De gemeente wil zich actief gaan inzetten bij het ondersteunen van VvE’s om verduurzamingsmaatregelen in woningen door te voeren. Om dit mogelijk te maken wordt een bedrag van 2 miljoen euro gereserveerd.
“Er ligt een mooi voorstel op tafel”, betoogt Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie. “Wat we zien is dat het voor particuliere huiseigenaren die in een VvE zitten, best wel ingewikkeld is om tot een verduurzamingsaanpak te komen. Het is daarom een goed idee dat er garanties gegeven kunnen worden, dat maatwerk wordt toegepast en dat gewezen wordt op de mogelijkheden die er zijn om een dergelijk traject te doorlopen.”
Waar gaat het precies over?
Met een VvE wordt een Vereniging van Eigenaren bedoeld. Deze zorgt voor het beheer en onderhoud van de gemeenschappelijke delen van een appartementengebouw. Het kan dan bijvoorbeeld gaan over een gevel of een dak. In de gemeente zijn er hele grote VvE’s, maar ook hele kleine. Een woning met een bovenwoning kan bijvoorbeeld al een VvE zijn. In de gemeente is er een Fonds Energietransitie opgericht. Voor VvE’s zijn er verschillende leningen beschikbaar om verduurzaming door te voeren. Door de gemeente worden middelen beschikbaar gesteld om het risico op deze leningen af te dekken. De leningen zijn bedoeld om VvE’s te ondersteunen bij het nemen van energiebesparende maatregelen. De gemeente heeft binnen de aanpak een faciliterende en adviserende rol.
Rik Heiner (VVD): “Hier hoeft de gemeente toch niet aan te pas te komen?”
De VVD is kritisch. Want ga je met dit voorstel niet op de stoel van een marktpartij zitten? De ChristenUnie denkt van niet: “Flink wat VvE’s worstelen met de aanpak. Onze constatering is dat zij niet bij de markt uitkomen.” Rik Heiner van de VVD: “Maar als ik naar mijn eigen VvE kijk, dan zie ik dat er een adviseur gezocht wordt die hulp biedt. Daar hoeft de gemeente toch niet voor aan te pas te komen? Dat betekent dat we het geld op een andere manier kunnen uitgeven.” Dwarshuis denkt dat je het breder moet bekijken: “De VvE kan een marktpartij benaderen. Maar die rol kan de gemeente ook op zich nemen. De energietransitie is een vraagstuk dat we met zijn allen moeten doen. Vanwege de ingewikkeldheid haken veel VvE’s af. Daarom zijn wij juist erg positief over dit voorstel.”
Wethouder Philip Broeksma (GroenLinks): “We brengen vraag en aanbod bij elkaar”
Ook wethouder Philip Broeksma van Energie beaamt dat het breder moet worden gezien: “We gaan als gemeente niet de rol van de markt overnemen. Een VvE koopt zelf in, waarbij de leden zelf de beslissingen nemen. Wat wij als gemeente kunnen doen is dat we vraag en aanbod bij elkaar kunnen brengen. Waarbij het ook juist gaat over de kleinere VvE’s. Voor een aantal VvE’s heeft het nadelige gevolgen, want het verduurzamen zorgt weliswaar voor een lagere energierekening maar anderzijds voor een hogere huur. Dat willen we tegen gaan met een subsidie. Een eeuwige subsidie hiervoor verstrekken is niet mogelijk, omdat deze op een gegeven moment moet worden afgebouwd.”
Kelly Blauw (PVV): “We tuigen een bureaucratische molen op”
Ook de fractie van de PVV is kritisch. Kelly Blauw: “Mijn partij beziet verduurzaming vanuit een nuchter perspectief. Wij vinden dat dit geen taak is van de gemeente. Eigenlijk is dit een typisch voorbeeld van wensdenken. We tuigen een bureaucratische molen op waar mensen niks aan hebben.” Joren van Veen van de PvdA: “Maar we zorgen er toch voor dat de energierekening van mensen verlaagd wordt?” Blauw: “Dit gaat over regelingen. Een dergelijk fonds is daarom niet nodig. Dit kun je prima aan de markt overlaten.” Van Veen: “Maar wat als de inwoner het zelf niet geregeld krijgt omdat ze onvoldoende geld hebben?” Blauw: “Er zijn al landelijke subsidies en rijksregelingen. Hier is geen gemeentegeld voor nodig.”
