IMG gaat toch weer in hoger beroep tegen bevingsgedupeerde: ‘Sprake van hoge uitzondering’

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) gaat toch weer in hoger beroep tegen een uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland in een individuele zaak. Dit terwijl het IMG begin vorig jaar aangaf in beginsel niet meer in hoger beroep te gaan tegen uitspraken waarin de rechter gedupeerden met aardbevingsschade een vergoeding heeft toegekend.

IMG moet bijna miljoen betalen aan kippenboer voor herstel schuren

De zaak waartegen het IMG in beroep gaat, betreft een uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland van eind september. In deze zaak stelde de rechter een Groningse kippenboer in het gelijk. De boer stelt dat voor de schade aan de vloer van zijn kippenschuren niet onomstotelijk vaststaat dat deze niet door aardbevingen is veroorzaakt. Die conclusie trekt de rechtbank ook uit onderzoek van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak.

De boer is al zes jaar met het IMG (en diens voorganger, de TCMG) in de slag over de schade. Meerdere onderzoeksbureaus bogen zich al over de zaak. Onderzoek en contra-onderzoek werden uitgevoerd, en de boer wist zijn schadevergoeding al van ongeveer 20.000 euro naar bijna 80.000 euro op te krikken. De rechtszaak van eind september leverde de boer echter veel meer geld op. De rechtbank bepaalde dat de kippenboer 970.000 euro moet krijgen van het IMG.

Wat is ‘bewijsvermoeden’?

De zaak draait om wat geldt als ‘bewijsvermoeden’. Bij bewijsvermoeden wordt ervan uitgegaan dat schade is veroorzaakt door mijnbouwactiviteiten in het Groningenveld en de gasopslaglocaties Norg en Grijpskerk, tenzij er een duidelijke andere oorzaak wordt aangetoond. In de zaak rond de kippenboerderij werden andere mogelijke oorzaken voor (delen van) de schade aan de vloer van de kippenschuur genoemd, zoals zware machines, slappe grond en grote temperatuurschommelingen.

Uit onderzoek van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak blijkt echter geen eenduidige, duidelijke oorzaak voor de schade. Omdat de boerderij in het aardbevingsgebied ligt, komt volgens de rechter daardoor niet onomstotelijk vast te staan dat de betonvloer niet beschadigd is door aardbevingen.

Na ruim anderhalf jaar toch weer hoger beroep

Het IMG gaat nu dus toch in hoger beroep bij de Raad van State. In maart 2023 gaven het IMG en de toenmalige staatssecretaris Hans Vijlbrief nog aan dat ze dit in principe niet meer zouden doen. “Bewoners mogen niet meer de dupe worden van een hoger beroep”, stelde Vijlbrief destijds. Hij omschreef het instellen van een hoger beroep als ‘niet gewenst’. Het IMG zegde toe alleen nog in hoger beroep te gaan wanneer een uitspraak ‘bredere gevolgen’ heeft en als er verschillen dreigen te ontstaan tussen de gedupeerden van de gaswinning.

Dat is nu het geval, stelt het IMG: “Deze uitspraak heeft een veel bredere betekenis dan deze individuele zaak en kan leiden tot ongewenste verschillen in de afhandeling van schadedossiers. Door hoger beroep in te stellen kan de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State toetsen of deze uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland past binnen de kaders die eerder, in richtinggevende uitspraken, zijn gegeven. Een uitspraak kan daarover duidelijkheid geven, en dat leidt volgens ons tot minder individuele verschillen in schadedossiers.”

‘In het belang van Groninger en Drent’

Volgens een IMG-bestuurder is de stap naar de hoogste bestuursrechter van Nederland ‘juist in het belang van de Groninger en de Drent’: “Wij stellen dit hoger beroep niet zomaar in, maar enkel omdat dit de kern van ons werk raakt. Om te zorgen dat we schadedossiers ook in de toekomst op gelijke wijze kunnen afhandelen, zetten we bij grote uitzondering deze stap. Dit doen we juist ook in het belang van een goede en zorgvuldige schadeafhandeling.”

Inhoudelijk wilde het IMG niet ingaan op de zaak. Het beroep bij de Raad van State is inmiddels ‘pro-forma’ ingediend. Wanneer de zaak wordt behandeld, is nog niet duidelijk.