In de gemeenteraad is er steun voor een brede aanpak om seksuele en criminele uitbuiting aan te pakken. De partijen noemen het belangrijk dat een onzichtbaar probleem zichtbaar wordt gemaakt.
“We hebben het vanavond over een groot probleem”, vertelt Jalt de Haan van het CDA. “Dankzij een onderzoeksrapport naar hoe het er in onze gemeente voor staat, is dit nu wat zichtbaarder geworden. Wij denken dat dit rapport heel waardevol is, en het vraagt ook om acties. Want wij maken ons als partij zorgen.” Bij het onderzoek is gesproken met een groot aantal zorgprofessionals. Daaruit blijkt dat 55 procent van hen in de afgelopen twee jaar in aanraking is gekomen met één of meer vermoedelijke slachtoffers van seksuele en/of criminele uitbuiting. Een ander resultaat uit het onderzoek is dat 41 procent van de zorgprofessionals aangeeft in aanraking te zijn gekomen met slachtoffers die zowel seksueel als crimineel zijn uitgebuit.
Burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA): “Trainingen om uitbuiting te herkennen”
Burgemeester Mirjam van ’t Veld vertelt dat het om een ingewikkelde thematiek gaat. Het probleem speelt zich niet af op één plek. Het kan plaatsvinden op scholen, binnen bedrijven en op straat. “Er gebeurt al ontzettend veel om dit probleem aan te pakken. Veel medewerkers hebben bijvoorbeeld trainingen gevolgd om seksuele en criminele uitbuiting te kunnen herkennen. Volgend jaar zullen er nog meer mensen getraind worden. Medewerkers van WIJ bijvoorbeeld, maar ook boa’s en medewerkers van Burgerzaken. Een belangrijk onderdeel daarbij is ook om aan te geven hoe de meldroute er uit ziet. Signaleren is een belangrijke stap, maar vervolgens moet er gehandeld worden.”
“Aanpak vraagt om een lange adem”
Een ander belangrijk doel is om scherp te krijgen wat de problematiek nu precies behelst. Daarbij wordt tijdens het debat ook regelmatig verwezen naar het gebied De Gele Loper. Juist in dit gebied komt veel van de problematiek die speelt samen. “We moeten kijken naar maatregelen voor de korte en lange termijn. Het gaat over preventieve en repressieve, en om fysieke en sociale maatregelen. Het vraagt om een lange adem.” De burgemeester heeft veiligheid in haar portefeuille. Maar bij dit probleem gaat het over veel meer domeinen. Van ’t Veld stelt daarom voor om volgend jaar een breder debat te organiseren om op een goede manier de discussie te kunnen voeren.
Daan Swets (Student & Stad): “Kunnen we sekswerk reguleren vanuit seksboxen?”
Het debat is echter voor verschillende partijen aanleiding om ideeën te lanceren. De fractie van Student & Stad is het meest concreet. Daan Swets: “We hebben onlangs als raad een werkbezoek gebracht aan De Gele Loper. Een gebied waar veel prostitutie en drugsproblematiek samen komt. Wij hebben ons oor te luister gelegd in het Zwitserse Zürich. Daar heeft men gekozen voor een moderne aanpak om sekswerk te reguleren vanuit seksboxen. Dit zijn veilige zones, in beheer van de gemeente, waar mensen kunnen werken. Veiligheid en gezondheid staan hierbij centraal, waarbij de omgeving van de boxen goed verlicht is en beveiliging aanwezig is. Hiermee wordt de sociale veiligheid verhoogd en wordt mensenhandel bestreden.”
Onderzoek gewenst
De Haan noemt het niet het moment om dergelijke proefballonnetjes te lanceren. “Het zijn situaties waarin je je dochter of zoon niet wenst. De bedoeling is dat we juist kwetsbare mensen beschermen.” Andere partijen staan er echter niet afwijzend tegenover. Voor de PvdA is het te vroeg om in het plan mee te gaan, maar zij zijn wel geïnteresseerd in een verder onderzoek. Dat geldt ook voor de fractie van GroenLinks. De burgemeester laat in een reactie op het proefballonnetje weten dat de prostitutie in de Nieuwstad al gegund en gereguleerd wordt. Dit geldt echter niet voor de exploitatie.
Rik Heiner (VVD): “Wij pleiten voor meer cameratoezicht”
Een ander proefballonnetje komt uit de koker van de VVD. Voor hen is het debat aanleiding om te pleiten voor meer cameratoezicht. Rik Heiner: “Tijdens het werkbezoek zag je dat er op straathoeken gedeald wordt. Sekswerkers zijn vaak ook zelf verslaafd aan drugs. Onze oproep zou zijn om daar camera’s op te hangen. Als er nu iets plaatsvindt, dan moet de politie langs particulieren om hun camerabeelden op te vragen.” Daar reageert Terence van Zoelen van de Partij voor de Dieren op: “Maar hoe kun je mensenhandel herkennen met cameratoezicht?” Heiner: “Dat kun je niet. Maar je kunt wel bepaalde signalen opvatten. Je kunt het gebruiken als sluitstuk. Daarom pleiten we ook voor een veel groter palet aan maatregelen. Waarbij cameratoezicht, als één van de onderdelen, kan helpen.”
Joren van Veen (PvdA): “Kunnen we jongeren die crimineel uitgebuit worden een enkelband geven?”
Ook de PvdA doet een duit in het zakje. Joren van Veen: “Jongeren worden nu crimineel uitgebuit. Eigenlijk zouden we hen een pauze moeten geven. Dit kan door hen een enkelband te geven. Een invulling zou kunnen zijn dat je met deze enkelband een bepaald gebied niet uit kunt. Als zo’n jongere als geldezel actief is, is zo iemand, met een enkelband, niet nuttig voor een crimineel. Daardoor creëer je een pauze. Tijdens die pauze kun je een hele aanpak opschalen, die zich richt op school en gezin, waardoor je het probleem aan kunt pakken.” Wethouder Manouska Molema (GroenLinks) van Zorg is niet enthousiast. Volgens haar heeft het dragen van een enkelband grote invloed en impact en zou je dit slachtoffers niet aan moeten doen.
Mirjam Gietema (D66): “Elke casus is anders”
De fractie van D66 probeert het in een breder perspectief te plaatsen. Mirjam Gietema betoogt dat dit probleem heel moeilijk te vangen is. “Twee jaar geleden heb ik gesprekken gevoerd met slachtoffers van seksuele- en criminele uitbuiting. Die gesprekken hebben diepe indruk op mij gemaakt. Vanavond horen we innovatieve oplossingen. Maar het is belangrijk om te zeggen dat elke casus anders is. Dat geldt ook voor de plek waar het plaatsvindt. Om dit probleem aan te pakken is het juist belangrijk dat er wordt samengewerkt met de zorg, met het onderwijs, waarbij we ook juist oog moeten hebben voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook bewustzijn onder ouders moeten we niet vergeten.”
Pleit voor structurele financiering
Om het probleem aan te pakken is geld nodig. Op dit moment gaat het om incidenteel geld dat beschikbaar is gesteld. Voor wethouder Molema is het debat aanleiding om te pleiten voor structurele financiering vanuit het Rijk. “Daar pleiten we constant voor. Onze oproep is om te stoppen met proeftuinen en -projecten, maar om met structureel geld te komen, om kwetsbare mensen te beschermen. We moeten er voor zorgen dat een zorgprobleem niet een veiligheidsprobleem wordt.”
Volgend jaar wordt verder over het onderwerp gesproken.
