GON is voorbeeld dat je markt uit de zorg moet halen: “Wel zorgen over aantal tieners dat vastloopt in onderwijs”

Vijf jaar na de invoering van het gebiedsondersteuningsnetwerk, het GON, kan gesproken worden van een succesverhaal. Voor de SP is GON het bewijs dat de markt uit de zorg moet worden gehaald.

“Vandaag is het moment dat we terugblikken op de afgelopen vijf jaar”, vertelt raadslid Elisabeth Akkerman van de VVD. “Wanneer je het gaat hebben over het GON, dan klinkt dat helemaal niet sexy. Maar als je je in het rapport gaat verdiepen, dan zou je eigenlijk tot de conclusie moeten komen dat juist dit onderwerp is waarom we hier in deze raadszaal zitten. Het uitgangspunt bij de invoering van het GON was dat iedere individuele inwoner krijgt wat hij nodig heeft. Dat is gebeurd. Daarom steunen we als partij het positieve oordeel dat na vijf jaar wordt opgetekend.

Wat is GON?
In 2018 besloot de gemeenteraad om een nieuw zorgsysteem te introduceren. Het zogeheten Gebieds Ondersteunend Netwerk, GON. Indertijd ging dat gepaard met debatten die op het scherpst van de snede gevoerd werden omdat fracties zich zorgen maakten of dit wel de beste weg was. Bij het GON gaat het om individuele en groepsgerichte ondersteuning, kortdurend verblijf in het kader van de WMO en inwoners sociaal actief te laten zijn. Het GON heeft een einde gemaakt aan de marktwerking via uurtje factuurtje. Waar in de oude situatie tweehonderd aanbieders actief waren, zijn er nu minder partijen die samen gerichter zorg kunnen bieden waarbij het belang van de de zorgvrager voorop staat.

Peter Rebergen (ChristenUnie): “Samenwerking komt op stoom”
Peter Rebergen van de ChristenUnie: “De start van de GON, dat was een hele nieuwe en gedurfde manier van zorg inkopen. In het begin was het zoeken. Kleine aanbieders lieten in de beginjaren weten dat ze niet meer aan bod kwamen. Dat mensen bleven hangen bij de grote aanbieders. Maar nu zien we dat dit steeds beter gaat. Dat de samenwerking op stoom komt en dat aanbieders op de hoogte zijn van de kwaliteiten van onderaanbieders. Dat is precies waar de cliënt het meeste aan heeft. We zien het bijvoorbeeld bij Van Houten in de Oosterparkwijk. Een inwoner komt daar binnenlopen met een bepaalde vraag waarbij het heel goed lukt om de juiste zorg aan te kunnen bieden.”

Peter Swart (GroenLinks): “Zorgen over aantal jongvolwassenen dat vastloopt in het onderwijs”
Peter Swart van GroenLinks: “Het is belangrijk dat iedereen in de samenleving mee kan doen. Soms lukt dat niet. Op zulke momenten is het belangrijk dat iemand een passend steuntje in de rug krijgt. Dat er laagdrempelige hulp in de wijk beschikbaar is, waar geen indicatieservice voor nodig is. Met de GON is er voor gekozen om afscheid te nemen van een ongrijpbare constructie waar meer dan honderd partners in actief waren. Vijf jaar na de invoering zien we positieve beoordelingen, tevreden cliënten en is men meer aanwezig in de wijken. Wel zijn we als fractie geschrokken van het aantal jongvolwassenen dat vastloopt in het onderwijs. Is het een idee om het onderwijs meer te betrekken bij het GON?”

Wethouder Inge Jongman (ChristenUnie): “Samenwerking tussen scholen en sociale basis”
Wethouder Inge Jongman (ChristenUnie) van Zorg laat weten dat ze dit op de radar heeft staan: “Het is een heel terecht punt dat GroenLinks noemt. Onlangs hebben we overleg gehad met het Alfa-college. Op deze mbo-instelling zijn schoolwerkers en WIJ actief. Het lijkt mij heel zinvol dat we gaan kijken hoe we het vraagstuk en het aanbieden van de juiste zorg beter op elkaar aan kunnen laten sluiten door middel van een samenwerking tussen scholen en de sociale basis.”

