Zorgen over nieuwe MKZ-crisis: “Ik wil geen mensen meer in mijn stal”

De zorgen over een nieuwe MKZ-crisis nemen toe. Veehouders houden hun hart vast, waarbij ze de beelden uit 2001 nog scherp op het netvlies hebben staan.

“In 2001 ging ik nog naar school”, vertelt Erwin Bijman uit Ten Boer. “Ik woonde bij mijn ouders, die een boerenbedrijf hadden. In Winsum volgde ik een opleiding op het Terra. Dat is een groene school. Thuis deden we er alles aan om het virus buiten de deur te houden. Om het erf te betreden, moesten alle voertuigen eerst door de desinfectiebakken. Zo werden de wielen grondig gereinigd. Ook werd er gebruik gemaakt van beschermende kleding. En op een gegeven moment hadden we ook een douche staan. Mensen die bij ons kwamen moesten zich in een cabine uitkleden, moesten zich douchen, vervolgens kregen ze nieuwe kleding aan. Als ze het erf verlieten herhaalde dit zich. Er werd met angst en beven gewerkt.”

MKZ
De ziekte wordt veroorzaakt door het mond-en-klauwzeervirus en komt voor bij runderen, varkens, schapen, geiten en ook bij wilde zwijnen, herten, reeën en sommige dierentuindieren. Het virus kan zich razendsnel verspreiden via speeksel, melk, mest en urine van besmette dieren, via mensen, dieren en materialen die in contact geweest zijn met besmette dieren en ook via de lucht. Bij schapen en geiten verloopt de ziekte meestal vrij mild. Bij rundvee en varkens kunnen de gevolgen veel ernstiger zijn. De ziekte begint in en rond de bek en aan de klauwen. Dieren hebben koorts, maken een zieke indruk, eten minder en vertonen blaren, onder andere op de rand van huid en klauw in de tussenklauwspleet, en op de tong en in de mond.

Woensdag eerste testresultaten
Vorige week werd MKZ vastgesteld bij drie waterbuffels in de deelstaat Brandenburg in Duitsland. Deze dieren zijn aan de ziekte overleden. Sinds afgelopen maand zijn er ongeveer 3.600 kalveren vanuit Brandenburg naar Nederland overgebracht. De angst is dat deze dieren wellicht ook besmet zijn met het virus. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan. De dieren worden opgespoord en er worden testen uitgevoerd. De eerste uitslagen worden volgens het ministerie van Landbouw woensdag verwacht. Minister Femke Wiersma (BBB) van Landbouw liet afgelopen week weten geen concreet vermoeden te hebben dat MKZ koeien in ons land heeft besmet.

“Even niet in de stal kijken”
“We zijn wel aan het nadenken wat we alvast kunnen doen om besmettingen te voorkomen”, vertelt Bijman. Bijman heeft vandaag de dag in Ten Boer een eigen boerenbedrijf met ongeveer honderd melkkoeien. “Normaal staan de deuren hier, figuurlijk gesproken, wagenwijd open. Mensen mogen van mij in de stallen bij de dieren kijken. Daarvan heb ik nu gezegd, dat voorlopig maar even niet. Ook probeer ik het directe contact met collega boeren te voorkomen. Ook hebben leveranciers voorzorgsmaatregelen genomen. Melktransporteurs en brokleveranciers ontsmetten hun banden als ze met hun voertuigen het erf oprijden en doen dat ook als ze vertrekken.”

“We zijn hier erg serieus mee bezig”
Aan de keukentafel wordt het nieuws op de voet gevolgd: “Met dit virus wordt de toekomst van je hele bedrijf op het spel gezet. Wordt er een besmetting geconstateerd, dan is het einde verhaal. De dieren worden dan geruimd. Nagenoeg alle boerenbedrijven zijn hier niet tegen verzekerd. Dus mocht het virus in Nederland uitbreken, dan is dat een gigantische klap voor de sector, waarbij ik me afvraag of we dat wel te boven zullen komen.” Om die reden wordt er door Bijman nagedacht of er ook meer maatregelen genomen moeten worden. “We hebben het al wel gehad over ontsmettingsbakken. Voorlopig doen we dat nog niet. Maar het geeft wel aan, dat we hier ontzettend serieus mee bezig zijn.”

“We kennen allemaal de beelden nog”
Dat brengt Bijman ook weer terug naar een herinnering uit 2001: “Ik ben toen volgens mij ook een aantal weken thuisgebleven van school. Mijn ouders vonden het te risicovol. Op de ‘groene school’ had ik contact met tieners van andere boerenbedrijven. Het mocht niet gebeuren dat er op die manier een besmetting plaats zou vinden. De beelden die via het televisiescherm binnenkwamen maakten het extra duidelijk. In Engeland, en ook in ons eigen land, waar duizenden dieren werden geruimd. Het doet echt pijn als ik er aan terugdenk. Gelukkig is het toen bij ons goed afgelopen.”

“Hopen dat het niet te laat is”
Toch vraagt Bijman wel om bewustwording: “We moeten dit serieus nemen. Bij mijn bedrijf kun je eieren kopen. Mocht je dat doen, ga dan niet eerst naar bedrijf A en vervolgens naar mij. Maar zorg dat je daar verstandig en slim mee om gaat.” Bijman wacht ondertussen de eerste testresultaten af. “Laten we hopen dat het allemaal positief is. Maar mocht er iets niet in de haak zijn, dan zal ik echt de ontsmettingsbakken tevoorschijn gaan halen. En dan is het hopen dat het niet te laat is. Bij MKZ komen de symptomen drie weken na de besmetting tevoorschijn. Het zal dan heel goed opletten zijn.”