Gemeenteraad stemt in met begroting: “We zeilen veel te scherp aan de wind”

De gemeenteraad heeft woensdagavond ingestemd met de begroting voor volgend jaar. Wel benoemden de wethouder en verschillende fracties de grote financiële zorgen die voor de komende jaren op de loer liggen.

“Wat ik constateer is dat er vanavond brede steun is voor deze sluitende begroting waarmee een bedrag van 1,5 miljard euro is gemoeid”, vertelt wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) van Financiën. “Samen zijn we tot deze begroting gekomen in een tijd waarbij er ongelofelijk veel aan de hand is in de wereld. In deze gemeente, in deze raad, laten we zien dat we op inhoud, in goed overleg, tot goede dingen kunnen komen. Waarbij we het goede doen voor de inwoners. Het is heel mooi om te zien hoe het ook kan. Daar ben ik trots op.”

Gemeentebegroting
In de gemeentebegroting voor 2025 wordt stevig ingezet op het bestrijden van de groeiende ongelijkheid in de samenleving. Op het gebied van werkgelegenheid, wonen, onderwijs, inkomen en gezondheid willen de coalitiepartijen de ongelijkheid verkleinen. Zo wil men bijvoorbeeld de zorgkosten terugdringen door een meerjarig fonds op te richten. Het geld dat in dit fonds komt wordt gebruikt voor preventie en transformatie van de jeugdzorg, waarmee de kansenongelijkheid binnen de jeugd aangepakt gaat worden. Het instemmen betekent dat de OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten volgend jaar met 3,42 procent verhoogd worden en de woonlasten voor huurders met 3,44 procent. De boete bij parkeerautomaten wordt verhoogd van 76,70 naar 78,90 euro.

Wethouder Mirjam Wijnja: “Als het ravijnjaar niet wordt opgelost, komen we voor vervelende keuzes te staan”
Bij de behandeling van de begroting gaat het over de vraag waar geld naar toe gaat. Wijnja: “Wat wil ik nog meer? Wat ik zou willen is dat er jaarlijks 33 miljoen euro structureel terug komt op de rekening van de gemeente.” Vanaf 2026 krijgt de gemeente Groningen structureel 33 miljoen euro per jaar minder van de Rijksoverheid. Dit wordt ook wel het ‘ravijnjaar’ genoemd. “Als dit niet opgelost wordt, dan moeten we bij het opstellen van de begroting volgend jaar hele vervelende keuzes maken. Nu kiezen we niet voor bezuinigingen en kiezen we er voor om voortgang te maken om maatschappelijke problemen in onze samenleving op te lossen.”

Hans Moerkerk (Stadspartij 100% voor Groningen): “Er wordt een 10-miljoen-euro-trukje uitgehaald”
Stadspartij 100% voor Groningen en PVV zijn de enige partijen die tegen de begroting stemmen. Volgens raadslid Hans Moerkerk wordt er veel te scherp aan de wind gevaren. “De begroting sluit netjes, maar er wordt wel creatief omgegaan met de boekhouding. Er wordt een 10-miljoen-euro-trukje uitgehaald. Er wordt uitgegaan van een onderbesteding, waardoor het moeilijker wordt om tegenvallers op te vangen. Eigenlijk wil je in de huidige financiële situatie wat meer speling houden.”

“Dit is bloedlink”
Moerkerk verwijst daarbij naar drie grote knelpunten, waaronder de woningbouw: “We willen meer woningen, maar volgend jaar bouwen we er maar zevenhonderd. De markt staat te trappelen, de gemeente wil van alles, maar door voorwaarden en trage besluiten stagneert de situatie en wordt het duur gemaakt. Het is bloedlink voor de jaarlijkse herberekening van de grondexploitatie. Vertraging van de duizenden woningen die je wilt bouwen zal grote sporen trekken in de exploitatie, waardoor we miljoenen moeten bijpassen. In 2011 gebeurde precies hetzelfde bij de realisatie van Meerstad.”

“Wacht af, dat geeft lucht”
De oplossing, volgens de Stadspartij, is om de ambities bij te stellen. Niet om projecten ‘weg te gooien’, maar om af te wachten hoe het ravijnjaar uit gaat pakken. “Dat geeft lucht. Doe je dat niet, dan kun je te maken krijgen met forse tegenvallers. Bezuinigen betekent pijnlijke keuzes maken die inwoners direct treffen. Je kunt er voor kiezen om projecten als het Stationsgebied Noord, de bouw van een nieuw muziekcentrum en het herinrichten van bepaalde straten uit te stellen. Om ze in een lade te stoppen. Valt het ravijnjaar mee en loopt de grondexploitatie als een tierelier, dan kun je deze lade opentrekken.”

Onderzoek omvang ambtenarenapparaat
Wijnja is het daar niet mee eens. Volgens haar wordt er al op een strategisch verantwoorde manier gekeken hoe hier het beste mee omgegaan kan worden. Stadspartij 100% voor Groningen en PVV zijn niet de enige partijen die bezorgd zijn. D66 en Partij voor het Noorden richten zich met name op de omvang van het ambtenarenapparaat. De personeelskosten in de gemeente bedragen 309 miljoen euro, en zelfs 363 miljoen euro als het inhuren van mensen wordt meegerekend. Dat is erg fors als je dit vergelijkt met andere gemeenten. D66 pleit daarom om een onderzoek uit te voeren van de kosten van het gemeentelijk apparaat ten opzichte van gemeenten die vergelijkbaar zijn met Groningen.

Wethouder Mirjam Wijnja: “Bewuste keuze dat we meer mensen in dienst hebben”
De wethouder ziet dat niet zitten: “Zo’n onderzoek kost veel tijd en geld. Daarnaast kun je gemeenten moeilijk met elkaar vergelijken. Wij doen in Groningen veel zelf. Stadsbeheer bijvoorbeeld. Het is een bewuste keuze dat we meer mensen in dienst hebben.” Wel lijkt het Wijnja verstandig om in de toekomst een vergadering te organiseren waarbij uitleg wordt gegeven over de arbeidsmarktstrategie van de gemeente.

Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Ziekteverzuim is erg hoog”
Dat geldt ook voor een voorstel van Partij voor het Noorden. Deze partij stelt voor om te onderzoeken of je ambtenaren die met pensioen gaan wel moet vervangen. Leendert van der Laan: “Door ambtenaren wordt heel hard gewerkt. Maar we hebben met 7 procent ook een heel hoog ziekteverzuim. Welke oorzaken daar achter schuil gaan, is onduidelijk. Mijn partij lijkt het goed dat we kritisch gaan kijken of we ambtenaren wel moeten vervangen als zij met pensioen gaan.” Wijnja zegt dat hier al heel goed naar gekeken wordt. Dit gebeurt dus al. Daarop wordt de motie ingetrokken.

De motie van D66 wordt weggestemd. Van de raadsleden stemmen er 27 tegen en 17 voor. De begroting wordt aangenomen waarbij er 40 raadsleden voor stemmen en 4 tegen.