Wesley Pechler (Partij voor de Dieren): “Pareltjes als Odensehuis en Hamelhuys hebben we kunnen behouden”
Het GON helpt ook om mensen aan de slag te laten gaan. Wesley Pechler van de Partij voor de Dieren: “Indertijd hebben we tegen de overgang naar GON gestemd. Dat is, wat nu blijkt, een inschattingsfout geweest. De resultaten zijn best wel overtuigend. Er is een hoge cliëntentevredenheid en er is grip op de kosten. Daarnaast hebben we pareltjes als het Odensehuis en het Hamelhuys kunnen behouden. Ook het Groenhuis in de Indische Buurt kan genoemd worden. Deze plek draagt ook nog eens bij aan allerlei duurzame initiatieven zoals het repareren van apparatuur.”

Wethouder Inge Jongman: “Samenwerking tussen scholen en sociale basis”
Jongman erkent dat: “De lijst met pareltjes in onze gemeente is eindeloos. En er zijn mooie verhalen te vertellen. Mensen die via het GON op een plek belanden, daar om 10.00 uur beginnen, er structuur opbouwen en tot de ontdekking komen dat ze ergens heel goed in zijn. Het verhaal dat ik bijvoorbeeld hoorde in een kringloopwinkel. Iemand was daar via het GON aan de slag gegaan, en heeft het daar zo naar de zin dat diegene er nu teamleider is geworden. Tegelijkertijd moeten we ook erkennen dat het met de sociale activering nog beter kan. Daar willen we mee aan de slag.”

Jahir Scoop (PvdA): “Mijn sociaal hart gaat sneller kloppen”
Voor de wethouder zijn er veel complimenten die Jongman doorgeleid naar de ambtenaren en de partners. Jahir Scoop van de PvdA: “Mijn sociaal hart gaat sneller kloppen hoe de GON is ingericht. Er wordt naar elkaar omgekeken. Dat is heel mooi. Wel heeft mijn partij aandachtspunten. Bijvoorbeeld op het gebied van sociale activering en dagbesteding. Zelf laten de aanbieders weten dat men kansen ziet om dit te verbeteren. Mijn fractie is daar enthousiast over.”

Hans de Waard (SP): “Onze wens is om de markt nog verder uit de zorg te halen”
Volgens de SP laat het GON zien dat de markt uit de zorg moet worden gehaald. Hans de Waard: “De markt in de zorg is geen goed idee geweest. Bij de GON hebben we daar een stap in gezet om minder markt toe te laten. Onze wens is om de markt nog verder uit de zorg te halen, waarbij er meer vertrouwen wordt gegeven aan zorgprofessionals en het niet gaat over het opstrijken van winsten. Het patroon is ook duidelijk: eerst was er veel markt, en nu is er minder markt en gaat het beter.” Scoop: “Maar komt het door de marktwerking alleen of ook door het centraal stellen van de cliënten welke behoefte zij hebben?” De Waard: “Het is de wisselwerking. Door de markt er uit te halen komt de cliënt centraler te staan.”

Haren
Afgelopen zomer meldde de wethouder dat coöperatie Dichtbij/NNCZ besloten had geen verlenging te willen van de overeenkomst om wmo-begeleiding aan te bieden in Haren. De huidige overeenkomst eindigt op 31 december aanstaande. Verschillende partijen stellen hier vragen over. Zo stelt GroenLinks een fusie voor tussen het zuiden van de stad en Haren. Of dat gaat gebeuren is onbekend. Jongman: “We zijn aan het onderzoeken hoe we dit vorm kunnen geven. Dat overleg is gaande. Voor de rest kan ik niet op de zaken vooruit lopen, behalve dat ik kan zeggen dat het goede gesprekken zijn.”