Andrea Poelstra (D66): “Je wijst de mensen de weg in een ingewikkelde wereld”
Maar verreweg de meerderheid van de fracties is blij met het voorstel. Andrea Poelstra van D66: “VvE’s die hun weg niet kunnen vinden, worden op weg geholpen, waardoor we echt het verschil kunnen maken.” Blauw van de PVV: “Maar het Nationaal Warmtefonds biedt toch ook leningen? Daar kunnen mensen toch ook terecht?” Poelstra: “Maar dan moet je wel bij dit fonds terecht komen. Wat er bij deze regeling gebeurt is dat er wordt aangebeld, dat er hulp wordt geboden en dat bijvoorbeeld mensen doorverwezen worden naar het Nationaal Warmtefonds. Je wijst de mensen de weg in een ingewikkelde wereld.” Wel roept D66 op om oog te hebben voor mensen die na drie jaar subsidie in een gat vallen. “Daar aandacht voor hebben is belangrijk”, besluit Poelstra.
Ceciel Nieuwenhout (GroenLinks): “Dit voorstel zorgt voor een zachte landing”
GroenLinks benadrukt dat alles op alles gezet moet worden om er voor te zorgen dat het simpel gemaakt wordt dat mensen in een fijn huis kunnen wonen. “Afgelopen week was in het nieuws dat de energiearmoede eraan komt”, vertelt Ceciel Nieuwenhout. “Twee jaar geleden hebben we daar ook mee te maken gehad. Een noodpakket bracht toen verlichting, maar dat pakket komt er dit keer niet.” De afgelopen jaren is er in de gemeente sterk ingezet op de energietransitie en verduurzaming van woningen. Echter blijven VvE’s achter. Nieuwenhout: “Dit voorstel zorgt voor een zachte landing. Door verduurzaming gaan de lasten omhoog, maar zorgt de subsidie dat het door kan gaan, waardoor we zoveel mogelijk huizen kunnen verduurzamen en er zo weinig mogelijk mensen tussen wal en schip vallen.”
Olivier van Schagen (Student & Stad): “Eigenaren van particuliere huurwoningen hebben nog te vaak geen zin in verduurzamingen”
Voor Student & Stad is het debat aanleiding om aandacht te vragen voor de verduurzaming van particuliere huurwoningen: “Dat is namelijk best wel lastig, omdat er geen effectieve manier blijkt te zijn om deze eigenaren te dwingen tot verduurzaming”, vertelt Olivier van Schagen. “Het is lastig om contact te leggen met verhuurders, en we zien helaas maar al te vaak dat zij geen maatregelen willen treffen. Terwijl huurders ondertussen opgezadeld worden met hoge huurkosten. Van verschillende studentenwoningen is bekend dat de verwarming is uitgezet omdat de wind door de enkele glazen heen waait. Dat zou anders moeten.”
“Je hebt een stok achter de deur nodig”
Daar reageert Daan Brandenbarg van de SP op: “Ik snap het pleidooi van Student & Stad. Woningeigenaren die met een chardonnay op Ibiza zitten die geen energie steken in het verduurzamen van de woningen die ze hier hebben. Maar moeten we deze mensen verder gaan subsidiëren? Waar wilt u heen?” Van Schagen: “Ik denk dat je het moet blijven stimuleren. Maar je hebt wel een stok achter de deur nodig. In 2030 is het de bedoeling dat elke woning minimaal energielabel D moet hebben. Maar dat is niet voldoende. Kunnen we wellicht samen met andere gemeenten iets bereiken? Daarnaast lijkt het mij heel zinvol om energiecoaches meer onder de aandacht te brengen bij studenten. Dit heeft nog onvoldoende bekendheid.”
Wethouder Philip Broeksma: “Actie met plek voor tweehonderd studentenwoningen”
Wethouder Broeksma zegt dat twee jaar geleden, in 2023, een actie gestart is die zich specifiek richt op studentenhuizen. “Om daarmee aandacht te vragen voor wat er allemaal mogelijk is. We hadden plek voor tweehonderd huizen. Dat is nog niet op. Via duurzaamgroningen.nl kunnen bewoners van studentenhuizen hulp vragen van een energiecoach of energieadviseur. Voor de particuliere eigenaar zijn andere regelingen beschikbaar. Ook met hen zijn we in gesprek.”
“Het lukt de markt niet om partijen bij elkaar te brengen”
Broeksma vertelt verder dat het belangrijk is dat ingezet wordt op verduurzaming. “Waar moet je beginnen? Begin je met vloer-, glas, dak, muurisolatie? Wat is de weg voorwaarts die je moet volgen? Dat is vraag één. De tweede vraag is hoe je het betaalt. Moet je leningen aangaan? Wat betekent het als je die lening op een gegeven moment niet meer kunt betalen? Dat zijn gesprekken die we met bewoners aan de keukentafel voeren om er voor te zorgen dat mensen verder komen. Glaszetters moeten het werk doen. De gemeente en overheden kunnen een rol spelen om de partijen bij elkaar te brengen. De markt kan dit niet.”
