Raad wil broedplaatsen de ruimte geven: “Talent moet kunnen bloeien en groeien”

Broedplaatsen in de gemeente moeten de ruimte krijgen. Een meerderheid in de gemeenteraad vindt dat ingezet moet worden op uitbreiding van betaalbare beschikbare ruimte en dat er niet gewerkt moet worden met een doorstromingstermijn.

Tijdens de vergadering werd duidelijk dat het broedplaatsenbeleid in de gemeente leeft. De publieke tribune zat nagenoeg vol en eerder op de avond werd een petitie overhandigd waarin de gemeente opgeroepen wordt om serieus werk te maken van ateliers. Deze petitie is ruim 1.100 keer ondertekend. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren: “De betrokkenheid is groot. Wat in de rafelranden van de stad gebeurt wordt nu vanavond centraal gesteld. De plekken die we hebben, zijn niet altijd op waarde geschat. Maar ze dragen wel bij aan wat Groningen Groningen maakt. De eigengereidheid, de creativiteit en de verantwoordelijkheid maken de stad mooi. En het gaat ook meer dan alleen om kunst en cultuur. Het gaat over pionieren en ontwikkelen. Soms lijkt het dat het werkplekken zijn, maar het zijn locaties die fijn zijn voor de hele stad, waar ontmoeting plaatsvindt. Die van grote maatschappelijke en economische waarde zijn.”

Doorstroombeleid
Ondanks al die positieve woorden zijn er problemen. Er zijn namelijk te weinig broedplaatsen terwijl de vraag er naar groot is. En diverse locaties die nu als broedplaats gebruikt worden, denk aan de Biotoop in Haren en het voormalige schoolgebouw aan de Travertijnstraat, zijn ingericht als tijdelijke locatie. Daarom wordt gedacht aan een doorstroombeleid. De gedachte is dat als kunstenaars vijf jaar een plek krijgen toegewezen, dit voldoende is om ze daarna op eigen benen te laten staan. Maar verschillende partijen lijkt dat een slecht idee omdat vijf jaar veel te beperkt is.

Rozemarijn Gierkink (PvdA): “Doorstroming gaat nu al heel goed”
Rozemarijn Gierkink van de PvdA is uitgesproken: “Wat we zien is dat mensen in broedplaatsen vaak klem zitten. Het is belangrijk dat we hen niet alleen ruimte bieden, maar ook stabiliteit en vertrouwen. Binnen de broedplaatsgemeenschap leven veel ideeën en is er veel motivatie om er wat van te maken. Wij willen dat behouden. Een doorstroombeleid zien wij daarom niet zitten. Wij denken dat dit nu al heel goed gaat. Ons voorstel is om eerst te kijken hoe het gaat. Mocht het toch vastlopen, dan kunnen we alsnog voor een termijn van vijf jaar gaan.” Gierkink brengt daarnaast ter berde dat het wellicht een mogelijkheid is om regelgeving te ontwikkelen dat bij een bepaald percentage leegstand van bedrijfspanden, deze gebouwen ingezet kunnen worden als broedplaats.

Wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren): “Het is goed om na te denken over kaders en selecties”
Andere partijen sluiten zich qua doorstroming aan bij PvdA en Partij voor de Dieren. Sander Kooi van het CDA vindt dat ook, maar volgens hem is het wel slim om na te denken over kaders voor als het eventueel mis dreigt te gaan. Wethouder Kirsten de Wrede van Cultuur noemt dat een hele eerlijke reactie: “Ik denk dat het heel mooi is om dit vraagstuk bij de broedplaatsen neer te leggen. Maar het is wel goed om na te denken over kaders en selecties. Je hebt dan als het ware handvaten voor als je later besluit toch wat sturender te worden.”

Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “Onderzoek naar atelierpanden in de binnenstad”
Maar ook het beschikbare aantal panden dat gebruikt wordt als broedplaats is een probleem. Wethouder Rik van Niejenhuis van Wonen haalt bijvoorbeeld de atelierpanden in de binnenstad aan. “We zijn in gesprek met de woningcorporaties omdat we een beweging willen maken. We willen een andere ruimte creëren waar deze ateliers naar toe kunnen, zodat de panden in de binnenstad een andere bestemming kunnen krijgen. We doen onderzoek welk programma van eisen hier bij hoort, waar we de mensen in de ateliers bij willen betrekken. We weten niet of het plan haalbaar is. Sowieso gaat het een aantal jaren duren. Tot die tijd gaat er niets veranderen en zullen de woningcorporaties aan de slag gaan met achterstallig onderhoud.” Van Niejenhuis geeft daarnaast aan dat er qua broedplaatsen gekeken wordt naar andere locaties zoals Niemeyer en de Scandinavische Havens, waar mogelijk ruimte gecreëerd kan worden.

