Nieuws dat niemand zag aankomen. Dat is de reactie van diverse politici uit de Groningse gemeenteraad op het aangekondigde afscheid van burgemeester Koen Schuiling (VVD). Tegelijkertijd klinkt in alle reacties veel waardering door voor de manier waarop Schuiling zijn functie heeft ingevuld.
De fractievoorzitters van de politieke partijen werden woensdagochtend geïnformeerd over het nieuws door de burgemeester zelf. Jeffry van Hoorn van GroenLinks: “Ik zag dit nieuws niet aankomen. Ik ben heel erg geschrokken. Het aangekondigde vertrek is een groot gemis voor de gemeente. Voor ons als politici, maar ook voor de inwoners. De afgelopen jaren heb ik meneer Schuiling leren kennen als een betrokken en benaderbare burgemeester die altijd 24/7 voor 120 procent aanstaat. Hij ademt ook Groningen.”
Koen Schuiling
Schuiling werd geboren op 1 februari 1959 in Rotterdam. Vanwege het werk van zijn vader groeide hij op in Deventer, Groningen en Raalte. Van 1978 tot 1984 studeerde hij Rechten en Bestuurswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Aansluitend werd hij op de RUG wetenschappelijk medewerker en universitair docent bij de vakgroep Bestuursrecht en Bestuurskunde. Van 1994 tot 1998 zat hij in de Groningse gemeenteraad waarvan de laatste jaren als fractievoorzitter van de VVD. Daarna was hij tot 2006 wethouder. In 2010 vertrok Schuiling naar Den Helder om er tot 2019 burgemeester te zijn. In de zomer van 2019 werd hij benoemd als burgemeester van Groningen waarmee hij Peter den Oudsten (PvdA) opvolgde.
Jeffry van Hoorn (GroenLinks): “Hij heeft diverse onderwerpen gemanaged onder bizar moeilijke omstandigheden”
Volgens Van Hoorn zijn de omstandigheden voor Schuiling niet makkelijk geweest. “Na zijn installatie raakte Groningen al snel in de ban van de coronaepidemie. Maar denk ook aan de parlementaire enquêtecommissie gevolgd door Nij Begun en Ter Apel en de opvangcrisis. Dat zijn allemaal onderwerpen die hij gemanaged heeft onder bizar moeilijke omstandigheden. En als je dat op zijn manier doet, met zijn betrokkenheid, dan vraagt dat misschien meer van je dan je aankan. En dat zegt hij zelf nu ook in de brief waarin hij zijn afscheid aankondigt, dat hij niet meer kan leveren dan wat hij eigenlijk zou willen.”
“Mensen zitten tussen shock en verslagenheid”
De sfeer op het Stadhuis is op deze woensdag bijzonder te noemen: “Als je rondloopt, en je praat met mensen, men zit tussen shock en verslagenheid. Het nieuws is nog maar net bekend, maar iedereen is heel erg verbaasd en teleurgesteld. Schuiling doet het enorm goed, hij is een populaire burgemeester. Hij is enorm geliefd. Niemand had dit verwacht, en zeker niet op zo’n korte termijn.”
Tekst gaat verder onder de foto’s:
Ecco van Oosterhout (politiek verslaggever): “Hij heeft het zwaarder gehad dan wij hebben ingeschat”
Schuiling legt de ambtsketting een jaar voor het verstrijken van zijn ambtsperiode neer. Hoe bijzonder is dat? En in welk perspectief moeten we dat zien? Ecco van Oosterhout is de politiek verslaggever van OOG: “Ik denk dat hij het zwaarder heeft gehad dan wij ingeschat hebben. Persoonlijk had ik wel verwacht dat hij niet zou gaan voor een tweede termijn. Het is een hele zware baan. De coronacrisis bijvoorbeeld. Dat kwam op een moment dat hij nog niet volledig was ingewerkt. Die periode is voor hem heel zwaar geweest juist ook omdat hij zichzelf had voorgenomen om de gemeente in te trekken, om kennis te maken met de inwoners. Maar dat werd heel moeilijk. Daarna kwam de asielcrisis en Nij Begun.”
