Burgemeester gaat onderzoek doen naar aantal en spreiding van coffeeshops

Burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) wil onderzoek doen hoeveel coffeeshops nodig zijn om de markt goed te kunnen bedienen. Bij dit onderzoek wil ze ook kijken naar de spreiding van coffeeshops in de gemeente en hoe personeel en locatie beschermd kunnen worden.

In de gemeenteraad werd woensdag uitgebreid gesproken over de coffeeshops. Bij verschillende politieke partijen zijn er namelijk zorgen. De gemeente Groningen is één van de gemeenten die meedoet aan het wietexperiment. Het doel van dit experiment is om te onderzoeken of gereguleerde productie, distributie, en verkoop van cannabis mogelijk is. Voorheen was weliswaar de verkoop in coffeeshops legaal, maar was de inkoop via de achterdeur illegaal en waren er ook geen kwaliteitscontroles. Het aanleveren via staatskwekers gaat volgende week van start.

Van veertien naar zeven
Het coffeeshopbeleid in de gemeente biedt ruimte voor veertien zaken. In de afgelopen jaren is het aantal zaken echter geslonken naar negen en in de komende periode gaan er nog twee dicht. “Ik ben de enige coffeeshopeigenaar die hier vanavond aanwezig is, omdat ik er per toeval achter kwam dat er hier op deze avond over zou worden gesproken”, vertelt Marjola van den Brand. “In 1981 heb ik mijn baan opgezegd om aan de Noorderstationsstraat een coffeeshop te beginnen. In de eerste tien jaar heb ik zeven dagen per week gewerkt om er een goed bedrijf van te maken. Inmiddels heb ik 25 mensen in dienst waarvan een deel twintig jaar of langer.”

“Daar ging mijn pensioen”
Toen Van den Brand hoorde dat Groningen mee zou gaan doen aan het wietexperiment verzekerde toenmalig burgemeester Peter den Oudsten (PvdA) dat de zaak overdraagbaar zou worden. Dat betekent dat alle rechten, plichten en personeel mee kunnen gaan naar een nieuwe eigenaar. “Vol goede moed gingen we aan de slag. Op 8 april 2024 viel er een brief in de bus waarin stond dat het niet overdraagbaar zou zijn. Daar ging mijn pensioen. Groningen staat op plaats vier van de steden met de meeste cannabisgebruikers. Ondertussen is er geen zicht op nieuwe shops. Het vinden van een pand kost veel tijd en gedoe. En de procedures zijn ingewikkeld. Mijn oproep is daarom om een pand overdraagbaar te maken.”

Maria Martinez-Doubiani (D66): “Het is goed om te kijken naar nieuwe locaties”
Raadsleden maken zich ondertussen ook zorgen over een ander effect. Omdat er zoveel gebruikers zijn neemt de druk op de overgebleven coffeeshops toe, waarbij het op dit moment onmogelijk is om nieuwe shops te openen. Mocht deze druk te groot worden, dan is er het risico dat gebruikers hun heil gaan zoeken bij de illegale drugsverkoop op straat. Maria Martinez-Doubiani van D66: “Dat is nog veel schadelijker dan het kopen van drugs in een gesloten systeem. We bereiken dan het tegenovergestelde van wat we eigenlijk zouden willen. Mijn partij denkt dat het goed is om te kijken naar nieuwe locaties en een evenwichtige spreiding.”

Wesley Pechler (Partij voor de Dieren): “Procedure openstellen tot veertien zaken”
Wesley Pechler van de Partij voor de Dieren: “We zitten op dit moment in de overgangsfase waarbij vanaf volgende week alleen nog gereguleerde cannabis verkocht kan worden. Mijn partij is voorstander van reguleren. Echter zijn we van veertien naar negen coffeeshops gegaan en dit lijken er straks zeven te worden. Andere steden hebben relatief meer coffeeshops. Wij denken dat het goed is om de procedure open te stellen tot veertien zaken. We zijn echter geen voorstander van de overdraagbaarheid van een vergunning.”

