid.” Rebergen: “Ik wil graag wachten op die uitkomsten. Het neemt niet weg dat we de nachtcultuur moeten koesteren. Wat we nu hebben mogen we niet verliezen. We zijn dan ook niet tegen een nachtvisie als blijkt dat het helpt om de nacht te bewaren. Maar dat moet dan wel blijken uit de gesprekken.”

Safe spaces
De ChristenUnie vraagt ook of de pilots met safe spaces uitgebreid, en wellicht structureel, kunnen worden. Dat ziet wethouder De Wrede niet zitten: “Deze veilige plekken werken goed bij festivals. Om dit altijd in te zetten, daar heb ik mijn twijfels bij. Zo’n plek is bijvoorbeeld bedoeld om op adem te kunnen komen. Op een gegeven moment moet je dan misschien ook zeggen, ik ga naar huis. Dus een uitbreiding zie ik niet zitten.”

Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren): “Gaan we met deze visie alle problemen oplossen?”
De Wrede twijfelt ook hoorbaar aan het opstellen van een nachtvisie: “Ik weet niet of ik vind dat we met deze visie alle problemen op kunnen lossen. Dat zullen we moeten onderzoeken.” Daan Swets: “We horen insprekers zeggen dat de behoefte aan een visie, aan een paraplu er wel is. Dan kunnen we dan nu toch die conclusie trekken?” De Wrede: “Nee, dat kunnen we niet. Het proces is volop bezig. Daar zijn ook meerdere stakeholders bij betrokken.” Ook het opkopen van panden ziet de wethouder niet zitten: “Wellicht kunnen we wel overlap zoeken in het broedplaatsenbeleid.”

Burgemeester Koen Schuiling (VVD): “Vijf jaar geleden was het aanbieden van voorlichting over nachtcultuur onderbelicht”
Burgemeester Koen Schuiling geeft aan dat de nacht scherp aan verandering onderhevig is. Tegelijkertijd zegt hij dat er ook al veel gebeurt om het tij op bijvoorbeeld het gebied van zorg en veiligheid te keren. Schuiling: “Tijdens de KEI-tijd is er een grote inspanning geleverd. Ik ben op bezoek geweest bij Vindicat en Albertus. Daar vond veel voorlichting plaats over de nachtcultuur, iets dat vijf jaar geleden nog heel erg onderbelicht was. Ook is er iemand speciaal aangetrokken om jonge mensen te wijzen op de risico’s. Hoe herken je zaken?”

Horecatraining
Tijdens de vergadering gaat het ook over de horecatrainingen. Ondernemers kunnen hun personeel trainingen laten volgen hoe ze ongewenst- en grensoverschrijdend gedrag kunnen herkennen en hoe ze moeten handelen. Twee horecabedrijven hebben hier aan deelgenomen, waarvan één bedrijf de deuren heeft gesloten. De burgemeester vertelt dat er een convenant is gesloten met de Koninklijke Horeca Nederland waarbij de hoop is dat dit leidt tot een vervolg.

Ondanks de antwoorden overweegt Student & Stad, met steun van D66, om bij de eerstvolgende raadsvergadering een motie in te dienen waarbij het College gevraagd wordt om werk te maken van de nachtvisie.