“Als je aankondigt dat je vertrekt, dan ben je eigenlijk al weg”
Dat over zes weken het afscheid al is, noemt Van Oosterhout niet vreemd: “Als je aankondigt dat je vertrekt, dan ben je eigenlijk al weg. Het klopt dat er meestal meer tijd tussen zit. De burgemeester blijft dan zitten tot het moment dat er een opvolger is gevonden. Schuiling gaat dat niet afwachten. Dat hij hier voor kiest sterkt mijn gedachte dat hij het zwaarder heeft gehad dan wij denken. Schuiling is denk ik ook een burgemeester geweest die de afgelopen jaren niet veel tijd heeft gehad voor de echte burgemeestersdingen. De activiteiten met kinderen vond hij prachtig. Dat zag je. Maar altijd waren daar ook die zware en ingewikkelde dossiers die lagen te wachten. De afgelopen weken was het reces. Dat is het moment dat je na gaat denken, dat je met je geliefden gaat praten. Dus het moment van dit nieuws is niet vreemd. Opmerkelijk is het wel.”
“Als je kunt helpen moet je helpen”
Volgens Van Oosterhout is Schuiling een burgemeester die aan linkerkant van de VVD staat. “Voor zijn installatie als burgemeester in Groningen riep hij in een opinieartikel in het NRC Mark Rutte op om de liberale principes niet te verloochenen. Schuiling is een echte liberaal. Hij is van het kaliber dat als je kunt helpen, dat je moet helpen. Daarom valt de asielcrisis hem ook zo zwaar. In Groningen wordt er veel gedaan maar in andere gemeenten en veiligheidsregio’s loopt men niet zo hard om de helpende hand te bieden. Ook de verdeeldheid in zijn eigen partij over dit onderwerp doet hem veel.”
Tekst gaat verder onder het filmpje:
Ietje Jacobs-Setz (VVD): “Ik dacht, dit kan niet waar zijn”
Ietje Jacobs-Setz is de fractievoorzitter van de VVD: “Het nieuws is heel verdrietig. Voor de gemeenteraad, voor het College maar ook voor alle inwoners. Met Schuiling hebben we een hele goede burgemeester. Toen ik het nieuws vanochtend hoorde, dacht ik, dit kan niet waar zijn. Maar ik ken Schuiling ook goed genoeg dat hij hier geen grapjes over maakt. Ik zag dit niet aankomen. Alles wat hij de afgelopen jaren heeft gedaan, deed hij vol overgave en passie. Daar hebben we vijf jaar van mogen genieten. Hij heeft altijd gezegd, als ik het niet meer kan doen, dan moet ik stoppen. En dat besluit neemt hij nu uit liefde voor Groningen.”
“Grote bestuurder versus burgervader”
De VVD-politica zegt de beslissing van Schuiling te respecteren: “Wat hem typeert is dat hij voor iedereen klaar stond. Hij is een burgervader maar ook een grote bestuurder. Hij is heel belangrijk geweest voor Ter Apel en Nij Begun. Maar ondertussen staat hij ook klaar voor inwoners die in de misère zitten. Als er iets ernstigs gebeurde in de gemeente, dan was hij er.”
Jalt de Haan (CDA): “Ik wil hem heel erg bedanken”
Jalt de Haan van het CDA: “Ik heb heel veel respect voor het besluit dat Schuiling genomen heeft. De situatie in Ter Apel en de gevolgen van de gaswinning hebben veel van hem gevraagd. Ik wil hem heel erg bedanken voor alles wat hij gedaan heeft voor Stad en Ommeland. Ongelofelijk hoeveel tijd en energie hij hier in heeft gestoken.”
Jim Lo-A-Njoe (D66): “Een diepe buiging”
Jim Lo-A-Njoe van D66: “Mijn respect en trots was al groot voor onze burgemeester. Maar na het lezen van de brief, waarin hij zijn afscheid aankondigt, is die enorm geworden. Een pur sang burgervader die zijn keuzes baseert op wat hij het beste acht voor Stad, Stadjers en Groningen in de volle breedte. Een diepe buiging en grote dank.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Het is een loodzware baan”
Burgemeester zijn van één van de grootste gemeenten van het land vraagt veel. Dat benoemt ook Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Als je de brief leest waarin de burgemeester het nieuws bekendmaakt, dan zie ik herkenning. Het is een loodzware baan. Na zijn installatie zijn er extra dossiers bijgekomen. Corona, het gasdossier, de veiligheidsproblematiek en Ter Apel. Tegelijkertijd is Schuiling enorm rolvast. Ik heb hem de afgelopen jaren nooit uit zijn rol zien vallen. Schuiling is zeven dagen per week, 24 uur per dag burgemeester. Dat vraagt een groot uithoudingsvermogen.”
