Groeten uit Groeningen
Groeningen is de naam van het laagveengebied dat loopt van de Marumerlage tot en met het Schildmeer en van Groningen-stad tot aan Assen. Het gebied bestaat uit vele kleine en grote natuurgebieden, meren en omliggende landschappen. Het verbindt vijf gemeenten (Westerkwartier, Noordenveld, Tynaarlo, Groningen en Midden-Groningen), de provincies Groningen en Drenthe, de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, en verschillende landschappen en natuurgebieden tot een grote blauwgroene gordel waarin stad en land in elkaar overlopen.
En Groeningen is ook de naam van een netwerk van overheid, ondernemers, onderwijsinstellingen en andere organisaties die het een klimaatpositief gebied willen maken waar je goed kan wonen, werken en recreëren.
In elke aflevering van Groeten uit Groeningen zijn we in een ander deel van de laagveengordel en zien we de kenmerkende natuur en hoe dit wordt beheerd en gebruikt.
Afleveringen
Aflevering 1: Wat is Groeningen?
In deze aflevering horen we wat de organisatie van het netwerk Groeningen doet en waarom Groeningen belangrijk is voor het klimaat en de waterhuishouding van Noord-Nederland. Ecohydroloog Jasper van Belle laat zien dat veengebieden een hoge waterstand nodig hebben om stikstof vast te kunnen houden.
Aflevering 2: Het Zuidelijk Westerkwartier en de Marumerlage
Het Zuidelijk Westerkwartier heeft een kenmerkend coulissenlandschap: weilanden omzoomd door houtwallen en bomenrijen. In de Marumerlage heeft het waterschap de oude rivierbedding hersteld waardoor nieuwe natuur is ontstaan met een rijk vogelleven. En in Opende kun je de natuur letterlijk voelen op het blote voetenpad.
Aflevering 3: Het Leekstermeer
Het Leekstermeer zelf maakt deel uit van De Onlanden en het heeft een Natura 2000 status omdat er zulke bijzondere vogels broeden en overwinteren. We gaan met de boswachter het moerasgebied in, de gids van Nienoord vertelt waarom er bij de rijkversierde poort kanonslopen in de grond steken en we zien hoe de recreatie bij het meer zich in de afgelopen eeuw heeft ontwikkeld.
Aflevering 4: De Onlanden
De Onlanden is nog geen 15 jaar oud en is nu al een natuurgebied van belang, met bijzondere dieren en planten en volop mogelijkheden om te recreëren. Daarnaast zorgt het als grootste waterberging van Nederland voor droge voeten in de stad. We beklimmen de spectaculaire uitkijktoren, we kruipen onder drukke bruggen op zoek naar sporen van dartelende otters, we springen hand in hand met de boer over de sloot om extensieve koeien te aaien en uiteindelijk betrappen we een roerloze roerdomp in het riet.
Aflevering 5: Het Paterswoldsemeer
Het Paterswoldsemeer is één van de drukbezochtste meren in de provincie. Er zijn meerdere zeilverenigingen, mooie eilandjes en veel uitspanningen en recreatiemogelijkheden en is daarmee een belangrijk gebied voor de stad en omringende dorpen. Ook is een kanovereniging waar je waterpolo kan leren. Aan de andere kant van de Meerweg ligt het Frieseveen. Dit is beschermd natuurgebied is waar bijzondere dieren leven zoals bevers, marters en otters.
Aflevering 6: De Drentsche Aa
In Nationaal Park de Drentsche Aa gaan we naar een aantal opmerkelijke plekken. In Glimmen is een Voedselbos waar ze niet-alledaagse planten kweken. In Onnen heeft de burgercoöperatie Land van Ons voormalig grasland omgeturnd naar een biodivers gebied waar gewassen als boekweit, quinoa en huttentut worden verbouwd. En in De Punt krijgen we een rondleiding bij Waterbedrijf Groningen waar het drinkwater voor de stad wordt gezuiverd.
Aflevering 7: Het Zuidlaardermeer
Het Groninger Landschap organiseert in de broedmaanden en de zomer rondvaarten over het Zuidlaardermeer zodat je de vogels van dichtbij kunt bekijken. In de polders aan de noordkant van het meer is water belangrijk. Om te bergen in geval van veel neerslag, om te bufferen voor tijden van droogte en om te voorzien in drinkwater voor de stad. We bezoeken aan de meest noordelijke kant van de polders de Harener Wildernis waar nieuw veen wordt gekweekt. En we zijn in deze aflevering aanwezig op de jaarlijkse ontmoetingsdag van het netwerk Groeningen.
Aflevering 8: De stad en de Hunze
Ten zuiden van het Zuidlaardermeer ligt het natuurgebied Tusschenwater. Dit is een tamelijk nieuw natuurgebied waar De Hunze doorheen stroomt. Toch zal dit de rivier vertrouwd aanvoelen want hier liep ze ook in vroeger tijden, voordat de Hunze gekanaliseerd werd. Ook in de gemeente Groningen is Het Groninger Landschap druk bezig om de Hunze weer in haar oude loop te krijgen, het liefst tot aan het wad. Op sommige plekken ligt ze er nog, en die plekken wil men eerst met elkaar verbinden. In deze aflevering gaan we ook de stad in om te kijken wat voor natuur we kunnen vinden in deze stenige omgeving.
Aflevering 9: ‘t Roegwold
’ t Roegwold is een natuurgebied en bestaat sinds 2000. Voorheen was het landbouwgrond en nu is het een uitgestrekt gebied van Kolham tot aan het Schildmeer met moeras, bos, gras en meer. Vogelliefhebbers hebben het inmiddels wel ontdekt maar verder is het er doorgaans heel rustig. We gaan ook op bezoek bij de Innovatiewerkplaats Groeningen in Hellum waar sinds twee jaar studenten aan de slag gaan met vraagstukken die spelen in de regio. En we zijn natuurlijk bij hét festival in ’t Roegwold: Roeg Klassiek.
Aflevering 10: het Schildmeer
Het uiterste oosten van Groeningen is het Schildmeer. Daar varen we mee tijdens de Schildweek, de jaarlijkse zeilwedstrijd op het meer. Ook bezoeken we het Kultuureiland Damsterplas dat naast het Schildmeer ligt. Een belevenispark dat is opgezet door kunstenaars uit de omgeving. En we kijken vast vooruit naar het lespakket over Groeningen dat IVN gaat maken voor basisscholen.
Praktische Informatie
| Makers: | Carla Veldhuis (presentatie), Loes van Dam (presentatie) en Lisa Terpstra (samenstelling, regie, camera, montage) in samenwerking met Platform Groeningen |
| Financiering: | Regio Groningen-Assen en OOG |
| Publicatie | 2023 |