Stadsmakersfonds
Om de mogelijkheden voor broedplaatsen uit te breiden is geld nodig. De SP wil kijken naar het Stadsmakersfonds. Dit bestaat op dit moment al in Utrecht, maar er zijn plannen om dit breder uit te gaan rollen. Achter het Stadsmakersfonds zit een bank die op basis van een plan besluit om tegen een laag rentetarief geld in een project te steken. Floor Mertens: “Maar we moeten ook breder kijken. Als we aan de slag gaan met nieuwe wijken of buurten, dan is het belangrijk dat we vanaf het begin creatieve ruimtes in deze plannen opnemen. Je kunt denken aan gebouwen met een maatschappelijke functie, zoals scholen en dorpshuizen waar je ook ruimte biedt aan broedplaatsen.”

Wethouder Rik van Niejenhuis: “Geen gratis geld”
Andere partijen zijn geïnteresseerd als het gaat om een Stadsmakersfonds. Ook Van Niejenhuis is dat, waarbij hij wel waarschuwt: “Het is geen gratis geld. De bank die hier achter zit zoekt een goede businesscase. Naast dit fonds kijken we naar andere mogelijkheden. We hebben bijvoorbeeld goede stappen gezet met Roemte, dat vanuit het Nationaal Programma Groningen wordt aangestuurd.”

Ietje Jacobs-Setz (VVD): “Ingewikkeld als de gemeente verantwoordelijk wordt voor goedkope atelierruimte”
Voor Ietje Jacobs-Setz van de VVD is het een bijzondere avond. Zij hoort diverse coalitiepartijen zeggen dat er vanuit de gemeente minder gestuurd moet worden. “Terwijl ik vanuit deze partijen altijd hoor dat het mantra van minder regie niet zaligmakend is.” Bosma van de Partij voor de Dieren is er snel bij om Jacobs-Setz te corrigeren. Volgens haar is publieke regie erg nodig op de vrije markt, maar niet in de sociale gebieden waar het juist heel goed gaat. Toch is Jacobs-Setz kritisch op de plannen: “Kunstenaars zijn ondernemers. Ondernemers weten dat zij geen lineaire inkomsten hebben. Dat is het lot. Dat is een keuze. Ik vind het ingewikkeld dat de gemeente verantwoordelijk wordt voor goedkope atelierruimte. Dat ruimtes beneden de marktwaarde verstrekt worden, vind ik een ingewikkelde exercitie.”

“Valt niet met elkaar te rijmen”
Floor Mertens van de SP reageert kritisch: “De VVD wil het beleid niet aan de gemeente overlaten, maar wat als al deze kunstenaars de stad ontvluchten?” Jacobs-Setz: “Doorstroming in atelierpanden lijkt ons een goed idee. Maar wat vindt u van andere ondernemers? Ondernemers die een bedrijfje in de binnenstad hebben. Die vertrekken omdat hun vaste lasten te hoog worden. Op dat vlak maken we hele verschillende keuzes en dat valt niet met elkaar te rijmen.” Andere partijen bestrijden dit en geven aan dat de gemeente een wettelijke taak heeft in het organiseren van ruimte voor kunstenaars.

Wethouder Kirsten de Wrede: “Hoe diverser, hoe vruchtbaarder”
Zowel De Wrede als Van Niejenhuis geven aan dat het plan de komende tijd, samen met de betrokkenen, verder ontwikkeld gaat worden. De Wrede: “Dit gaat ook over het groter belang. Een stad of een dorp bestaat niet alleen uit huizen, bedrijven en een stadhuis. Het is diverser. Er zijn allemaal functies, samenwerkingen en leefverbanden nodig. Hoe diverser en complexer dat is, waarbij broedplaatsen een belangrijke rol kunnen spelen, hoe vruchtbaarder een stad of dorp is. Dit plan is een aanzet en in samenspraak gaan we dat de komende jaren verder ontwikkelen.”