Kan de zero-emissiezone ook uitgebreid worden? Die vraag stellen de fracties van GroenLinks en Student & Stad zich hardop af. De zone geldt vanaf 1 april volgend jaar binnen de Diepenring, maar mag wat deze partijen betreft de komende jaren verder opgerekt gaan worden.
“In onze gemeente spreken we al tien jaar over de invoering van een zero-emissiezone”, vertelt Tim van de Vendel van GroenLinks. “Volgend voorjaar gaat het dan eindelijk gebeuren. Voor veel praktische problemen, die in de aanloopperiode op tafel zijn gekomen, is er een oplossing gekomen. Er is goed meegedacht, er zijn voldoende goede uitzonderingen bedacht en het tijdproces is lang geweest waardoor er een goede voorbereiding is geweest. Als toekomstige generaties vandaag een stem hadden gehad, dan zouden ze hebben staan juichen. Voor hen betekent het schonere lucht, minder uitstoot, minder klimaatopwarming en meer ruimte op straat om te spelen. Volgend jaar 1 april wordt een heugelijke dag.”
Wat is een zero-emissiezone?
Behalve in Groningen wordt er ook in 29 andere gemeenten een zero-emissiezone ingevoerd. Gezamenlijk wordt er een megaton CO₂ bespaard waarmee er wordt bijgedragen aan het behalen van het nationale klimaatakkoord van 2019. In de meeste gemeenten wordt de zone op 1 januari van kracht. Groningen kiest er voor om dit op 1 april te doen. Nieuwe bedrijfs- en vrachtauto’s die vanaf die dag het gebied binnen de Diepenring in willen moeten uitstootvrij zijn. Voor bestaande bedrijfs- en vrachtauto’s geldt er tot uiterlijk 2030 een overgangsregeling. Daarnaast gelden er in de periode tot 2030 tal van uitzonderingen voor bijvoorbeeld kermisexploitanten en marktkooplui.
Tim van de Vendel (GroenLinks): “Kunnen we onderzoeken of zero-emissiezones in Haren en Hoogkerk ingevoerd kunnen worden?”
Van de Vendel: “Doordat we hier al zo lang over praten is het wellicht ook goed om te kijken naar uitbreiding. Kunnen we wellicht onderzoek doen naar een zero-emissiezone in dorpen als Haren en Hoogkerk? Deze dorpen kennen veel vervoersbewegingen. En kunnen we wellicht ook naar andere locaties kijken?” Daar reageert Joren van Veen van de PvdA op: “Zoiets in Haren invoeren lijkt me lastig. Het dorp heeft een klein centrum waar een doorgaande weg doorheen loopt. Zoiets invoeren zou betekenen dat je de Rijksstraatweg zero-emissie maakt.” Van de Vendel: “Je zou ook onderzoek kunnen doen of je wel een doorgaande weg door het centrum van je dorp wilt hebben.”
Olivier van Schagen (Student & Stad): “Kunnen we ook kijken naar de Westerhaven?”
Van de Vendel staat niet alleen. Hij krijgt steun van de fractie van Student & Stad. Olivier van Schagen: “Op dit moment wordt het ingevoerd binnen het gebied van de Diepenring. Lijkt GroenLinks het ook een idee om te kijken naar andere delen van de binnenstad, bijvoorbeeld de Westerhaven?” Van de Vendel: “Dat lijkt me een prima idee. Het lijkt mij goed dat we de zone steeds verder op gaan rekken.”
Uitstel is nicht im frage
Het invoeren van zero-emissiezones is de afgelopen week een actueel thema geworden nadat politiek Den Haag opriep om met een uitstel te komen. Volgens wethouder Philip Broeksma (GroenLinks) van Verkeer is dat nicht im frage. “Den Haag heeft hier niets over te zeggen. Het invoeren van deze zones is een bevoegdheid die gemeenten hebben. Het is ontzettend fijn om in een binnenstad te kunnen lopen, om op een terras te zitten, of om mensen te ontmoeten waar geen uitstoot van schadelijke stoffen is. Daar doen we het voor. De transportondernemers willen het zelf ook. Brancheverenigingen willen dat dit doorgaat. Als we nu zeggen, we stoppen er mee, dat zou bizar zijn. Dan ben je een onbetrouwbare overheid. De uitstoot van deze voertuigen is giftig. Het is heel slecht voor mensen. We willen dat niet meer.”