“Tijdens het reces ga je recapituleren”
Dat het nieuws juist vandaag bekend wordt gemaakt is voor Van der Laan geen verrassing: “Het politieke jaar begint deze week. De afgelopen zes weken hadden we reces. Ik kan mij voorstellen dat zo’n reces juist het moment is dat je gaat recapituleren. Daar komt ook bij dat er over iets meer dan anderhalf jaar gemeenteraadsverkiezingen zijn. Daar wil je geen stempel op drukken. Schuiling heeft gekozen voor zijn eigen gezondheid, maar heeft ook in het belang van de gemeente gehandeld. Dat verdient alle respect.”
“Er is veel van Schuiling gevraagd”
Op de vraag of aankondiging en afscheid elkaar niet heel snel opvolgen zegt Van der Laan: “Er zit zes weken tussen, dus inderdaad, het gaat vliegensvlug. Maar daardoor neem je wel vol in je rol afscheid. Ik kan mij niet verplaatsen in zijn agenda, maar het romantische beeld van burgemeesters die lintjes doorknippen en 100-jarigen feliciteert, dat is op Schuiling totaal niet van toepassing. Er is veel van hem gevraagd, bijna tegen het onmenselijke aan. We hebben aan Schuiling een hele fijne burgemeester gehad. Ook een goede voorzitter tijdens raadsvergaderingen. Soms misschien een beetje te streng.”
Rico Tjepkema (PvdA): “We gaan deze burgemeester missen”
De fractie van Stadspartij 100% voor Groningen laat weten: “Wij vinden het erg jammer, maar begrijpelijk dat Schuiling deze beslissing heeft genomen. We willen hem bedanken voor al zijn inzet voor onze inwoners, gemeente en regio.” Rico Tjepkema van de PvdA: “Met het vertrek van Schuiling verliezen we een echte burgervader die met tomeloze inzet heeft geknokt voor Stad en Ommeland. Het vertrek is onverwacht, maar met alle begrip en respect. We gaan deze burgemeester missen.”
Partij voor de Dieren: “Hij nam zijn rol ontzettend serieus”
De fractie van de Partij voor de Dieren is geschrokken van het nieuws: “Wij hebben de samenwerking met hem als burgemeester als prettig ervaren”, laat de partij weten. “Hij was altijd benaderbaar en toegewijd in zijn rol als burgemeester en betrokken als persoon. We hebben veel waardering voor alle tijd, moeite en energie die hij heeft gestoken in belangrijke zaken, zoals de asielcrisis, de coronacrisis, de (boeren)protesten en uiteraard het aardbevingsdossier. Hij nam zijn rol als burgervader ontzettend serieus en wist op landelijk niveau op te komen voor Groningen en Groningers. Hij nam ons als partij serieus en kan sympathie opbrengen voor onze strijd voor de dieren en natuur. Hij is binnen de gemeente en binnen de regio het gezicht geweest van een aantal belangrijke stappen, zoals het beëindigen van de gaswinning en het excuses maken voor de rol van Groningen in het slavernijverleden. Wij hebben alle begrip voor deze enorm lastige keuze die hij heeft moeten maken na deze veeleisende jaren voor hem als burgemeester en voorzitter van de veiligheidsregio Groningen. Wij wensen Koen Schuiling het allerbeste toe.”
Solliciteren
Schuiling vertrekt op 23 oktober aanstaande. Commissaris van de Koning René Paas (CDA) zal bij de gemeenteraad gaan informeren of er behoefte is aan een waarnemend burgemeester. Ondertussen zal de gemeenteraad aan de slag gaan met het opstellen van een profielschets waar de nieuwe burgemeester aan moet voldoen. Dit kun je een soort vacaturetekst noemen. Daarna kan er gesolliciteerd worden. Vanuit de raad wordt een vertrouwenscommissie gekozen die de sollicitatiegesprekken gaat voeren. Uiteindelijk zullen twee kandidaten naar voren geschoven worden, waarbij de gemeenteraadsleden in het geheim een besluit nemen wie de nieuwe burgemeester wordt.
