“In het begin keek ik op tegen de ramadan, maar hoe ouder ik word, hoe waardevoller het is”

Voor moslims is zaterdag de ramadan begonnen. Maar wat is de ramadan eigenlijk? En hoe ziet een gemiddelde dag er tijdens deze periode uit? Een gesprek met de 21-jarige Ubah over de betekenis van deze periode.

Hoi Ubah! Als het over de ramadan gaat, waar moet jij dan aan denken?
“Dat is voor ons de negende maand van de islamitische maankalender. Het is de heilige maand van inkeer, waarbij er tussen fajr, dat is de zonsopkomt, en maghrib, de zonsondergang, gevast wordt. Het is een mentale en fysieke uitdaging waarbij moslims zich spiritueel zuiveren. Doordat je vast, ga je terug naar het geloof. Je gaat jezelf vragen stellen als, wat is het geloof eigenlijk voor mij? Een maandlang verdiep je je in de koran, waarbij je teruggaat naar de kern. Maar er komt ook een stuk extra dankbaarheid bij kijken dat we hier mogen zijn en dat niks vanzelfsprekend is. Daarnaast is het ook de bedoeling om de band met Allah te versterken.”

Is de ramadan iets waar je naar uitkijkt?
“Toen ik jong was, toen keek ik best wel op tegen de ramadan. Maar nu ik ouder word, zie ik de waarde van deze periode. Het is namelijk een hele mooie tijd om mezelf terug te vinden. Het staat in schril contrast met alle drukte en hectiek die ik in de rest van het jaar ervaar. Tijdens de ramadan ontstaat er tijd en ruimte om weer terug te gaan naar de basis. Ik krijg de ruimte om mezelf terug te vinden en verder te praktiseren. Waar ik trouwens altijd heel erg naar uitgekeken heb, dat is het Suikerfeest.”

Je vertelt dat je wat meer naar de basis teruggaat. Betekent dat ook dat je in deze periode meer contact hebt met je familie?
“De sociale kant is één van de belangrijke pijlers binnen de ramadan. Tussen de zonsopkomst en zonsondergang wordt er niet gegeten en gedronken. De maaltijd die we na zonsondergang nuttigen noemen wij de iftar. En dat is een hele gezellige maaltijd, waarbij je samen eet met je ouders, familie en naasten. Maar het sociale aspect weegt zwaarder en gaat verder dan alleen je eigen familie. Er zijn genoeg mensen die het bijvoorbeeld niet zo breed hebben. Aan hen wordt eten en drinken gedoneerd. Of deze mensen kunnen aanschuiven bij families. Het geloof wordt tijdens deze periode op één gezet, en samen proberen we er iets moois van te maken.”

De ramadan valt dit jaar begin maart. Dat lijkt me best wel heel prettig…
“De islamitische jaarkalender loopt inderdaad niet synchroon aan de Gregoriaanse kalender. Ik kan me herinneren dat de ramadan enkele jaren geleden eens in de zomer plaatsvond. Zonsondergang en zonsopkomst liggen dan heel dicht op elkaar, waardoor het vasten veel langer duurt. Dat in combinatie met eventuele tropische temperaturen maakt het tot iets waar je een behoorlijk uithoudingsvermogen voor moet hebben. Nu in deze periode is het tijdsbestek tussen zonsondergang en zonsopkomst wat langer, wat het wat makkelijker maakt.”

Nu is het zo dat mensen die te kampen hebben met een slechte gezondheid niet hoeven te vasten hè?
“Dat klopt. Er zijn inderdaad uitzonderingen. Als je bijvoorbeeld Diabetes hebt, dan is het belangrijk dat je regelmatig eet en drinkt. Daarom geldt binnen ons geloof de regel dat als het schadelijk kan zijn voor je gezondheid, je niet hoeft te vasten. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor mensen die een geestelijke beperking hebben. Als mensen niet bewust zijn van het doel, of niet in staat zijn om zoiets te kunnen doen, dan geldt daar een uitzondering voor.”

Gisteren was de eerste dag van de Ramadan. Hoe ziet zo’n dag er voor jou uit?
“Eigenlijk is het voor mij vrijdagavond al begonnen. Ik heb het Ramadangebed (ook wel het taraweeh gebed) bijgewoond in de Al-Rahma moskee aan de Travertijnstraat. Daarna ben ik thuisgekomen en ben ik aan de slag gegaan met de maaltijd voor zonsopgang. Mijn wekker ging gisterochtend om 04.45 uur om wat te kunnen eten. Om 05.49 uur volgde het ochtendgebed. Daarna ben ik nog wat gaan slapen. Gisteren overdag had ik een rustige dag waarbij ik aan mijn studie heb kunnen werken en heb ik in de koran gelezen. Ik heb wat dingen opgezocht, waar ik nog niet zoveel van wist. In de middag ben ik bezig gegaan met de voorbereidingen voor het avondeten.”