Hans Moerkerk (Stadspartij 100% voor Groningen): “In het verleden hebben we tegengesputterd”
Verreweg de meeste politieke fracties zien de zone ook zitten. Hans Moerkerk van Stadspartij 100% voor Groningen: “Als partij hebben we in het verleden wat tegengesputterd. Maar nu alle stof is neergedaald, zien we dat er mooie overgangsregelingen in elkaar zijn geschroefd. We zullen goed op blijven letten of de regelingen goed tot stand komen, maar in de basis gaan we hier niet problematisch over doen.” Leendert van der Laan van Partij voor het Noorden: “Wij zijn voor een schonere lucht. Vooral op die plekken waar veel mensen wonen. Wat ons betreft gaan we hierna ook stapjes verder zoals een barbecueverbod in het Noorderplantsoen en de westelijke ringweg vrachtwagen-vrij maken. In de jaren zeventig parkeerden we auto’s op de Grote Markt. Nu kan niemand dit zich nog voorstellen. Zo zal het ook met zero-emissie gaan. Het is fijn dat we hiermee de goede gezondheid van inwoners met een paar maanden kunnen verlengen.”
Fokke Veenstra (VVD): “We roepen op tot een reële en pragmatische blik”
Maar kritiek is er ook. Bijvoorbeeld van PVV, CDA en VVD. Fokke Veenstra namens laatstgenoemde partij: “Het is voorbarig en schadelijk voor ondernemers die voor hun bedrijfsvoering afhankelijk zijn van een bedrijfswagen. Voor elektrische busjes is er nog geen tweedehandsmarkt. Het aantal elektrische vrachtwagens groeit weliswaar, maar het is nog zeer beperkt. Wij roepen op tot een reële en pragmatische blik. In de toekomst zullen er nog maar een klein aantal klusjesmannen en loodgieters de binnenstad in kunnen.”
Etkin Armut (CDA): “Kosten en baten gaan knellen”
Etkin Armut van het CDA is het daar mee eens: “Het aanschaffen van deze voertuigen kost veel geld dat voor een kleine ondernemer niet zomaar op te hoesten is. Ook omdat er al diverse andere financiële uitdagingen zijn, zoals het terugbetalen van de coronasteun en de inflatie. Wat mijn fractie betreft gaan kosten en baten knellen. We hebben het over de Diepenring, een gebied van één vierkante kilometer. Dat gaat niet het verschil maken qua uitstoot.”
Kelly Blauw (PVV): “Dit gaat het mkb hard raken”
Kelly Blauw van de PVV is het meest uitgesproken: “Wij willen af van deze zones. Dit raakt het mkb hard. Kijk naar Amsterdam. Elektriciens en loodgieters willen daar niet eens meer in de binnenstad werken. Uiteindelijk gaat de burger hier voor betalen. Daar komt bij dat er momenteel geen vrachtwagens zijn die bijvoorbeeld de wagens waar kermisattracties op staan, of marktkramen, kunnen trekken.” Andere partijen zijn het hier niet mee eens. De SP brengt te berde dat er voor circussen, kermissen en marktkooplui uitzonderingen bestaan. Blauw: “Uiteindelijk zal iedereen over moeten. Dat is het doel van dit beleid. Wij willen daar vanaf.”
Wethouder Philip Broeksma (GroenLinks): “Effect is groter dan alleen de Diepenring”
Volgens Broeksma wordt niet het onmogelijke gevraagd. “In de afgelopen jaren zijn we tot twaalf ontheffingen gekomen voor situaties waarbij wagens die nog niet voldoen aan de regels toch in de binnenstad mogen komen. Volgend jaar gaan we het proces heel goed monitoren. Als er een dertiende ontheffing nodig is, dan doen we dat. We kunnen het beleid aanpassen waar nodig. Daarnaast gaat het met dit beleid niet om één vierkante kilometer. Het effect is groter. Een ondernemer met een zero-emissievoertuig legt ook een route af voor hij in de binnenstad is. Ook op die route behaal je winst. Tot slot maken wij ons geen zorgen over ondernemers die niet meer de binnenstad in willen. Wij zien ondernemers die de overstap aan het maken zijn richting een duurzamer wagenpark, waardoor er een goede marktwerking zal ontstaan voor inwoners, wanneer zij in zee gaan met een timmerman of loodgieter.”
GroenLinks en Student & Stad gaan de komende periode nadenken over manieren hoe ze de zone verder uit kunnen gaan breiden.
