Senioren met graffiti in de weer in Ten Boer: “Dit is heel mooi geworden”

Ouderen in Ten Boer hebben de afgelopen periode gewerkt aan een graffiti-muurschildering. Kunstenaar Quinten van Duuren (24) heeft hen begeleid en kijkt terug op een bijzonder project, waarbij het voor hem de eerste keer was dat hij met ouderen een dergelijk kunstwerk maakte.

Hoi Quinten! Hoe ben je bij dit project betrokken geraakt?
“Dat is eigenlijk wel een mooi verhaal. In de voormalige basisschool De Huifkar in het dorp hebben ouderen een plek waar ze eens in de twee weken leuke activiteiten doen. Bijvoorbeeld lunchen en het spelen van spelletjes. Nu heeft onlangs hun oude lokaal een andere bestemming gekregen en zijn de ouderen verhuist naar de voormalige lerarenkamer. Een mooie ruimte, maar ze vonden de muren wat kaal. Ze waren op zoek naar meer gezelligheid. En zo zijn ze bij mij terecht gekomen.”

Dat komt ook omdat De Huifkar voor jou niet een onbekende plek is …
“Klopt. Deze school sloot in 2020 de deuren. Daarna hebben kinderen van basisschool De Til uit Thesinge er nog een tijd les gekregen. Sinds een jaar is het gebouw in gebruik om bewonersinitiatieven gestalte te geven. De afgelopen periode heb ik met jongeren uit het dorp al de muren van zo’n vier klaslokalen verfraaid. In het lokaal waar ze voorheen zaten bevond zich ook zo’n kunstwerk. De ouderen gaven aan zoiets ook wel te willen op hun nieuwe plek en ze vroegen zich af of ik niet opgespoord kon worden. Nou, nu is Ten Boer niet zo’n heel groot dorp. Dus ik was snel gevonden.”

Tekst gaat verder onder de foto’s:

De afgelopen jaren heb je als kunstenaar mooie kunstwerken in onze gemeente gemaakt. Daarnaast geef je workshops aan kinderen en tieners. Hoe uitdagend was het om met senioren te werken?
“Ik zal je eerlijk zeggen dat dit nieuw was voor mij. En dat maakte het ook een uitdaging. Als je een muurschildering maakt begin je met een ontwerp. Bij kinderen en tieners zeg ik dan, pak je telefoon en zoek maar wat voorbeelden dat je in het kunstwerk terug zou willen zien. Maar dat is bij deze doelgroep niet handig. Samen met een medewerker van WIJ Ten Boer had ik afgesproken om een stapel tijdschriften klaar te leggen. Dat heeft als inspiratiebron gediend.”

Hoe verloopt dan zo’n ontwerpproces? Kun je ons in dat proces meenemen?
“Het was al snel duidelijk dat men graag een landschap wilde op de muur. Maar in zo’n landschap kun je van alles kwijt. Iemand vertelde bijvoorbeeld liefhebber te zijn van zee en duinen. Een ander vertelde over de liefde voor zon, bergen en bomen. En weer een ander kwam met een plaatje aanzetten van een poort met allemaal bloemen. Toen dacht ik, daar kan ik wel wat mee. Je vergaart alle informatie en je gaat puzzelen. Wat past bij elkaar? Welke kleuren matchen? Dat is een proces dat enige tijd vergt, maar het is wel een heel mooi onderdeel.”

Het eindresultaat is eigenlijk heel breed geworden hè? Ik zie een vuurtoren, ik zie de Tasmantoren maar ik zie ook de Kloosterkerk van Ten Boer …
“Het is een heel fraai landschap geworden. Je ziet de skyline van Groningen. Maar inderdaad ook duidelijke kenmerken van Ten Boer. Je ziet de poort terug waar een pad naar toe loopt. De vuurtoren van Vlieland is afgebeeld omdat er een aantal ouderen houden van strand en zee. Persoonlijk vind ik de vuurtoren van Vlieland veel karakter hebben, omdat er een uitkijkpost aan vast zit. Dat hebben andere vuurtorens in het Noorden niet.”

Wat is nu het grootste verschil tussen met jongeren en ouderen werken als het aankomt op deze muurschildering …
“Dat is de levenservaring. Jongeren kiezen voor een object omdat ze het mooi vinden, vaak wellicht ook vanuit een bepaalde groepsdruk omdat ze niet onder willen doen van hun leeftijdsgenoten. Ouderen kiezen voor een object omdat ze er een emotionele binding bij hebben. Het is meer van hun zelf. Tijdens het maakproces kwamen er bijvoorbeeld ook verschillende levensverhalen voorbij. De berg die je ziet is niet zomaar een berg, maar het is iets waar iemand een fijne herinnering aan heeft. In de schildering is overigens ook een koppeling gemaakt met de ruimte van de ouderen in het schoolgebouw. Zo zie je bijvoorbeeld verschillende ouderen, maar je ziet ook een schaar. Dat is omdat ouderen hun haar kunnen laten knippen in het lokaal.”

Na het ontwerpen vindt het verven plaats. Daar heb je de ouderen ook bij betrokken hè?
“Na het ontwerpen heb ik de schets aangebracht op de muur. En toen was het inderdaad de beurt aan de ouderen om aan de slag te gaan. Daar had ik goed over nagedacht. Je gaat met spuitbussen verven in een ruimte. Dus ik had de groep opgesplitst zodat niemand zich te lang in de ruimte zou bevinden. Van tevoren had ik overigens niet bedacht of het goed of minder goed zou gaan in vergelijking met als ik dit door jongeren laat doen. Maar het ging verrassend goed. Wat ik merkte is dat de spanningsboog veel minder strak staat. Ouderen kunnen het geheel overzien, ze weten wat het doel is. Bij tieners is dat veel lastiger. Daarnaast merkte je ook hier weer de levenservaring. Ouderen die regelmatig schilderen of bezig zijn met kleurplaten. Ze wisten waar ze mee bezig waren, er was ervaring en ik hoefde niet zoveel uit te leggen. Het sprak voor zich. Het was heel gezellig.”

Hoe wordt er gereageerd op het eindresultaat?
“Men is heel tevreden. Zelf ben ik niet zo snel tevreden. Ik ben best wel kritisch op wat ik maak. Maar dit is heel mooi geworden. En weet je wat ook leuk is? Onlangs vond in Sint Annen Meulnpop plaats. Dat is een festival bij de oude molen in het dorp. Daar heb ik een graffitiworkshop aan jongeren gegeven. Een aantal ouderen vertelden dat ik daar les heb gegeven aan hun kleinkinderen. En nu kunnen opa en oma dus zelf ook meepraten over deze ervaring. Dat is toch fantastisch?”

Ik kan me voorstellen dat dit initiatief wellicht deuren opent: dat ouderen of zorginstellingen zeggen, dat lijkt ons ook wel wat. Sta je daar voor open?
“Absoluut. Dat lijkt me leuk. Het is mooi om kunst te maken. Net als sport en muziek verbindt kunst mensen. Je maakt samen iets moois. Dat is gezellig. Dus zonder twijfel, dat lijkt me heel leuk.”