Brederoschool ademt natuur: “Vogeltuintelling is veel meer dan alleen een telling”

Leerlingen van de Brederoschool aan het Ina Boudierplantsoen in de stad zijn al de hele week druk bezig met de vogeltuintelling. Volgens directeur Marike Venema heeft de school groen hoog in het vaandel staan.

Hoi Marike! Dit weekend wordt in veel tuinen in ons land driftig geteld. Voor jullie is dit een belangrijk onderwerp hè?
“De vogeltuintelling staat op onze jaarplanning. Het gaat om een methode die we zelf bedacht hebben. Het bestaat uit een kalender met daarin alle bijzondere dagen. De feestdagen van de verschillende godsdiensten bijvoorbeeld, maar ook de warme truiendag, de internationale dag van de duurzaamheid en de Week van de Geschiedenis. Ook de tuinvogeltelling is daarin opgenomen.”

Hoe werkt zoiets dan?
“Wekelijks wordt bekeken welke bijzondere dagen we uit kunnen lichten. Leekrachten spelen hier op in. In het geval van de tuinvogeltelling is er op de eerste dagen van de week informatie gegeven over het doel, maar ook hoe je bijvoorbeeld de verschillende soorten vogels kunt herkennen. En er zijn door de klassen vetbolletjes gemaakt, om daarmee de vogels toch wat te lokken. Op vrijdag zijn de leerlingen zelf gaan tellen. Dus we geven eerst een stuk theorie mee, en vervolgens een stuk praktijk. Op school hebben we verschillende werkgroepen. Een werkgroep Kunst en Cultuur bijvoorbeeld, maar ook Natuur en Duurzaamheid. Zij zorgen ervoor dat er in elke klas telformulieren zijn.”

Kun je al iets vertellen over de resultaten?
“Ik denk dat we voorzichtig kunnen concluderen dat er rond de Brederoschool een grote variëteit aan vogels is. Er zijn diverse vogelsoorten gespot, zoals gaaien, boomkruipers, koolmezen, grote bonte specht, kauwtjes, mussen, pimpelmezen, eksters en roodborsten. En ook merels. Merels worden de laatste jaren getroffen door een naar virus, maar dat hebben wij niet echt kunnen merken in onze telling. Er zijn niet minder gezien in vergelijking met eerdere jaren. En weet je wat ook leuk is? De kinderen tellen dus op school, maar komen vervolgens vol enthousiaste thuis, waar dit weekend samen met ouders, broertjes en zusjes ook nog een keer volop geteld wordt.”

Hoe belangrijk is deze tuinvogeltelling volgens jou?
“Het is belangrijk. Vooral omdat deze telling het evenwicht laat zien. Als je genoeg vogels telt, dan betekent dit dat er bijvoorbeeld genoeg zaden en vruchten zijn te vinden en later in het jaar voldoende insecten. Blijkt dat komend voorjaar veel nesten mislukken, dan kun je stellen dat het zorgelijk is gesteld met het aantal insecten, want dat is nu juist wat jonge vogeltjes graag eten. Wat we de kinderen meegeven, is dat alles met elkaar samenhangt. Een goede leefomgeving zorgt voor een rijke vogelpopulatie. Het is een vicieuze cirkel. De vogel eet insecten. Maar de zangvogel moet bijvoorbeeld oppassen om zelf niet gegeten te worden. Het komt voor dat we vanuit school zien hoe een sperwer een zangvogel uit de lucht pakt. Ook dat is de natuur.”

Op jullie school is er veel aandacht voor groen. Zijn er op dat vlak ook wensen?
“We hebben inderdaad een zogeheten klimaatadaptief schoolplein. En dat heeft zijn effect. We zien bijvoorbeeld egels en eekhoorns. Kinderen vinden dat fantastisch. De omgeving is daar ook voor ingericht. Zo hebben we een composthoop en zijn er planten te vinden die aansluiten bij de verschillende dieren die bij ons leven. En qua wensen. Ik denk dat die er altijd zijn. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met het aanleggen van een plukbosje met een aantal mooie fruitbomen. Het afgelopen jaar hebben we hier al profijt van gehad, waarbij de appels, peren en bessen bijvoorbeeld op de vrijdag werden verkocht in een winkeltje op school.”

Dit plukbos zouden jullie wellicht uit willen breiden?
“Ja, bijvoorbeeld met bloemen die geplukt kunnen worden. Juist een plukbos is ook weer erg goed voor het aantrekken van insecten. We prijzen onszelf overigens ook erg gelukkig met het feit dat we in het Ina Boudierplantsoen zitten. Ook heel mooi dat de gemeente ons de ruimte geeft dat we dit mogen gebruiken. Zo hebben we de wens dat hier minder onderhoud wordt verricht. Soms komt er wel eens commentaar dat het wat netter mag. Maar dan zeggen wij dat dit juist goed is. Spechten die bijvoorbeeld holen kunnen maken of paddenstoelen die kunnen groeien op afgebroken boomstronken. Een ogenschijnlijk rommelig geheel is qua effect minder rommelig dan een aangeharkt park. Heel fijn dat Stadsbeheer hier ook achter staat.”

Zou er wellicht ook een wens zijn om iets aan te bieden op het gebied van moestuintjes?
“We hebben bij school dus al appelbomen, perenbomen, notenbomen en bessenstruiken. En we hebben ook zogeheten één meter bakken waar kruiden als Roosmarijn en look in worden verbouwd. Daarnaast hebben we een mooie samenwerking met de schooltuinen van de Natuur- en Duurzaamheid Educatie. Elke leerling bij ons doorloopt in zijn schoolcarrière één keer de cyclus van zaaien en oogsten. Op de schooltuinen krijgen ze les over de rol van bijen en andere insecten, maar ook het zaaien, onderhouden en oogsten. Het is fijn om dit aan kinderen mee te kunnen geven. Bij ons zijn er geen kinderen die denken dat appels en peren in de supermarkt groeien. En ze weten ook waar ze de lekkerste appels en peren kunnen vinden: vers en in eigen tuin. Waarbij het helemaal niet erg is als daar eens een slakje op zit.”