Ik hoor je vertellen over gebeden. Hoe vaak bid je overdag tijdens de Ramadan?
“Dat is vijf keer, zowel tijdens als buiten de Ramadan om. De gebeden vinden plaats tijdens zonsopgang, het middaggebed, in de namiddag, bij zonsondergang en het nachtgebed. Daarnaast is er veel ruimte voor vrijwillige gebeden, die kun je zowel overdag, als in de avond en nacht verrichten.”

Je vertelt dat het gisteren een rustige dag was voor je. Maar hoe doe je dat als je op school zit, of aan het werk bent…
“Komende dinsdag heb ik zo’n dag. Overdag ben ik op school en daarna heb ik nog mijn bijbaantje. Maar gelukkig wordt er op beide locaties rekening mee gehouden. Op school hebben we een gebedsruimte waar de leerlingen, die een gebed willen verrichten, zich even terug kunnen trekken. En die ruimte is er ook op mijn werk. Dat vind ik heel prettig dat er op deze manier rekening mee wordt gehouden.”

Je bent in Nederland geboren en getogen. Je zult ongetwijfeld vrienden en vriendinnen hebben die niet aan de Ramadan meedoen. Hoe is dit voor hun?
“Door de jaren heen heb ik veel vragen gekregen. Een vraag die bijvoorbeeld regelmatig terugkeert is of ik overdag echt geen water mag drinken. Nee, dat mag dus niet. En veel mensen denken aanvankelijk ook dat het alleen om het vasten gaat. Alle andere pijlers als de sociale aspecten, tot jezelf komen, je verdiepen in de koran, die staan niet direct helder op de mensen hun netvlies. Maar als ik er over vertel, dan zijn mensen vaak wel heel positief. Ze vinden het interessant en ze vinden het ook wel mooi.”

Na zonsondergang mag er dan gegeten worden. Wat stond er gisteravond bij jou op tafel?
“Vaak eten we gewoon hele normale dingen. Dat kan bijvoorbeeld een pizza zijn. En wat mijn mama tijdens Ramadan heel vaak maakt zijn pasteitjes. Maar voor de rest is het niet heel bijzonder of speciaal. Het is vergelijkbaar met wat jij als avondeten op tafel zou hebben staan.”

Dat mensen vragen aan je stellen over de Ramadan, vind je dat prettig?
“Ja, ik vind dat erg leuk. Sterker nog, ik zou het zelfs juist aan willen moedigen. In het verleden heb ik op een werkplek gezeten waar collega’s best wel wat vragen hadden. Maar die durfden ze nooit te stellen. Terwijl ik het erg leuk vind om er naar gevraagd worden. Jezelf verdiepen en ontwikkelen begint met het stellen van vragen. En ik, maar ook alle andere moslims, geven met alle plezier en liefde antwoord op de vragen die je hebt. Ik denk ook dat het belangrijk is, want door juist niet naar dingen te vragen ontstaan foute vooroordelen, en dat is jammer.”

Stel nu dat mensen naar aanleiding van dit artikel nieuwsgierig zijn geworden. Zouden zij een moskee, bijvoorbeeld die aan de Travertijnstraat, binnen mogen lopen om eens een keer te komen kijken?
“Dat mag zeker. Sterker nog, ik weet zeker dat iedereen dat ontzettend leuk vindt. Er zijn daar altijd wel mensen aanwezig om vragen te beantwoorden. Je zult echt niet gek aangekeken worden als je nieuwsgierig bent hoe de Ramadan en/of het gebed er aan toe gaat.”

De Ramadan wordt afgesloten met het Suikerfeest. Ga je het de komende weken volhouden?
“Absoluut. Wat ik merk tijdens de Ramadan is dat er op een gegeven moment een ritme ontstaat. De eerste dagen is wennen, maar op een gegeven moment heb je het ritme van vasten te pakken. Dan wordt het ook wat makkelijker. En gedurende de periode kijk ik uit naar het Suikerfeest. De laatste dagen is aftellen, waarbij het dan hopelijk een heel mooi feest gaat worden, en waarbij ik hoop te kunnen zeggen dat ik al mijn doelen qua verdieping in de Islam behaald heb.”