Bewonersinitiatief voor zesde AED in De Hunze en Van Starkenborgh: “Elke seconde telt”

In de wijken De Hunze en Van Starkenborgh wordt binnenkort een vijfde AED geplaatst. Maar als het aan Monique Linskens en Carla Veldhuis ligt, blijft het daar niet bij. Zij zijn een crowdfundingsactie begonnen voor een zesde AED.

“Het was in 2017”, vertelt Linskens. “Ik was werkzaam als vrijwilliger in zwembad Scharlakenhof in Haren. Onder mijn ogen zag ik het gebeuren. Een mevrouw raakte onwel. Terwijl collega’s de AED pakten ben ik als een gek het alarmnummer gaan bellen. De mevrouw reanimeren was een hele klus, omdat je de AED pas toe kunt passen als een lichaam droog is. Uiteindelijk hebben we zo goed mogelijk geprobeerd de reanimatie op gang te helpen. Ondertussen duurde en duurde het maar voor de ambulance ter plaatse kwam. Uiteindelijk kwamen de hulpverleners en hebben zij de taken overgenomen. De mevrouw heeft het overigens gehaald.”

Aanrijdtijd ambulances wordt langer
Maar de gebeurtenis heeft wel de ogen van Linskens geopend. Daarom werd het plan opgevat om het in de eigen wijk goed te organiseren. “Het is super belangrijk”, vertelt Carla Veldhuis, die in het dagelijks leven werkzaam is als hoofdverpleegkundige op de intensive care-afdeling in het UMCG. “Recentelijk werd in de media bericht dat de aanrijtijden voor ambulances langer worden. Daarom worden de vooractiviteiten, de minuten die tussen het stoppen van de hartcirculatie en het arriveren van de ambulance zitten, belangrijker. Monique is in onze wijk daar echt een motor in geweest. Op plekken waar AED’s hangen zijn we het gesprek aangegaan of deze ook buiten opgehangen konden worden. Om ze daarmee 24/7 beschikbaar te maken. Dat is niet overal gelukt, maar op sommige plekken wel.”

Zesde AED
Linskens: “Wij willen een hartveilige wijk zijn. Hoe langer het duurt voor je gaat reanimeren, hoe groter de schade is. Men houdt daarbij de grens van zes minuten aan om er zonder complicaties uit te komen. Wij willen naar drie minuten. Voor de vijfde AED hebben we inmiddels subsidie ontvangen. Deze kan dus geplaatst worden. Voor de zesde AED, die we bij de woning van een wijkbewoner willen plaatsen, zijn we een crowdfundingsactie gestart. Van de 2.500 euro die we nodig denken te hebben, is inmiddels 700 euro binnen. Dit is in zekere zin een openbare crowdfunding. Als je het plaatst op de welbekende crowdfundingspagina’s, dan wordt er door hen een commissie gerekend. Dat vinden wij zonde. Daarom hebben we, in samenwerking met de wijkvereniging, een bankrekeningnummer geopend waar wijkbewoners een geldbedrag kunnen storten.”

“Niet alle AED’s zijn aangemeld”
Veldhuis en Linskens hopen met hun actie andere wijken en dorpen te inspireren. Waarbij het ook gaat om bewustwording. Veldhuis: “Als je nu naar de AED-kaart zou kijken, dan zie je best wel wat rode vlekken in onze gemeente. Dat zijn plekken waar ogenschijnlijk geen AED voorhanden is. Dat is niet altijd helemaal terecht, omdat er ook AED’s zijn, die nog niet aangemeld zijn. Maar er bevinden zich ook van zulke apparaten in de kantoren van bedrijven. Dat is handig als een bedrijf geopend is, maar je hebt er niks aan buiten kantoortijden. Daarmee roepen wij ook op om zulke apparaten buiten op te hangen en om ze aan te melden, zodat er 24/7 gebruik van kan worden gemaakt.”

Honderd burgerhulpverleners
In De Hunze en Van Starkenborgh zijn er ruim honderd mensen die aangemeld zijn als burgerhulpverlener. Linskens: “Een AED is de helft van het verhaal. Je hebt ook mensen nodig die ze kunnen bedienen. Carla heeft naast haar werk in het UMCG ook een bedrijf in reanimatietrainingen. Daarmee hebben we een hele mooie slag kunnen slaan.” Veldhuis: “In 2024 heb ik drie oproepen gekregen als burgerhulpverlener. Hoe sneller je bij een persoon bent, hoe groter de kans is dat iemand er ongeschonden uit komt.”

“In bepaalde wijken is het moeilijk om gezond te leven”
De aanpak in de wijken staat haaks op de woorden van wethouder Manouska Molema (GroenLinks) van Volksgezondheid. Zij liet onlangs weten dat het plaatsen van AED’s geen prioriteit heeft gehad. Molema: “Wij hebben een lokaal gezondheidsbeleid waar een uitvoeringsprogramma onder ligt. Daar is dit geen thema in. Op dit moment is de keuze gemaakt om vooral in te zetten op preventie en op het bevorderen van de gezondheid van mensen. Waarmee je dus voorkomt dat je een AED nodig hebt.” Veldhuis: “Natuurlijk is het belangrijk dat je gezond leeft. Aan dat verhaal wil ik ook geen afbreuk doen. Maar in bepaalde wijken is het moeilijk om gezond te leven door bijvoorbeeld armoede of omdat men geen toegang heeft tot gezonde voeding.”

“Gezond leven heeft een preventieve werking, maar we leven in het hier en nu”
Veldhuis spreekt ook van discrepantie. “Je noemde al even de kaart waarop je kunt zien waar AED’s hangen. Je hebt ook een kaart waarop je kunt zien hoe groot de kans is in welke wijken circulatieproblemen met je hart op kunnen treden. Als je beide kaarten over elkaar heen legt, dan kom je tot de conclusie dat de AED’s niet in de wijken hangen waar ze eigenlijk zouden moeten zijn. Gezond leven geeft een preventieve werking voor de toekomst. Maar ondertussen leven we in het hier en nu. En die realiteit is echt anders. Ze zijn ontzettend nodig.”

Drie minuten
Linskens en Veldhuis nodigen andere wijken en dorpen uit om bij vragen contact op te nemen. “Voor het plaatsen van AED’s zijn subsidies beschikbaar. Deze weg is echter flink taai. Wij willen daar graag bij adviseren. En ook op het gebied van het geven van reanimatietrainingen kunnen wij advies geven. Het zou toch geweldig zijn als we er voor kunnen zorgen dat wanneer er een hartcirculatieprobleem optreedt bij iemand, dat er binnen drie minuten een burgerhulpverlener met AED ter plaatse is? Zodat we de overlevingskansen flink kunnen vergroten.”

Om contact op te nemen met Linskens en Veldhuis kun je terecht op de website van de buurtvereniging.