Daan Swets (Student & Stad): “Wat gebeurt er als een eigenaar onder een bus terecht komt?”
Volgens Daan Swets van Student & Stad zijn er afspraken nodig over wat minimaal nodig is. “Over de overdraagbaarheid is een toezegging gedaan door een voormalig burgemeester. Nu dat niet zo blijkt te zijn, zien ondernemers hun pensioen in rook opgaan. Mijn partij is voorstander van een overname. Maatschappelijk is het namelijk onwenselijk als je gaat voor andere constructies, omdat je dan niet meer weet wie er achter een bedrijf zit. Wel zijn we benieuwd hoe het geregeld is als een huidig eigenaar bijvoorbeeld onder een bus terecht komt. Wat gebeurt er dan?” Daarnaast is Swets voorstander om te gaan voor alternatieven zoals een drive-thru op bijvoorbeeld een industrieterrein. Een drive-thru zou ook bij kunnen dragen aan een betere spreiding door de gemeente.

Niels Hilboesen (Stadspartij 100% voor Groningen): “In een coffeeshop kwam je vroeger ook voor de sfeer”
Voor Stadspartij 100% voor Groningen is het debat aanleiding om het sociale karakter van coffeeshops te benoemen. Niels Hilboesen: “Bij de shops van vroeger haalde je de wiet, maar je kwam er ook voor de sfeer, voor het gesprek, een potje tafelvoetbal, een potje poolen of gewoon om te chillen met een Jamaicaans potje bier en een beetje reggae op de achtergrond. Dat sociale karakter van de coffeeshop is langzaam verdwenen. Niet alleen in Nederland, maar zelfs in onze sociale stad Groningen. We zijn gegaan van sociale hubs naar strak georganiseerde winkels, wat overigens niet erg is, het werkt heel goed. Maar wat ons wel zorgen baart en erg vinden: we staan op een punt dat we, voor ons gevoel, moeten vechten voor het behoud van de shops die er nog zijn.”

“De THC-olie heeft mijn vader extra tijd gegeven”
Voor Hilboesen is het ook reden om persoonlijk te worden: “Andere landen legaliseren, professionaliseren, benutten de mogelijkheden die cannabis biedt. Medisch, sociaal, economisch en weg uit de illegaliteit. Laat me even persoonlijk worden. Mijn vader had baat bij THC-olie tijdens zijn chemotherapietraject. Geen eetlust, uitgeput. Tot hij een paar druppeltjes nam en ineens weer at. Ik geloof oprecht dat die olie hem extra tijd heeft gegeven. Tijd met ons. Dat doet iets met je. Dat verandert nog meer je kijk op wat cannabis kan zijn.”

Femke Folkerts (GroenLinks): “Whatsappnummers worden veelvuldig gedeeld”
Femke Folkerts van GroenLinks: “Het cannabisgebruik in Groningen neemt niet af. Door de sluiting van coffeeshops wordt het in andere shops drukker. Maar er is ook een verschuiving richting straathandel waarbij Whatsappnummers, waar je alles kunt bestellen wat je wilt, welig tieren.” Kelly Blauw van de PVV is het daar mee eens: “Coffeeshops zie je langzaam doodbloeden. Als we niets doen dan is het alternatief de handel in steegjes en parken. Mijn partij is geen fan van drugs. Maar we zijn nog minder fan van overlast. Het alternatief in deze is dan nog erger. Zijn we een gidsstad of gidsland voor straatdealers?”

Burgemeester Mirjam van ’t Veld: “Ik wil met een nieuw beleidsvoorstel komen”
Burgemeester Mirjam van ’t Veld is in haar reactie duidelijk: “Mijn voorstel is om met een nieuw beleidsvoorstel te komen, waarin zowel locatie als het kunnen overdragen van personeel een plek kunnen krijgen. Dit zullen we juridisch goed uit moeten zoeken. Ook wat betreft het aantal coffeeshops, daar wil ik onderzoek naar doen voordat we ons ergens op vast gaan prikken. Wat is een verstandig aantal en hoe zit het met de spreiding.” En dat geldt ook als een ondernemer onder een bus terecht komt. “Als burgemeester heb ik bepaalde mogelijkheden. Maar in het nieuwe beleid wil ik er voor zorgen dat in zulke situatie een tijdelijke voortgang van de exploitatie dan ook geregeld is.”

Op dit moment is het nog onbekend wanneer het nieuwe voorstel verwacht kan worden.